erfgoedobject

Herenhuis 't Oud Duinkerke

bouwkundig element
ID
78153
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78153

Juridische gevolgen

Beschrijving

Aan de hoek met de Generaal Baron Jacquesstraat, herenhuis " 'T OUD DUINKERKE" (zie naamsteen), ook wel "Huize Rouzée" genoemd. Wederopbouwpand van 1922 ter vervanging van een 19de-eeuws herenhuis. De naamsteen refereert aan het vooroorlogse pand, voor het eerst vermeld in 1532 onder de naam "Duynkercke".

Eigenaar E. Devos-Quatannens, een belangrijke nijveraar, opteert in 1922 voor wederopbouw met een subsidie van de Dienst der Verwoeste Gewesten. Het vroeg 19de-eeuwse, neoclassicistische herenhuis wordt niet in zijn vooroorlogse stijl herbouwd, maar in een verzorgde eclectische architectuur die teruggrijpt naar de historische lokale baksteenarchitectuur. Zoals een aantal andere hoekpanden wordt het pand uitgewerkt als een visueel baken in het stadsweefsel door middel van een erker uitlopend in een torentje met lantaarn en peerspits.

In 1925 wordt het pand verkocht aan de geneesheer Jozef Karel Rouzée, die er blijft wonen tot 1978 en het huis zijn tweede naam geeft. Het pand blijft gespaard bij het Duitse vliegtuigbombardement van 27 mei 1940 waarbij talrijke panden in de onmiddellijke omgeving werden vernield. In 1978 koopt het stadsbestuur het huis om er het Stedelijk Museum in onder te brengen (opening in 1983). Ter nagedachtenis van de vorige eigenaar wordt in een cartouche het opschrift "HIER WOONDE JOSEPHUS ROUZEE GENEESHEER 1894-1978" aangebracht.

Eclectisch hoekpand van twee bouwlagen met markerende hoekerker als torentje uitgewerkt. In 1922 heropgebouwd, zie rolwerkcartouche naast de voordeur met het opschrift "DIT HUIS WERD GENAAMD 'T OUD DUINKERKE DOOR OORLOGSGEWELD VERNIELD TEN JARE 1915 EN ERBOUWD (sic) 1922" en de datumstenen "ANNO"-"1922".

L-vormig hoofdvolume onder pannen zadeldak langs de Wilgendijk en de Generaal Baron Jacquesstraat ingeplant. Aan de oostzijde (Wilgendijk), lijstgevel op natuurstenen plint in lichte bossage. De rechter traveeën (deur en kruisvenster) worden bekroond door een samengestelde tuit- en trapgevel langs beide zijden geflankeerd door een natuurstenen kat, refererend aan de bouwheer E. (Devos-) Quatannens. De linker travee met drielichten daarentegen is afgelijnd door een houten gootlijst op consoles en een dakkapel uitgewerkt als een tuitgevel op schouderstukken. Op de noordoostelijke hoek van de eerste verdieping, natuurstenen beeldnis.

Langs de Generaal Baron Jacquesstraat, lijstgevel op dito plint met rechts licht vooruitspringend zijrisaliet overgaand in een samengestelde tuit- en trapgevel aan de linkerzijde geflankeerd door een natuurstenen vos, eveneens refererend aan de bouwheer E. Devos(-Quatannens). Uitspringende hoekerker overgaand in achtzijdig hoektorentje met lantaarn en leien peervormige bekroning met smeedijzeren windvaan.

Rechts van het hoofdvolume in de Wilgendijk, verzorgde blinde tuinmuur op natuurstenen plint geritmeerd door bakstenen lisenen en segmentboogfriesje op geprofileerde natuurstenen kraagsteentjes. Uiterst rechts, geïntegreerd tuinpaviljoentje en poortopening met natuurstenen negblokken afgesloten met vernieuwd ijzeren hek. Achtzijdig tuinpaviljoentje met kleine rechthoekige muuropening naar de straat toe, geprofileerde bakstenen kroonlijst en met leien bekroonde torenhelm. Naar de tuinzijde, rechthoekige muuropeningen met natuurstenen dagkanten en eenvoudige deuropening onder bakstenen strek met natuurstenen hoek- en sluitstenen.

In de oksel van het hoofdvolume, haakse achterbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Zijgevels uitgewerkt als hoog opgaande trapgevels op natuurstenen schouderstukken. In de oostelijke gevel op de gelijkvloerse verdieping, drielichten met houten tussendorpel en latei onder segmentbogige bakstenen strek. Voorts, bolkozijnen met natuurstenen middenstijl en segmentbogige ontlastingsboog met natuurstenen sluit- en hoekstenen.

Het hoekhuis is opgetrokken in een eclectische wederopbouwarchitectuur geïnspireerd op de regionale baksteenarchitectuur, zie de hiernavolgende typering. Horizontale geleding van de gevel door middel van de plint in bossage, de speklagen en de rondomlopende waterlijst onder de ramen van de eerste verdieping. Rechthoekige geprofileerde muuropeningen met natuurstenen kruisinvulling onder halfronde ontlastingsbogen. In de boogvelden decoratief metselwerk van geschaafde baksteen met nulvoeg verwerkt in de vorm van schelp- en klaverbladmotief. Op de eerste verdieping dito kruisramen maar met segmentvormige ontlastingsbogen met natuurstenen sluit- en hoekstenen. Bewaard houtwerk met kleine roedeverdeling in de bovenlichten en bewaard hang- en sluitwerk.

Samengestelde tuit- en trapgevels op natuurstenen schouderstukken en hoekblokken, geflankeerd door natuurstenen sculpturen (zie supra) en bovenaan bekroond met overhoekse fiaal en smeedijzeren bekroning. Centraal kloostervenster onder halfronde ontlastingsboog met decoratief metselwerk (schelpmotief), respectievelijk geflankeerd door rolwerkcartouches en geblokte oculi.

Gebruik van traditionele materialen: verankerde baksteenbouw met overvloedig gebruik van natuursteen voor onder meer de plint, de speklagen, de kruisinvullingen, de hoekkettingen en decoratieve elementen zoals de rolwerkcartouches, de sculpturen en de beeldnis, smeedijzeren ankers in de vorm van lelies.

Gaaf bewaarde interieurindeling en aankleding op de begane grond.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, levend archief.
  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek", en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Diksmuide, 1926/9 en staat 223.
  • DEMOEN H., Huis 't Oud Duinkerke te Diksmuide, oktober 2002, ongepubliceerde historische nota.
  • DEMOEN W., Diksmuide, een stad in beweging. Wederopbouw 1915-1935, 1993, ongepubliceerde licentiaatverhandeling.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De museumcollectie van stad Diksmuide die hierin is ondergebracht, bevat voorwerpen die rechtstreeks of onrechtstreeks in verband staan met de geschiedenis van de stad: schilderijen van vooroorlogse Diksmuidse stadsgezichten (Brangwyn, Gilsoul Hoppe, Reckelbus, Coppens), voorwerpen die uit de puinen van de door WOI verwoeste stad werden gered, oorlogskunstwerken (Ochs, Van Sassenbrouck, Foucqueray, Devriendt, Verschingel), archeologische vondsten, voorwerpen ivm diamantnijverheid, sculpturen, foto's...
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis 't Oud Duinkerke [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78153 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.