erfgoedobject

Belgische betonnen opslagplaats

bouwkundig element
ID
78474
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78474

Juridische gevolgen

Beschrijving

Belgische betonnen opslagplaats uit de Eerste Wereldoorlog.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder.

De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

De betonnen post ligt achter de 3me Ligne Ter, een verdedigingslijn die komt van boven Oostkerke, vervolgens afbuigt tot net achter de Grote Beverdijkvaart om vervolgens aan het kruispunt van de Oude Zeedijk en de Grote Beverdijkvaart af te draaien naar het centrum van Oudekapelle en uit te komen aan de IJzer, ter hoogte van kilometerpaal 23 (bij Villa Marietta).

De constructie is opgetrokken bij een bestaand gebouw, die op verschillende militaire kaarten wordt aangeduid met De Snoeck Cabaret. Net ten zuiden van de constructie kruist de Chemin de Colonne Orban de Oude Zeedijk. Iets ten noorden van de constructie loopt de Passerelle de St Jacob.

In de ruime omgeving van en specifiek ook bij De Snoeck Cabaret wordt er tijdens de oorlog geschut opgesteld. Bij de geschutsopstelling bij De Snoeck Cabaret zijn volgens een plan van juni 1916 twee betonnen opslagplaatsjes voor munitie voorzien. Onderhavige constructie is er één van.

Beschrijving

Kleine, lage, veelhoekige betonnen constructie, gegoten op een betonnen fundering. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De constructie telt één grote opening aan zuidwestelijke zijde. De betonnen vloer springt bij deze opening naar voor uit.

Een deel van de oorspronkelijke muur rechts naast de toegang is verdwenen. Aan beide zijden van de toegang zat oorspronkelijk een verticale uitsparing, die aan de rechterzijde deels verdwenen is.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 9/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgisch militair plan met linies Plan Directeur (1 D.A. Etat-Major, 2e Bureau, Secret n° 40), 15/2/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 2de Legerafdeling, doos 39, Farde I Secteur de Dixmude. Plan de défense – 15 mars 1917, Croquis N° 1, Service d’observation, 1/3/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 3de Legerafdeling, doos 68, plan Organisation défensive du secteur de Dixmude (3 D.A., E.-M.). Artillerie, 6/6/1916; plan Organisation defensive du secteur de Dixmude, 15/7/1916 (3 D.A., E.-M., IIe Bureau); plan Travaux principaux du secteur de la 4 D.A. (3 D.A., E.-M., IIe Bureau), 15/4/1916.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 6de Legerafdeling, doos 65, samengestelde Belgische militaire stafkaart met Belgische en Duitse linies met aantekeningen, 12/7/1917.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/32003/121.1, Belgisch opslagplaatsje (WO I) Oude Zeedijk zn (DECOODT H., 2012)
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische betonnen opslagplaats [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78474 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.