erfgoedobject

Kapel van de Winner

bouwkundig element
ID
80522
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80522

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kapel van de Winner
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Kapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw, Oorzaak onzer Blijdschap. Aanstaande moeders kwamen er destijds bidden voor de goede afloop van de geboorte.

Opgericht eind 18de of begin 19de eeuw, daar nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (1771-77), maar wel op de primitieve kadasterplannen van Eksel, namelijk de verzamelkaart van 1819, alsook in de Atlas van de Buurtwegen (1845). Een bijkomende aanduiding is de inscriptie: 1813 op de oude eikenhouten deur van de kapel, mogelijk verwijzend naar de oprichting van het bedehuisje. Op 13 februari 1938, brandschade aan het interieur. Op 12 november 1975, sloop van de oude kapel, daar ze na wegenwerken verzakt was en het zicht van de automobilisten hinderde (sic). In 1978, begin van de bouw van een nieuw bedehuisje, dat het vorige zo dicht mogelijk zou benaderen en verder weg lag van de Overpelterbaan. Kort na voltooiing, beschadiging door een slippende wagen en volledig herstel.

Op 3 mei 1980, inwijding van de huidige kapel. Voor het nieuwe bedehuisje werd een driehoekig pleintje aangelegd met heidestruiken. Vroeger stond bij de kapel één grote, gekleurde esdoorn. Na de restauratiewerken werden achter het gebouw drie nieuwe exemplaren geplant. Tevens beschaduwd door twee linden. Naar het noorden georiënteerde, van gekasseide stoep en lage houten omheining voorziene, eertijds beschilderde, met een rechte muizentand afgelijnde baksteenbouw onder zadeldak (kunstleien), met driezijdige sluiting waarboven ijzeren kruis.

Voorgevel met aandak, vlechtingen, schouderstukken, S-vormige ankers en anker met verstrengelde initialen A[VE]M[ARIA]. Rechthoekig portaal met later smeedijzeren hek aan straatzijde en verderop de oude eikenhouten kapeldeur met betraliede hartvormige opening. Zijgevels met telkens één rechthoekig venstertje met vernieuwd hout- en traliewerk. Koorsluiting met afgeschuinde steunberen, overhoeks ten noorden.

Recent bepleisterd en beschilderd interieur met keperboogvormige overkluizing, rustend op houten balkjes.

Mobilair: Gipsen beeld van Maria met Kind, dat net als het oorspronkelijke, tussen 1970 en 1975 vernielde houten beeld een repliek is van het houten beeld (15de eeuw) in de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek van Tongeren, waar de devotie tot Maria, Oorzaak onzer Blijdschap ontstond; stenen kruis met een Christusfiguur van faience (circa 1975); modern neogotisch houten altaar, versierd met het Mariamonogram SM, door Alex Xhrouet, een inwoner van de Winner (1978).

  • OPDENACKER E., Kapellen te Eksel. Onderzoek naar hun historische en volkskundige aspecten , in Volkskunde, 1991, 1, p. 180 en passim.
  • OPDENACKER E., Kapellen te Eksel. Onderzoek naar hun kunsthistorische en volkskundige aspecten , onuitgeg. licentiaatsverhandeling, 2dln., Leuven, 1990, 1, p. 58-60 en passim; 2, pln. 66-67.
  • ROBYNS O., Geschiedkundige aanteekeningen betreffende Exel, in 't Daghet in het Oosten, 19, 1903, p. 63.
  • S.N.,em>Lei en griffel, 7, 2, 1999, p. 48-49, afbn.
  • Gegevens verstrekt door de Heemkundige Kring Hechtel-Eksel, 1997.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Peer, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapel van de Winner [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80522 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.