erfgoedobject

Pastorie van Oostkerke

bouwkundig element
ID
78912
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78912

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie van Oostkerke
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Gelegen aan de hoek met Spegelsweg. Rechttegenover de ingang van de Sint-Kwintenskerk is de oudst gekende pastorie van Oostkerke gelegen. De dorpswoning was als eigendom van de kerkfabriek in gebruik als pastorie van 1605 tot 1786. In 1656 wordt in het voortuintje een stenen waterput gebouwd, nu nog steeds aanwezig. In 1786 wordt de vervallen pastorie door de pastoor verlaten, na de bouw van de nieuwe pastorie in de Monnikeredestraat nummer 9. Eind 19de eeuw zou in de woning één van de elf herbergen van Oostkerke zijn gevestigd, met de naam "De Nieuwe Wandeling".
Bij de beschieting van de kerk in 1944 worden de omliggende huizen zwaar beschadigd. De voormalige pastorie wordt volgens het kadaster in 1946 "geheel hersteld"; bij het herstel werd uitgegaan van het maximale behoud van de niet beschadigde historische gebouwonderdelen, onder meer de achterste vleugel aan tuinzijde.

Pittoreske, karaktervolle dorpswoning met kleine voortuin met waterput en achterliggende moestuin en boomgaard. De voortuin is met een gietijzeren hek afgesloten. De omhaagde moestuin bezit tevens enkele geschoren taxussen. Tegen de zuidelijke puntgevel, een leiperenboom, die reeds op foto's van vóór 1944 te zien is.
Het huis heeft een T-vormige plattegrond, gevormd door een haaks op de straat ingeplante, oostwest-gerichte vleugel met woonhuis en links aansluitende stalgebouwen, waartegen aan de zuidkant een dwarse, hogere vleugel werd gebouwd, waarin ruimere woonkamers. De oostelijke helft van de lange vleugel werd aan zuidzijde met een smalle gang uitgebreid, af te lezen in de afgeschuinde gevel aan straatkant. Deze plattegrond wordt reeds op 18de-eeuws kaartmateriaal weergegeven, en wordt bij de heropbouw in 1946 gerespecteerd.
Witgekalkte baksteenbouw met gepekte plint; alle vleugels zijn gevat onder pannen zadeldaken, waarbij het oostelijke deel door de uitbreiding een mank zadeldak kreeg, en de bedaking van de dwarsvleugel met een wolfseind op de lagere langse vleugel is aangesloten.
De oostwestvleugel heeft een gesloten achtergevel. Het stalgedeelte (gelegen aan de moestuin) vertoont muurvlechtingen en een aandak in de westelijke zijpuntgevel; staldeuren en kleine segmentboogvensters.
De oostelijke helft van de vleugel is het oude boerenhuis: het bezit een opkamer en enkele aansluitende kamers in het laaghuis; vlakke kelder. In de zijpuntgevel aan de straatkant is (wellicht bij de heropbouw) een garagepoort ingewerkt; afgeschuinde hoek met fraaie deur ter hoogte van de aan zuidzijde toegevoegde gang. Deze zuidgevel is doorbroken met twee licht getoogde beluikte vensteropeningen; 19de-eeuws schrijnwerk.
Dezelfde vensters zitten in voor- en achtergevel van het dwars aangebouwde stuk, waarin een aantal ruimere woonkamers zijn ondergebracht; aan tuinzijde zit de licht getoogde achterdeur.
Heel sober interieur zonder noemenswaardige historische elementen.

  • Archief Bisdom Brugge, F275: Archief kerkfabriek Oostkerke. Verscheidene documenten aangetroffen met betrekking tot de pastorie (1784 en 1785).
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, Primitief kadasterplan Oostkerke, sectie B, blad 2 (1834).
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Oostkerke, 1855/12, 1867/4, 1946/3.
  • Rijksarchief Brugge, Fonds Watering van Blankenberge, nr. 1114: Kaart van een hofstede gelegen te Oostkerke, in de watering van 's Heer Baselishoek, 2de, 3de, 7de, 9de begin en de Kerkwatering van Oostkerke, 6de begin, in het bezit van het klooster van de Jacobinessen te Brugge (18de E).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nr. 1059: Kaart met een boerderij en landerijen te Oostkerke, in het bezit van de Jacobinessen (18de E).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nr. 566: Kaart met de verenigde wateringen van 's Heer Baselishoek en de Kerkwatering van Oostkerke, met aanduiding van boerderijen, wegen, waterlopen (1764).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nr. 524: Kaart met de watering van 's Heer Baselishoek en de Kerkwatering van Oostkerke, met wegen, waterlopen en gebouwen, gemaakt door D. Segher, landmeter (1765).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nr. 567: Topografische kaart met de verenigde wateringen van 's Heer Baselishoek en de Kerkwatering van Oostkerke, in Oostkerke, Hoeke en Monnikerede (na 1765).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten en Plannen, nr. 263: Plan voor de aanleg van een nieuwe weg rond de kerk van Oostkerke bij Brugge (18de E).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Vincent, nr. 101: Kaart van de Kerkwatering van Oostkerke en de watering van 's heer Baselishoek, opgemaakt door J.F. Van de Pitte (1796).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Vincent, nr. 101: Kaart van grond, in bezit van Ivo Maertens, gelegen in het 7de begin van de Kerkwatering van Oostkerke (1803).
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kerkfabriek Oostkerke, nr. 145: Brieven m.b.t. bouw nieuwe pastorie in 1785.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Omlopers Vincent, nr. 101: Kaart en stuk m.b.t. een hofstede met bijhorigheden, in bezit van Jozef Lacroix, gepacht door Augustijn Bentein, gelegen in de watering van 's Heer Baselishoek (1822).
  • DE KEYSER R., Zo was Oostkerke, s.l., s.d., s.p.
  • DE KEYSER R., Herbergiers te Oostkerke in 1881, in De Kleine Kroniek, jg. 1, nr. 2, 1993, p. 13.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie van Oostkerke [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78912 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.