erfgoedobject

Het goed te Moen

bouwkundig element
ID
81163
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/81163

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historisch belangrijke hoeve "Het goed te Moen" of "Goed te Mouden". Belangrijkste hoeve op het grondgebied van de gemeente, centrum van de heerlijkheid en het graafschap van Moen met leenhof waarvan 59 achterlenen afhingen. De heerlijkheid wordt gehouden van het leenhof van Ninove.
Oudste vermelding van de heren van Moen in de 11de eeuw, vermoedelijk verwantschap van de heren met deze van Machelen en Aishove.
De heerlijkheid met kasteel en hoeve is achtereenvolgens in eigendom van de heren van Moen, de familie Barna(i)ge, het geslacht van Marselaer, Ferdinand Joseph de Virmal de Fallerand en Ignace Ferdinand de Croix die in 1718 de titel kreeg van graaf. Zijn graafschap groeit uit verschillende kleine heerlijkheden in Moen. De heerlijkheid wordt afgeschaft met de Franse Revolutie, de familie de Croix blijft nog eigenaar tot in de 19de eeuw.

Kasteel afgebeeld op de kaart van Sanderus (1641), voorstelling van een waterkasteel met ronde duiventoren en vierkante toren. Het goed bestond uit een complex, rechthoekig geheel van omwallingen, enkele binnengrachten zorgden ervoor dat het kasteel, de hoeve, de tuin en de boomgaard afzonderlijk omwald waren zie kaart van het landboek van Moen (1760). De meeste grachten worden in de 19de eeuw gedempt. Het kasteel wordt tot in 1802 bewoond, het wordt in dat jaar op last van de graaf gedeeltelijk afgebroken. Getekend door S. Vermote in 1813, een deel van het kasteel was toen al afgebroken.

De hoeve wordt voor het eerst vermeld in een pachtcontract van 1443. Op de kaart van Sanderus (1641) en op de kaart van het landboek van Moen (1760) afgebeeld met losstaande bestanddelen. Het landboek toont een poortgebouw en woonhuis ten zuiden, een schuur ten noorden, stalvleugel ten oosten en een wagenhuis centraal op het erf. Het goed wordt omschreven als "Casteel, wallen, dreven, bosch, lochtinck, boomgaert en hofstede". Op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) eveneens voorgesteld met losstaande bestanddelen. Hoeve vernield door brand op 4 april 1893. De kadastrale legger van 1893 beschrijft de hoeve als "maison en ruines".

Nu volledig omwalde hoeve met vrij homogeen gebouwenbestand daterend uit de late 19de eeuw, enkele restanten van de voormalige gebouwen bleven bewaard. Zuidelijke erftoegang via 17de-eeuwse bakstenen tweebogige brug met gekasseid oppervlak en met deels 17de-eeuws poortgebouw op het einde. Twee lindebomen flankeren de brug. Poortgebouw oplopend in trapgevel en met wapenschild in geveltop. Ten zuidoosten het woonhuis met vernieuwd pannen zadeldak doorbroken door klokkentorentje. Oostelijke zijpuntgevel met sporen van vlechtingen, restant van ouder woonhuis. Stalvleugel ten oosten en imposante dubbele dwarsschuur ten noorden. Vrijstaand in kern 18de-eeuws wagenhuis ten westen. Imposante tabaksast en bergplaats ten westen op de plaats van het voormalige kasteel.

  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, 5019, Lantboeck der prochie ende graefschepe Moen, 1760, opgemaakt door Anthone van Outrive en Cornelis Steur.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Brugge, 207: Mutatieschetsen, Moen, 1894/7.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Brugge, 209: Oorspronkelijk aanwijzende tabel, Moen, artikelnr. 62.
  • DESPRIET P., Twintig Zuid-West-Vlaamse hoeves, deel 3, Kortrijk, 1986, p.121-130.

Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van CALLENS T. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, Deelgemeenten Zwevegem, Heestert, Moen, Otegem en Sint-Denijs, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL26, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Twee welkomstlindes

  • Is deel van
    Moenplaats


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het goed te Moen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/81163 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.