erfgoedobject

Sint-Jozefsschool met bijhorend klooster

bouwkundig element
ID
75352
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75352

Juridische gevolgen

Beschrijving

Op de hoek met de Grimbergsesteenweg. Sint-Jozefsschool met bijhorend klooster, opgericht in 1848 door toedoen van pastoor P.J. Claes. Naar aanleiding van de wet op het basisonderwijs van 1842 vatte hij het plan op hier een zusterschool voor meisjes op te richten. Hij kocht daarvoor een stuk grond tegenover de kerk van het Weldadigheidsbureel en begon te bouwen in 1847; het klooster met bijhorende school werd geopend op 19 september 1848 en werd betrokken door enkele zusters van de geestelijke gemeenschap "Dochters van Sint-Jozef" uit Leefdaal. In de loop van de jaren 1850 geleidelijk vergroot tot een ommuurd complex dat bestaat uit vier vleugels (1856-1858) rondom een binnenplaats; in 1861 werd ten noordwesten ervan de kapel gebouwd door bouwmeester Liekens (Laken); ze werd ingewijd op 17 juni 1863. In de omheiningsmuur aan de Grimbergsesteenweg zou een Onze-Lieve-Vrouwkapelletje van 1767 verwerkt zijn, vermoedelijk zijn de lege nis en de overschilderde ruitvormige (hardstenen?) gevelsteen hier nog een getuige van.

Het hedendaagse, beeldbepalende complex is gelegen op een ommuurd rechthoekig perceel tussen de Grimbergsesteenweg en de Kloosterstraat. De oorspronkelijke basisplattegrond, geregistreerd op het kadaster in 1863, bleef behouden en bestaat uit vier vleugels rondom een binnenplaats met ten noordwesten de kapel; de oorspronkelijk langer uitgebouwde oostvleugel moest in de jaren 1930 plaats maken voor de huidige schoolvleugel waardoor de vroegere symmetrie verdween; ook de noordvleugel werd vernieuwd. Bijkomende schoolgebouwen uit het tweede en het derde kwart van de 20ste eeuw ten zuidoosten. Ten noordoosten is het perceel ingenomen door een grote tuin die reikt tot de Brouwerijstraat. Hierin ligt nog een neogotisch kapelletje van 1874 toegewijd aan de Heilige-Gerard, en enkele vervallen hoevegebouwen. Naar verluidt zou er ook een kapel van de Heilige Familie en een Lourdesgrot zijn, deze werden echter niet teruggevonden.

De oorspronkelijke, voorheen volledig bepleisterde vleugels van anderhalve tot twee bouwlagen zijn opgetrokken uit baksteen onder ten dele afgewolfde zadeldaken en klimmen op tot het midden van de 19de eeuw; ze vertonen eenvoudige lijstgevels met rechthoekige muuropeningen op arduinen, al dan niet doorgetrokken lekdrempels; de straatgevel van de westvleugel is heden gedecapeerd en vertoont imitatiemuurbanden, de vensters zijn gevat in een imitatieomlijsting van hoek- en negblokken. De nog steeds bepleisterde en beschilderde straatgevel daarentegen is uitgewerkt als een neoclassicistisch gevelfront met benadrukte, centrale poorttravee, opgevat als puntgevel met klimmende spitsboogfries en nis waarin beeld van de Heilige Jozef met Kind; korfboogpoort met bewaard schrijnwerk. Voorts getraliede, rechthoekige vensters in een vlakke omlijsting met sluitsteen. De verdere decoratie bleef beperkt tot imitatiehoekkettingen en paneeltjes op de borstweringen. Interieur met oorspronkelijke tegelvloer, gangdeuren met structuurglas en enkele gedecoreerde schouwen voorheen voorzien van kachel.

De in de jaren 1930 vernieuwde oostvleugel met schoolfunctie werd geregistreerd op het kadaster in 1938 en telt twaalf traveeën en drie bouwlagen onder afgesnuit zadeldak (zwarte pannen) met dakvensters; de constructie vertoont een karakteristiek parement van gele baksteen, eigen aan de bouwperiode; de strakke lijstgevels worden overigens geritmeerd door kolossale pilasters waartussen grote rechthoekige vensters werden uitgespaard voor de maximale lichtinval. Hoger opgetrokken toegangstravee aan de oostzijde, benadrukt door verspringende volumes en een inkomportaal met afgeronde hoek, betonnen luifel en beeld van de Heilige Jozef met Kind door J. Van Hamme.

Kapel van 1861, in 1948 vergroot en vernieuwd naar ontwerp van L. De Jonghe. Geel-rode baksteenbouw onder afgesnuit zadeldak met klokkentorentje onder tentdak (leien); nieuw baksteenparement van 1948, zie gevelsteen. Rechthoekige plattegrond van vijf traveeën met lager en smaller koor van één rechte travee en driezijdige sluiting. Gevels geritmeerd door versneden steunberen waartussen eenvoudige spitsboogvensters en blinde bovenlichten. Inwendig bepleisterd en witgeschilderd zaalkerkje met breed kruisribgewelf; bewaard neogotisch meubilair uit de bouwperiode; glas-in-loodramen uit de jaren 1960 van F. Crickx.

Schoolgebouwen uit het tweede en het derde kwart van de 20ste eeuw; eenvoudige klassenvleugels van twee bouwlagen, op de hoek met de Kloosterstraat gebouw van 1949-50 ter vervanging van de oorspronkelijke klassen opgetekend in kadaster in 1901; meer naar het zuiden constructie loodrecht op het Sint-Amandsplein, opgetekend in het kadaster in 1958.

  • Oude postkaarten in bezit van de zusters.
  • Gemeentearchief Grimbergen, Strombeek-Bever: BV 8-1-1948: losse plannen in het register "Bouwvergunningen van 1966 tot 1976".
  • Kadaster Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Strombeek-Bever: 1863/1, 1864/10, 1901/6, 1938/8, 1958/58.
  • 1848-1998 (St.-Jozef), Strombeek, 1998 (boekje uitgegeven ter ere van het 150-jarig bestaan van de Sint-Jozefschool en -klooster).
  • LEMERCIER, J. e.a., Strombeek-Bever in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1974, nummers 50-51.
  • VERRIJKEN, H.T., Strombeek-Bever tot eind 1952, z.p., 1954, p. 250-261.

Bron: VAN DAMME M. met medewerking van DEBACKER I. & BOEKSTAL P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Grimbergen, Deelgemeenten Grimbergen, Beigem, Humbeek en Strombeek-Bever, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Damme, Marjolijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Jozefsschool met bijhorend klooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/75352 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.