erfgoedobject

Naamsteen De Groignie Chirurgische Post 1916-1917

bouwkundig element
ID
78458
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78458

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gedenksteen in de berm langs de Alveringemstraat, op de hoek met de Grote Beverdijkstraat, op het gehucht De Grognie, op circa drie kilometer ten noordwesten van de IJzer. De omgeving is vlak en weids. 

Historische achtergrond

Naar aanleiding van de verjaardag van het overlijden van Koning Albert I en het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog richtte de Provincie West-Vlaanderen tussen 1984 en 1988 - in verschillende reeksen - 25 gedenktekens op, 'Naamstenen' genoemd. Ze werden vooral in de frontstreek geplaatst op die locaties, waar niets meer aanwezig was dat herinnerde aan bepaalde belangrijke gebeurtenissen of installaties uit de Eerste Wereldoorlog.

De naamstenen moeten getuigen over de grootse tragedie die zich in de Westhoek heeft afgespeeld en tegelijk het bewustzijn van een mogelijk drama levendig houden. De dieper gelegen boodschap die de Provincie aan jongeren wil meegeven, is die van “Nooit meer oorlog”. Met het monogram van koning Albert, dat in de meeste naamstenen gebeiteld is, wil de Provincie hulde brengen aan een koning, die vier jaar in moeilijke omstandigheden aan het hoofd van het Belgische leger heeft gestaan.

In juni 1916 deed dokter Derache het voorstel aan de Minister van Oorlog om een aantal chirurgische voorposten in te richten op twee tot vijf kilometer van het front. Dit om te vermijden dat gekwetsten met buikwonden op weg naar een fronthospitaal zouden overlijden aan infecties of bloeduitstortingen. Eens de toelating verkregen, werden op korte tijd drie dergelijke posten uitgebouwd: bij Sint-Jansmolen (Lampernisse), bij de Grognie (Oudekapelle) en bij 't Abelenhof (Reninge). Elke post kreeg een afgebakende zone toegewezen. Ze bleven ongeveer één jaar operationeel en werden in de zomer van 1917 met het oog op de geplande offensieven weer afgeschaft.

De chirurgische voorpost De Grognie lag in de centrale sector, op het grondgebied van Oudekapelle, zowat drie kilometer verwijderd van het front. Deze post was afhankelijk van het militaire chirurgische hospitaal van Cabour te Adinkerke dat in maart 1917 zou verhuizen naar Beveren-aan-de-IJzer. Deze voorpost zou uit verplaatsbare tenten hebben bestaan.

Op 14 november 1986 greep in Reninge bij het Abelenhof de plechtige onthulling plaats van de derde reeks Naamstenen voor de chirurgische posten van De Grognie, Sint-Jansmolen en het Abelenhof, het Legerhospitaal l'Océan en het kantonnement Le Lion Belge. Deze plechtigheid geschiedde in aanwezigheid van tal van vertegenwoordigers van de provincie, de militaire overheid, de gemeente en vaderlandslievende verenigingen. De toespraken werden gehouden door gouverneur O. Vanneste en gedeputeerde W. Vens. Bij het oorlogsgedenkteken van Reninge hield de burgemeester van Lo-Reninge eveneens een toespraak.

Beschrijving

Vrijstaande gedenksteen, bestaande uit een rechthoekige sokkel uit gewapend beton, die vooraan driehoekig uitloopt. Een grote ruitvormige gedenksteen (80 x 80 x 10cm) uit witte natuursteen is schuin tegen de sokkel bevestigd.

Bovenaan het gekleurde wapenschild van West-Vlaanderen in geanodiseerd aluminium. Daaronder de tekst "De Grognie Chirurgische Post 1916.1917". De letters zijn diep V-vormig in de steen gekapt en lichtgrijs gepatineerd. Onderaan het officieel monogram van Koning Albert I.

H.140 x Br.50 x D.20cm.

Uitvoering: J. Vansteenkiste, provinciale Dienst voor Cultuur Brugge (ontwerper gedenksteen) - P.H. Boudens, Brugge (ontwerper en uitvoerder opschriften) - J. Hollevoet (spanbeton sokkel)

  • DEBAEKE S. 2003: Het drama van de Dodengang. De hel van het IJzerfront, Koksijde.
  • JACOBS M. 1988: Naamstenen 1914-1918. 25 gedenkstenen opgericht tussen 1984 en 1988 ter herinnering aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en aan het overlijden van Koning Albert, Brugge.
  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.

Bron: WOI Relict (273): Naamsteen De Grognie Chirurgische Post 1916-1917 (Oudekapelle - WO I)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Naamsteen De Groignie Chirurgische Post 1916-1917 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78458 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.