erfgoedobject

Het Nationaal monument ter ere van het Verzet in Limburg

bouwkundig element
ID
80454
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80454

Juridische gevolgen

Beschrijving

Bij de ingang van een boswegeltje, vertrekkend van een gebetonneerde zijweg van de Kamperbaan, leest men op een bord: HET NATIONAAL MONUMENT TER ERE VAN HET VERZET IN LIMBURG.

In het 302 hectare grote Gemeentebos, deel uitmakend van het militaire oefenterrein van het Kamp van Beverlo, werd begin 1942 door de Duitsers in het geheim een executie- en begraafplaats voor gefusilleerden aangelegd, vandaar dat deze plaats in de volksmond het zogenaamde "geheim kerkhof" heet. Naar alle waarschijnlijkheid gebeurde het terechtstellen ’s morgens tussen 3 en 4 uur in het licht van een paar vrachtwagens, waarmee men de gevangenen had aangevoerd. Rechts op de bij het executieterrein aanpalende vlakte begroeven de Duitsers hun slachtoffers. Ze plaatsten op elk graf een paaltje met een nummer.

In september 1944 vond men 204 graven, respectievelijk van 174 weerstanders, van wie de namen bekend zijn, twintig onbekenden, twee Britse R.A.F.-soldaten en acht zo door de Duitsers bestempelde "misdadigers van gemeen recht". Tegen de paaltjes plaatsten de Belgen een houten kruisje, alsook een algemeen hoog kruis voor de gehele begraafplaats.

In de periode 1945-1947 werden de lijken opgegraven en naar hun respectievelijke gemeenten overgebracht. Andere lichamen werden overgebracht naar het militaire kerkhof van Leopoldsburg of naar de Nationale omheining der gefusilleerden, op de Citadel te Luik.

In september 1950 liet de vereniging Nationaal gedenkteken aan de Weerstand op de executieplaats te Hechtel een gedenksteen plaatsen, die in 1953 werd aangevuld met twee bronzen platen. Op verzoek van deze vereniging besloot men deze plaats officieel "Duin der gefusilleerden" te noemen.

Van het voormalige executieterrein getuigen de vier palen voor de kogelvanger, een muur bestaande uit op elkaar gestapelde boomstammen. Een afzonderlijke paal, vooraan op het terrein, duidt de plaats van de voormalige schutters aan.

Het Monument van de Weerstand werd gebeeldhouwd door Louis Dupont naar een tekening van de schilder Paul Daxhelet. Het bestaat uit een enorm rotsblok met een bronzen reliëf van een weerstander met geweer aan de schouder, met inscriptie: LOUIS DUPONT SCULP/ D’APRÈS LE DESSIN DE/ DAXHELET. Daaronder leest men: 1940/ 1944/ WEERSTAND/ RESISTANCE, en op twee kleinere bronzen plaatjes: HIER LEEFT/ DE HERINNERING/ AAN DE WEERSTANDERS/ DIE VOOR DE VRIJHEID/ GESTORVEN ZIJN, alsook dezelfde tekst in het Frans.

Sinds 1984 staan op de gewezen begraafplaats in Hechtel 174 vier rijen witgeschilderde betonnen kruisen met een naam erop, aan weerszijden van het genoemde gedenkteken.

Op 5 september 1987 huldigde de Unie der Verbroederingen van het Geheim Leger Limburg in het noordoosten van de begraafplaats een groot metalen kruis in, het zogenaamde “Kruis van de Weerstand”. Er is een plaatje met inscriptie: DIT KRUIS WERD INGEHULDIGD/ OP 5-9-87 EN WERD GEPLAATST/ TER ERE VAN DE 60 GEVALLEN/ VERZETSTRIJDERS VAN LIMBURG/ IN ‘40-’45./ BLIJF HEN GEDENKEN,/ DE VOORZITTER, J. HAUBEN. Links ervan staat een bakstenen, deels gecementeerde muur, met een granieten gedenkplaat, met inscriptie links: VERENIGDE WEERSTAND PROVINCIE LIMBURG/ 1940 1945 (met tussen beide jaartallen het Belgische wapenschild). Rechts op de plaat staat volgende inscriptie: VERBROEDERING VAN DE LIMBURGSE VERZETSSTRIJDERS/ DIT MONUMENT WERD OPGERICHT TER NAGEDACHTENIS VAN DE MEER/ DAN 700 GEFUSILLEERDE, VERMOORDE, IN CONCENTRATIEKAMPEN/ ACHTERGEBLEVEN EN VERMISTE LIMBURGSE VERZETSSTRIJDERS,/ EVENALS DEZE VAN BUITEN DE PROVINCIE DIE HIER IN DAT EXECUTIEOORD/ WERDEN TERECHTGESTELD EN VIELEN VOOR DE VRIJHEID VAN ONS/ VADERLAND TIJDENS WERELDOORLOG II.

  • BUSSELS J. 1993: Het Monument van de Weerstand, Lei en griffel 1.2, 12-15 (afbeelding en schets).
  • JACQUES E. 1960: Bijdrage tot de toponymie van Hechtel, Limburg 39, 339.

Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Nationaal monument ter ere van het Verzet in Limburg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80454 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.