erfgoedobject

Gemeentelijke jongensschool

bouwkundig element
ID
75955
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75955

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gemeentelijke jongensschool, gebouwd in 1877 naar ontwerp van de Gentse architect E. de Perre-Montigny ter vervanging van de eerste gemeenteschool van 1830, gelegen in de Groenstraat en die door het verplaatsen van het kanaaltracé onteigend was. Het nieuwe schoolgebouw kreeg een opmerkelijke neoclassicistische architectuur in U-vorm met onder meer het huis voor de bestuurder in de linkervleugel.

In het vooruitzicht van het omvormen tot rijksmiddelbare school (Koninklijk Besluit van 16 augustus 1927) werden in 1925 plannen gemaakt door architect Leon De Schilder om achteraan, links en rechts van de speelplaats twee vleugels toe te voegen, een oostvleugel met drie bouwlagen voor klaslokalen en een westvleugel met overdekte speelplaats en turn- en feestzaal. De oostvleugel is boven de deur 1926 gedateerd. Aan de voorbouw werden twee okselportalen toegevoegd, met elkaar verbonden door een fraai ijzeren art-decohek ter aflijning van het voorhofje. In 1933 werd onder leiding van architect en stedenbouwkundige Geo Bontinck het hoofdgebouw vooraan vergroot door toevoeging van een bovenverdieping op de middenvleugel, wat inwendig ook aanpassingen vereiste en een trap. De buitengevels werden vereenvoudigd en voorzien van een uniforme grijze cementering. Door het toenemende aantal leerlingen en de omvorming tot Koninklijk Atheneum in 1962 werd het gebouwenpatrimonium gevoelig uitgebreid.

De oude jongensschool is in het straatbeeld van de Leegstraat een beeldbepalend gebouw in een opmerkelijke neoclassicistische architectuur. De U-vormige aanleg met twee hogeroplopende zijvleugels en binnenhofje hebben een sterke ruimtewerking en imposant voorkomen. Het dominante karakter werd oorspronkelijk nog meer onderstreept door de bepleisterde en witgeschilderde gevels. Door de grijze cementering kreeg het gebouw een vereenvoudigd, eerder monotoon uitzicht zonder nochtans zijn ruimtelijk-structurerende en stilistische kwaliteiten te verliezen. De zijvleugels van drie op drie traveeën en twee bouwlagen onder lage zinken zadeldaken zijn met elkaar verbonden door een middenvleugel van zes traveeën en oorspronkelijk één en thans twee bouwlagen met plat dak. De rondboogdeuren in de uiterste hoeken werden in 1926 uitgebouwd tot portaaltjes onder plat dak. De begane grond, oorspronkelijk gelijnd door schijnvoegen, wordt geritmeerd door rondboogvensters in dito spaarvelden. Arduinen pui- en cordonlijsten markeren de gevels horizontaal. De rechthoekige bovenvensters zijn gevat in een geriemde omlijsting met oren onder rechte druiplijst. De twee frontgevels kregen een zeer klassieke opstand met Ionische pilasters en frontonbekroning, afgelijnd door een tandlijst en ingeschreven omlijste oculus. Het houtwerk werd deels vernieuwd naar vroeger model. Op de borstwering prijkt in vergulde letters het opschrift "Rijksmiddenschool", op de fries "Koninklijk Atheneum".

Een oorlogsgedenkplaat werd op de middenpenant van de middenvleugel aangebracht. Het voortuintje met groenblijvende struiken is aan drie zijden omgeven door fraai ijzeren art-decohekwerk met medaillonmotief op een geprofileerde arduinen voet. De rechte voorzijde heeft een centraal toegangshek en arduinen pijlertjes met bolornament op de hoeken.

De nog oorspronkelijke plattegrond toont een U-vormig complex met in de linkerzijvleugel de woning van de bestuurder, een typisch dubbelhuis met centrale gang en kamers aan weerszij, in de rechtervleugel de burelen voor de bestuurder en het personeel. Een houten diensttrap leidde in de uiterst rechter travee naar de bovenverdieping. De dwarsvleugel huisvestte verschillende klaslokalen verbonden door een circulatiegang aan de speelplaatszijde. Bij het toevoegen van een bovenverdieping in 1933 werd een betonnen trap voorzien met kenmerkende granitoplint en -bekleding. De vloerbekleding en verlaagde plafonds werden nog later aangebracht.

Volgens bouwplannen van architect L. De Schilder van 1925 werd ten behoeve van de Middelbare school achteraan links een nieuwe schoolvleugel van elf traveeën, drie bouwlagen en plat dak gebouwd en aan de rechter zijde een overdekte speelplaats en turn- en feestzaal zodat het geheel een U-vormige plattegrond kreeg. Een monumentale bordestrap in de linker travee verzorgt de verbinding tussen de beide gebouwen. Ruime vierkante vensters met roedeverdeling verlichten de klassen aan de speelplaatszijde en de brede circulatiegangen erachter.

De overdekte speelplaats behield een indrukwekkend open houten dakgebint. De turn- en feestzaal werd recent gerenoveerd met behoud van enkele art-decogetinte decoratieve elementen

  • Gemeente-archief Zelzate, 874.1, Bouwvergunningen (1902-1929).
  • Kadaster Gent, Archief.
  • BROEDER LEOPOLD 1972: De gemeenteschool 1830-1879, St. Laurensklok, XLIV.3, 51-62.

Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentelijke jongensschool [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75955 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.