erfgoedobject

Pastorie van de Onze-Lieve-Vrouwparochie met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
78654
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78654

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Vrijstaande pastorie
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Stadskern Damme
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Diepergelegen vrijstaande pastorie in tuin gelegen ten noordwesten van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Opgetrokken circa 1854-1856 (opgetekend door kadaster in 1859) op de plaats van de vroegere -vermoedelijk 18de-eeuwse- pastorie, waarvan thans het bijgebouw ten westen is overgebleven.

Gelegen binnen groot ommuurd terrein met onder meer de Onze-Lieve-Vrouwekerk, het kerkhof, de pastorie en het Sint-Janshospitaal. Afgescheiden van de straat door hoge witgeschilderde bakstenen tuinmuur op gepekte plint voorzien van een steunbeer, aan zuidzijde aansluitend op een bakstenen pijler aan het Kerkplein. Centraal klein gecementeerd poortgebouwtje naar voortuin onder pannen zadeldakje met houten windbord; witgeschilderde consooltjes voorzien van hoofdjes in reliëf. Licht getoogde deuropening waarboven opschriften met teksten van de dichter Anton van Wilderode "GODS GENADE, VROEG EN SPADE!/ STEL UW HERDER NIET TE LEUR,/ KOM WAT VERDER DAN DE DEUR!" (straatzijde) en "'S HEER ZEGEN ALLERWEGEN/ VROEG OF LAAT VOOR WIE KOMT/ EN VOOR WIE GAAT" (tuinzijde). Rechts, klein poortje als zijtoegang naar tuin.
Voortuin met enkele eeuwenoude taxusbomen en een imposante leilinde.

Pastorie: dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder overkragend leien zadeldak (nok evenwijdig met de straat) met centraal klokkentorentje. Gecementeerde en geschilderde baksteenbouw op gecementeerde plint. Houten kroonlijst op getrapte consoles. Gebruik van arduin voor omlopende kordons en onderdorpels. Eenvoudige sierlijsten boven muuropeningen op begane grond en getrapte lijst op bovenverdieping. Rechthoekige muuropeningen; klein rondboogvenster in zijpuntgevels. Behouden schrijnwerk (T-ramen) met grote roedeverdeling. Luiken. Deur met gedeeld bovenlicht. Arduinen trap. Aansluitend aan oostzijde nieuwe lage aanbouw (keuken) met onder meer oeil-de-boeuf aan tuinzijde. Verdwenen aanbouw (serre) aan westzijde.

Deels bewaarde interieurindeling en -aankleding. Typerende dubbelhuisplattegrond met centrale gang van waaruit toegang tot kamers aan straat- en tuinzijde; aan oostzijde nieuwe kamerindeling. Nieuwe houten trap met natuurstenen aanzettrede. Vertrekken aan westzijde met eenvoudige stucplafonds met centraal rozet; marmeren schouwen. Deurtje in bijkeuken voorzien van geriemde omlijsting met oren (oudere kern ?). Kelder afgedekt door tongewelf.

Ten westen van de pastorie bijgebouw naar verluidt als restant van de vroegere pastorie, vermoedelijk opklimmend tot de 18de eeuw. Haaks op de straat ingeplant éénlagig gebouw. Verankerde en witgekalkte baksteenbouw op gepekte plint onder zadeldak (Vlaamse pannen). Rechthoekige muuropeningen; schrijnwerk met kleine roedeverdeling. Betegelde vloer. Gelijkaardig deurtje als in bijkeuken van pastorie, met geriemde omlijsting en oren. Aan straatzijde nieuw ingewerkte garage onder schilddak.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207 : Mutatieschetsen, Damme, 1859/1, 1980/7
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212 : Kadastrale legger, Damme, artikel 34.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 223 : Mutatiestaten, Damme, 1859/42, 1980/90.
  • DEVLIEGHER L., Damme, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 5, Tielt, 1971, p. 158.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie van de Onze-Lieve-Vrouwparochie met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78654 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.