erfgoedobject

Kasteeldomein van Herlegem

bouwkundig / landschappelijk element
ID
74372
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74372

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteeldomein van Herlegem
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Herlegem
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Kasteeldomein op de grens met Waregem (West-Vlaanderen) begrensd door de Herlegemstraat (noord en oost) en de Zaubeek (zuid en west). Huidige toegang via gekasseide oprit en ijzeren hekken aan gietijzeren zuilen ten noorden.

Historiek

Zeer oud site, mogelijk opklimmend tot de Frankische periode (-gem toponiem) en zetel van de heerlijkheid van Herlegem, afhankelijk van de heerlijkheid Ayshove. Volgens archiefdocumenten begin 15de eeuw nog in het bezit van de familie Van Herleghem, begin 16de eeuw van de familie Rufelaert. In 1661 wordt het "omwalde huis op een motte, met watermolen en houtgewas" verkocht. Sinds 1680 en tot nu in het bezit van de familie Van Pottelberghe.

Beschrijving

Heden nog behouden aanleg zoals gekend uit een plan van 1777 met meerledig site met walgrachten met afzonderlijk omgracht kasteel met toegangsbrug ten zuiden, ereplein met in U-vorm ingeplante dienstgebouwen ten noorden en ruime rechthoekige omgrachte moestuin en boomgaard aansluitend ten oosten. Van de uitgestrekte bossen en dreven rest heden niets meer, onder meer door de aanleg van de autoweg E 17 onmiddellijk ten noorden van het kasteel.

Midden een rechthoekig eiland ingeplant, vermoedelijk in de tweede helft van de 18de eeuw op oude funderingen heropgebouwd kasteel in Lodewijk XVI-stijl. Oorspronkelijk gebouw van negen traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met centraal driehoekig fronton, in loop van de 19de eeuw verhoogd met één bouwlaag en gecementeerd. Na brand van 1981 met plat dak. Recent gerestaureerde kleurige gecementeerde voorgevel met schijnvoegen, lichte en donkergrijze hoekkettingen en vensteromlijstingen en arduinen plint. Rechthoekige vensters, bewaard houtwerk, op de bovenverdieping op doorgetrokken dorpels. Vierkante vensters op latere derde verdieping Vlakke attiek met centraal imitatie-uurwerk en zes bekronende zinken siervazen en hergebruikt zandstenen wapenschild van de familie Van Pottelberge. Centrale rechthoekige deur in arduinen Lodewijk XVI-omlijsting op neuten met oren en guirlandes onder rechte kroonlijst.

Grijs geschilderde zijgevels en gele, vlak gepleisterde achtergevel met rechthoekige vensters op arduinen dorpels; bewaard eind 18de-eeuws houtwerk. Benedenvensters met persiennes.

Interieur

Centrale vierkante inkomhal van drie op drie traveeën gemarkeerd door Ionische pilasters en omlopende tandlijsten. Supraportes met in stuc uitgewerkte panelen met attributen, naar verluidt uitgevoerd door de gebroeders Moretti (zie kasteel van Wannegem-Lede). Zwarte en witte marmeren vloer met centraal ingelegd stermotief. Verschillende kamers links, rechts en achteraan met vernieuwde aankleding en plafonds na de brand van 1981.

Ten oosten en ten westen van het voorplein, heden rood geschilderde bakstenen dienstgebouwen, respectievelijk vroegere koetshuizen en conciërgewoning van vijf + drie en vier traveeën onder zadeldak (zwarte pannen, nok loodrecht op de straat), met 18de-eeuwse kern, uitgebreid begin 20ste eeuw. Gepikte plinten. Voorgevels geritmeerd door lisenen waartussen rondboognissen op imposten onder geprofileerde booglijst; geblokte hoekpilasters en ingeschreven muuropeningen.

Ten oosten, aan de rand van het park, decoratief uitgewerkt bakstenen tuinpaviljoen van circa 1875. Vierkant gebouwtje van één bouwlaag onder tentdak, aan noord- en zuidzijde voorzien van een terras op verhoogde begane grond met ijzeren leuning onder zinken afdak. Gietijzeren ankers.

  • GOEMINNE J., Bijdrage tot de geschiedenis van Kruishoutem, in Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XXII, 1955, p. 113-114.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Neerhof met Zaubeekmolen van het kasteel van Herlegem

  • Is deel van
    Herlegemstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein van Herlegem [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/74372 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.