erfgoedobject

Hofstede met losse bestanddelen

bouwkundig element
ID
74979
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74979

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oorspronkelijk omwalde hoeve "TER ZALE", zie houten naambord. Toegankelijk via een lange eikendreef. Hofstede bestaande uit losse bestanddelen gegroepeerd rondom een verhard erf toegankelijk via hekken gevat tussen twee overhoeks geplaatste bakstenen pilasters. In het verlengde hiervan restant van brug met aan weerszijden lage muurtjes onder ezelsrug.

1333: het "Hof ter Zale" wordt reeds in 1333 vermeld als leengoed afhankelijk van de Burg van Brugge. Het wordt ook vermeld in documenten van 1464 en 1517.

1561-1571: de site staat weergegeven op de kaart van Pieter Pourbus, wat wijst op het belang van de hoeve. De hoeve bestaande uit losse bestanddelen binnen een dubbele omwalling was toegankelijk via een lange dreef eindigend bij een poortgebouw. Het huidige woonhuis bevat ouder metstelwerk wat verwijst naar de oudere constructie afgebeeld op Pieter Pourbus.

1642: de heerlijkheid heeft oppervlakte van 41 gemeten 1 lijn 50 roeden.

1669: de hoeve "Ter Zale" staat omschreven als "hofstede mette walgrachten, synghelen ghenaemt 't goed ter Zaele daar Roeland up woont". Het domein strekte zich uit over drie parochies en hierdoor stond het beurtelings onder het kerkelijk gezag van de parochie Sint-Baafs, de parochie Sint-Salvator en de parochie Sint-Andries.

1770-1778: op de kaart van Ferraris staat de hoeve weergegeven toegankelijk via een lange dreef. Het gebouwenbestand bestond uit het boerenhuis met ten westen ervan twee gebouwen, vermoedelijk de schuur en de stal.

1778-1830: er worden een aantal gebouwen bijgebouwd. Tegenaan de oostgevel van het woonhuis wordt een bakhuisje gebouwd. In het verlengde van de toegangsdreef wordt een wagenkot gebouwd en ten westen van de toegang een schuur. Op het primitief kadasterplan werden de gronden binnen de omwalling gebruikt als tuin of als boomgaard. Het huidige gebouwenbestand staat op de kaart weergegeven.

1909: uitbreiding van het bakhuis in westelijke richting met een aardappelkelder.

1973: vergroting van wagenhok en de schuur.

Boerenhuis gelegen ten oosten van het erf. Opgevat als dubbelhuis van zeven traveeën en één bouwlaag onder mansardedak. Grotendeels daterend uit de eerste helft van de 18de eeuw. Verankerde bakstenen lijstgevel, roodbeschilderd boven een gepekte plint, heeft een bijna blinde gevel aan de zuidzijde. Noordgevel wordt verticaal geleed door hoekblokken, lisenen aan weerszijden van de vensters en pilasters met zandstenen dekstuk die de centrale deur flankeren. De gevel wordt horizontaal belijnd door onderling verbonden arduinen onderdorpels en de aflijnende bepleisterde en geprofileerde fries. Aan erfzijde opengewerkt met rechthoekige vensters die zoals de deur oorspronkelijk rondbogig waren. Vleugeldeur gevat in een natuurstenen beschilderde geprofileerde omlijsting met bewaard schrijnwerk en waaiervormig uitgewerkt bovenlicht.

Bijna blinde zuidgevel is opengewerkt met rechthoekige muuropeningen onder meer voorzien van een houten bolkozijn en luiken. Sporen van gedichte muuropeningen. Ouder metselwerk is mogelijk overblijfsel van constructie afgebeeld op Pieter Pourbus (1561-1571).

De nu blinde oostgevel vertoont sporen van gedichte muuropeningen cf. korfboogdeur waarboven ovale oculus.

Interieur. Typische plattegrond bestaande uit een centrale inkom met aan weerszijden een salon met 18de- en begin 19de-eeuwse aankleding . Bewaarde dakconstructie voorzien van telmerken. Opkamer toegankelijk via trapje ingewerkt in luik. Eenvoudig lijstwerk. Kelder met balkenzoldering.

Bakhuis. Tweeledig opgebouwd bakhuis gebouwd tegen de oostgevel van het boerenhuis. Eenlaagsgebouw onder pannen zadeldak. Verankerde bakstenen gevels opengewerkt met rechthoekige muuropeningen voorzien van een bewaard houten blokkozijn en luiken. Ertegenaan latere lagere uitbreiding en aardappelkelder met bakstenen tongewelf.

Wagenkot. Gelegen ten noorden van het erf. Eenlaagse bakstenen constructie onder pannen schilddak.

Stal. Verankerde bakstenen constructie onder pannen zadeldak. Aangepaste zijpuntgevels met sporen van muurvlechtingen aan de zuidgevel. Witbeschilderde gevels boven een gepekte plint. Sporen van oudere muuropeningen. Dakconstructie vermoedelijk uit de late 18de eeuw.

Schuur. In oorsprong vakwerkschuur, deels versteend. Constructie onder pannen zadeldak gevat tussen twee verankerde bakstenen puntgevels voorzien van muurvlechtingen en luchtspleten, enkel aan de zuidzijde bewaard. Centrale doorrit, nu dichtgemaakt, met aan weerszijden ervan een houten beplanking.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Sint-Andries, 1909/9, 1941/2, 1973/51.
  • Rijksarchief Brugge, Fonds Mestdagh, nummer 1373.
  • VAN OUTRYVE D'YDEWALLE S., Beschrijving der gemeente Sint-Andries, 1930, p. 13, p. 37.
  • VAN OUTRYVE D'YDEWALLE S., Geschiedenis van de parochie Sint-Andries, p. 293.

Bron: GILTÉ S. & VAN VLAENDEREN P. met medewerking van VANWALLEGHEM A. & DENDOOVEN K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeente Sint-Andries, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL19, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hofstede met losse bestanddelen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74979 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.