erfgoedobject

Rijksnormaalschool

bouwkundig element
ID
82824
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/82824

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Rijksnormaalschool
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Rijksnormaalschool
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Rijksnormaalschool: toren
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige Rijksnormaalschool, heden Departement Lerarenopleiding. Oorspronkelijke locatie van het Oudhof van de schuttersgilde van Sint-Joris.

Uitgestrekt, neogotisch complex op een perceel van grosso modo 1 ha, ten noorden begrensd door Klaverstraat, ten oosten door Sint-Jorisstraat, ten zuiden door de bebouwing aan de Kalkoven- en Schuttersstraat en ten westen door de basisschool aan de Hugo Losschaertstraat.
Complex bestaande uit het schoolgebouw (nummer 71) met imposante ingang aan Sint-Jorisstraat en links ervan de oorspronkelijke directeurswoning (nummer 69).

1321: eerste vermelding van de gilde. Later gesplitst in Jong- en Oudhof, zie nummer 33-35.
1562: Marcus Gerards tekent een breedhuis met de in 1493 ingewijde kapel en aan tuinzijde een hoge, bekroonde traptoren, die tot op heden gedeeltelijk is behouden.
1768: vereniging van het Oud- en Jonghof van de Sint-Jorisgilde - zie Sint-Jorisstraat nummer 35.
1866: toelating voor de bouw van een nieuwe jongensnormaalschool verleend door de liberale Belgische regering.
1872: schenking aan de Stad van de gronden en resterende gebouwen van het in verval geraakte Oudhof van de Sint-Jorisgilde. Geplande oprichting van de school minder prioritair geacht door de inmiddels gewisselde regering doch vastberaden tegenstand van de Brugse Burgemeester J. Boyaval die de uitvoering wil doordrukken. Langdurige strijd tussen de architecten van het Ministerie van Openbare Werken - id est Goovaerts en William - die een ontwerp in "Vlaamse stijl" opmaken, en de Brugse beleidsvoerders en stadsarchitect L. Delacenserie die juist de ideeën van de neogotische principes promoten.
1878: brief van de leden van het Oudheidkundig Genootschap aan toenmalige koning Leopold II: hierin betwijfelen ze de kwaliteit van de ingediende "officiële" plannen en schuiven ze stadsarchitect L. Delacenserie naar voren als enig aanvaardbaar ontwerper. Laatst genoemde maakt hierna meteen een tegenproject, dat later unaniem zal worden goedgekeurd.
1879-1883: bouw van de school met voorziene doch nooit uitgevoerde integratie en restauratie van de 16de-eeuwse traptoren.
1884: ingebruikname van de school.

Typerende verankerde baksteenbouw; souterrain + twee bouwlagen onder leien zadeldaken met afwisselend gebruik van natuursteen voor de decoratieve elementen. Neogotische stijl aanleunend bij de regionale en lokale baksteengotiek: typerende vormen - als onder meer Brugse traveeën, schoorsteenschachten - en details als onder meer variërend maaswerk in de gevel- en boogvelden - worden overgenomen, geïnterpreteerd en versmolten tot een origineel monumentaal geheel; anderzijds toepassen van eigentijdse materialen, bouwwijzen en technieken als onder meer ijzeren structuren en gebinten. Nummer 71/ Klaverstraat. School als het ware opgevat als een kloostergang rondom een trapezoïdaal, als speelplaats aangelegd kloosterhof. Evenwichtig opgebouwde voorgevel van tweemaal zes traveeën aan weerszij van het imposante en uitgewerkte risaliet van de inkompartij met galerij dat grotendeels geïnspireerd op is op de Reiengevel van het Huis van Gruuthuse cf. Dijver nummer 17; centrale gevelsteen met opschrift: "RIJKSNORMAALSCHOOL / VOOR LAGER EN MIDDELBAAR / ONDERWIJS".

Interieur. Vrij monumentale inkom. Klassen gesitueerd rondom een als kloosterpand uitgewerkte centrale gang. Op de bovenverdeiping, voormalige kapel, heden verbouwd tot auditorium.

De symmetrie van de compositie van het hoofdgebouw is enkel doorbroken door de erin opgenomen resten van de traptoren van het Oudhof van de Sint-Jorisgilde, opklimmend tot de 16de eeuw. Bakstenen toren van vier bouwlagen op rechthoekige plattegrond, waarvan oostelijke en zuidelijke gevels palen aan de school. Tegen westelijke gevel, twee overhoeks geplaatste steunberen, elk versierd met twee spitsboognisjes met driepas. De toren is nog altijd niet gerestaureerd en zijn interieur beschreven en opgemeten door L. Devliegher is nu niet meer toegankelijk.

Ten oosten van het hoofdgebouw, als het ware ingesloten door noordelijke schoolvleugel en de zuidelijke straatvleugel, turnzaal: vrijstaande constructie, opgevat als kapel binnenin afgewerkt met houten gebinte naar het voorbeeld van de 13de-eeuwse schuur "Ter Doest" in Lissewege; oorspronkelijke houten toestellen en kleedhokjes, douchecellen en voetbaden van jaren 1930. Bijhorende, smallere straatvleugel (Klaverstraat nummers 46-50), vroegere afdeling huishoudkunde, later ingericht als directeurs- en conciërgewoningen; heden fitnessruimte en deels leegstaand.

Ten noorden van het schoolcomplex ligt achter de nummers 61-65, een vrijstaand, kasteelachtig gebouwtje met soortgelijke geveluitwerking en veelhoekige traptoren onder hoge leien spits.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Archief, dossier 0004/W en 582.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. Monument en Tijd, Brugge, 1990, nummer 14.
  • BEERNAERT B., Open Monumentendag Vlaanderen. Monument en Tijd, Brugge, 2000, p. 131-134.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 354-355.
  • STROOBANTS J., De Rijksnormaalschool te Brugge, in M&L, XI, 1992, nummer 4, p. 50-53.
  • VANHOUTRYVE A., Het Oudhof in de Vlamingstraat , in Brugge die scone, XX, 1999, nummer 4, p. 51.

Bron: GILTÉ S., VANWALLEGHEM A. & VAN VLAENDEREN P. 2004: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Middeleeuwse stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nb Noord, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rijksnormaalschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/82824 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.