erfgoedobject

Volksbank van Leuven

bouwkundig element
ID
72552
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72552

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Volksbank van Leuven
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Volksbank van Leuven
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Volksbank van Leuven
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

In 1889 stichtte Joris Helleputte de Volksbank van Leuven, een spaar- en kredietmaatschappij ter ondersteuning van de Gilde van Ambachten en Neringen. Na jarenlange vestiging in het minderbroedersklooster (Minderbroedersstraat), werd in 1912 aan J.F. Piscador (1866-1928), architect en leerling van Helleputte, gevraagd in samenwerking met beeldhouwer en gildelid F. Vermeylen een gebouw voor de Volksbank te ontwerpen in neogotische stijl. Het pand werd opgetrokken aan de Muntstraat en stond rechtstreeks in verbinding met het 18de-eeuwse herenhuis van Eynatten (Eikstraat 6), dat dienst deed als directeurswoning en dienstuitgang bij de lokalen en kantoren in het hoofdgebouw. In 1925 werd de publieke hal aan de zijde van de Eikstraat uitgebreid naar ontwerp van architect Piscador. Enkele jaren later, in 1927-’28, werd onder leiding van architect A. Vanden Eynde de kantoorruimte vergroot en verbond men het hoofdgebouw met de directeurswoning door middel van een trap. In 1954 werden interne veranderingen uitgevoerd aan het interieur van de portierswoning.

Het gebouwencomplex van de Volksbank van Leuven, ook Helleputtegebouw genoemd, dat sinds het interbellum achtereenvolgens eigendom was van de Algemene Bankvereniging en de Kredietbank (huidige KBC), werd in 1980 overgedragen aan de Stad Leuven die er haar administratieve diensten in onderbracht.

De voormalige Volksbank van Leuven is een opmerkelijk neogotisch pand met dubbelhuisopstand op rechthoekige plattegrond, met twee bouwlagen en vier ongelijke traveeën onder een leien zadeldak. In het verzorgde gevelfront, uitgevoerd met een parement van zandhoudende kalksteen boven een hardstenen plint, wordt de asymmetrische compositie geaccentueerd door de gevelhoge pilasters die uitlopen in colonetten en waarbinnen vensters met vijflicht, gekoppelde twee- en drielichten zijn ingeschreven. Het verticale ritme wordt enigszins getemperd door de horizontaliserende belijning van opeenvolgend: de sokkel met aflijnend zigzagmotief, de decoratief uitgewerkte friezen als duidelijke scheiding tussen de registers en de sierlijke geajoureerde attiek als bekroning van de gevel. Vormgeving en ornamentering zijn geïnspireerd op het laatgotische vocabularium: zo onder meer de korfboogvormige omlijstingen van deur en vensters met flankerende colonnetten en toten aan de dagkanten, talrijke vegetale ornamenten, drielob en vierpas in het traceerwerk van de attiek en in de fraai uitgewerkte diefijzers van de benedenvensters, en de sierlijke detaillering van de houten deurmakelaar. De oorspronkelijke functie en benaming van het gebouw worden geëxpliciteerd in het opschrift "GILDE VAN AMBACHTEN EN NERINGEN/ VOLKSBANK VAN LEUVEN" boven het drielicht in de derde deurtravee en door de repeterende initialen "VB" (Volksbank) ter versiering van de kroonlijst. Hieraan gerelateerd vormen de diverse symboliserende ornamenten een typerend decor: in het middenfries figureren van links naar rechts de gilde-emblemen van de loodgieters, smeden, schilders, steenkappers, goudsmeden, bouwmeesters, glazeniers, klerken, brouwers, beeldhouwers, kleermakers, plakkers, houtbewerkers, schoenmakers, metselaars en boekbinders; op de pilasteruiteinden heraldische decoraties die de Vereniging, de Gilde van Ambachten en Neringen, de Volksbank, Leuven en België-Brabant uitbeelden.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 74460 (bouwvergunning 06.02.1913); dossier 85416 (bouwvergunning 25.09.1925).
  • JUVEYNS L., J.F. Piscador. Een controversieel Leuvens neogotieker. Een bijdrage tot het Bouwkundig erfgoed van Brabant, Leuven, 1998.
  • LEFEVER F.A., Architect Joseph, François Piscador, de late neogotieker, in Jaarboek van de Geschied- en Oudheidkundige Kring voor Leuven en omgeving, 1979, p. 64-74.
  • Van gilden en ambachten tot moderne handelsstad, in LGB-krant, jaargang 4, nummer 4, maart 1990, doc. 69.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 234.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Hôtel d'Eynatten

  • Is deel van
    Muntstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Volksbank van Leuven [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72552 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.