erfgoedobject

Burgerhuis in neorococostijl

bouwkundig element
ID
7241
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7241

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voornaam burgerhuis in neorococostijl gebouwd in opdracht van Auguste Grisar, naar een ontwerp door de architect Joseph Hertogs uit 1896. Auguste Grisar (1850-1926) was makelaar in wol, stichter van de wolhandelsfirma Grisar & De Keuster, en van 1884 tot 1888 liberaal gemeenteraadslid in Antwerpen. Met zijn echtgenote Anne Everaerts (1853-1937) had hij twee kinderen, Jeanne en Louis Jean. Als kleinzoon van Jean Martin Grisar, behoorde Auguste net als zijn bekendere neef Ernest Paul Grisar tot de oudere tak van het handelaars- en scheepsmakelaarsgeslacht Grisar, dat zich in 1804 vanuit het Duitse Nievern (Rheinland-Pfalz) in Antwerpen gevestigd had. Hertogs ontwierp in 1913 nog een tweede, niet meer bestaande woning voor Auguste Grisar in de Nieuw-Parkwijk "Den Brandt", een statige villa in beaux-artsstijl destijds gelegen op de hoek van de Seringenlaan en de Acacialaan. Het hotel Grisar vormt een fraai ensemble met het aanpalende en gelijktijdig opgetrokken hotel Le Voir door de architect Emile Thielens.

Het hotel Grisar maakt deel uit van het relatief vroege oeuvre van Joseph Hertogs, die als een van de meest succesvolle architecten in Antwerpen geldt, actief van omstreeks 1885 tot zijn overlijden in 1930. Zijn loopbaan in dienst van de mercantiele burgerij, met een hoogtepunt omstreeks de eeuwwisseling, leverde een vijfhonderdtal woningen en openbare gebouwen op. Deze evolueren van eclecticisme en neorenaissance, naar een klassiek geïnspireerde beaux-artsstijl. De neorococo die Hertogs voor het hotel Grisar toepast, is ontleend aan de architectuur van Jan Pieter van Baurscheit de Jonge uit het midden van de 18de eeuw. Niet toevallig voerde de architect in deze periode verbouwingswerken uit aan het Osterriethhuis op de Meir, Van Baurscheits laatste belangrijke realisatie. Ook een reeks neorococohotels op de Koningin Elisabethlei, waaronder het verdwenen hotel weduwe Emile della Faille-Van Eersel uit 1892 en het eveneens in 1896 ontworpen hotel Good-Engels, getuigen van deze invloed. Deze voorbeelden lopen vooruit op de ruimere verspreiding die het neorococo en de neorégence in de Antwerpse residentiële architectuur zullen kennen tijdens het decennium voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog.

Het diepe rijhuis met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, telt een souterrain en drie bouwlagen, onder een vooraan gemansardeerd schilddak (leien, nokrichting loodrecht op de straat). Horizontaal geleed door de puilijst, doorgetrokken lekdrempels en het klassieke hoofdgestel, onderscheidt de lijstgevel zich door een verzorgd parement uit natuursteen op een arduinen plint. De asymmetrische compositie legt de klemtoon op het brede zijrisaliet, dat naar 18de-eeuws voorbeeld over de volledige hoogte wordt gemarkeerd als een oplopende frontispice. 'Schoon verdiep' en eerste verdieping zijn verbonden door gestapelde, driezijdige, houten erkers met een mansardedakje (zink). Een typische oeil-de boeuf in een weelderig gebeeldhouwde rocailleomlijsting met sierlijk kuifstuk, op zijn beurt geïntegreerd in een gebogen pseudo-fronton, vormt de bekroning. Even opvallend is de kwarthol geprofileerde deuromlijsting onder een bovenlicht in driepasvorm met een rocaillesleutel. Ook de gebombeerde basis van de erkerpartij, de onderdorpels, sluitstenen en imposten van de korf- en steekboogvensters en de dakkapel met voluten, zijn met rocailles versierd. Het smeedijzeren traliewerk en het houten schrijnwerk van deur en vensters bleven bewaard, evenals een zeldzame bronzen deurbel van het type draaiende trekker, en een lantaarn.

De plattegrond beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis voor de vermogende klasse, met dienstlokalen als de keuken in het souterrain, de ontvangstruimten op de bel-etage, de privé-vertrekken op de verdiepingen, en de meidenkamers op de mansarde.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1896#1192, 1913#4253.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in neorococostijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7241 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.