erfgoedobject

Hoeve 't Wit Hof

bouwkundig element
ID
72123
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72123

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Hoeve 't Wit Hof
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve 't Wit Hof
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historische hoeve "'t Wit Hof", opgericht door de bisschoppen van Doornik die een residentie, het "Hoge Hof", hadden in de gemeente. Kromstaf van de bisschoppen, samen met de datum 1735 en de initialen M.B.L.U. afgebeeld in de sluitsteen van de boogvormige poortdoorgang van de schuur. Balkroostering poortgebouw met datum 1680 en letters A.M.E, betekenis niet gekend.

Hoeve vermoedelijk opgetrokken in de eerste helft van de 17de eeuw in opdracht van of door André/Andries Catulle, aartsdiaken en vicaris-generaal van het bisdom Doornik en tevens oprichter van de hoeve "La Folie", opgetrokken circa 1630 (Elleboogstraat 14) en de reeds beschermde Kasteelhoeve (Stationsstraat 55).

Aangeduid als "Cense de la Familie Rouge" (?) op de Ferrariskaart (1770-1778), zonder volume op de zuidoostelijke hoek. Als "Ferme Terrain" weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (1845) met behouden volumes. Tevens aangeduid op het primitief kadasterplan (circa 1835). Vermoedelijk was de hoeve voorheen volledig omwald, getuige hiervan is een restant van de gracht die ten oosten van de schuur bewaard bleef.

Hoeve met gesloten opstelling bestaande uit gewitte bakstenen bestanddelen onder schild- of zadeldaken (kunstleien of pannen) en opgesteld rond een verhard (deels gekasseid en deels begrint) erf. Oostelijke erftoegang gemarkeerd door poortgebouw met aansluitend de schapenstal. Ten noorden, het woonhuis met aansluitend een bergplaats, ten zuiden de schuur en ten westen, de paarden- en koeienstal.

Woonhuis van zeven traveeën en aanvankelijk één, thans twee bouwlagen van verankerde, bepleisterde en beschilderde baksteen onder schilddak (kunstleien). Omlopende houten kroonlijst. Het dak wordt bekroond door een klokkentorentje met open stoel, windvaan in de vorm van een paard. Licht getoogde muuropeningen met diamantkopvormige sluitstenen, bovenvensters met decoratief uitgewerkte borstwering. Behouden 19de-eeuws schrijnwerk, eerste bouwlaag met schuiframen en luiken, T-ramen met grote roedeverdeling op de bovenverdieping. Driezijdige erker, vermoedelijk toegevoegd in de jaren 1920- '30. Licht getoogde deuropening met 19de- eeuwse deur, bordestrap van vier treden.

Oostelijke zijgevel met vlechtingen. Achtergevel, opgetrokken in dezelfde stijl als de voorgevel. Benedenverdieping volgens de mutatieschetsen van het kadaster uitgebreid in 1862, huidig uitzicht met vijfzijdige erker vermoedelijk bekomen in de jaren 1920-'30. Licht getoogde muuropeningen met behouden 19de- eeuws schrijnwerk, behouden luikduimen. Drie benedenvensters en één bovenvenster met bewaarde dievenstaven. Erker met rechthoekige muuropeningen voorzien van sluitsteen, twee muuropeningen aan de rechterzijde met behouden rolluikkasten. Voornamelijk blinde bovenvensters.

Interieur. Centrale gang met rechts eetkamer, naastgelegen woonkamer. Achtergelegen gang en woonvertrekken. Links van de gang, twee voutekamers met achterliggende ruimte. Houten slingertrap in achterste voutekamer. Zolder met 18de-eeuwse kapconstructie, mogelijks herplaatst of herbruikt aangezien de volgorde van de telmerken niet klopt.

Deels bewaarde interieuraankleding, zie marmeren schouwmantels, vloeren, binnendeuren en plafonds (lijstwerk of balkroostering met moer- en kinderbalken).

Ten westen, paarden- en koeienstal. Gewit volume op gepikte plint onder pannen zadeldak. Rechthoekige en lichtgetoogde muuropeningen met negblokken van Doornikse steen. Groenbeschilderd houtwerk. Paardenstal met bakstenen troggewelf, koeienstal met bewaarde slieten en 18de-eeuws troggewelf op houten balken.

Schuur, ten zuiden. Volume van rode baksteen op gepikte plint onder zadeldak (deels eterniet, deels pannen). Rondbogige poortdoorgang met druiplijst, aanzet- en sluitstenen van Doornikse steen. Sluitsteen met afbeelding van de kromstaf van de Doornikse bisschoppen, tevens datum 1735 en de letters M.B.L.U. Groenbeschilderde poort met klinket. Achterzijde met verschillende steunberen, bouwspoor van vensteropening. Deels vernieuwde kap.

Poortgebouw aansluitend bij schaapstal ten oosten. Gewitte, verankerde baksteenbouw op gepikte plint onder zadeldak (eterniet). Lichtgetoogde en rechthoekige muuropeningen met groenbeschilderd houtwerk. Poortgebouw met afgeronde hoek aan de erfgevel en het gebruik van Doornikse steen aan de straatzijde. Behouden balkroostering met de datum 1680 en de letters A.M.E. Schaapstal met bepleisterd bakstenen troggewelf.

Ten oosten, bergruimte. Bewaarde houten kap bestaande uit een nokgebinte met onderliggend schaargebint.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant te Brussel, 207: Mutatieschetsen, Spiere-Helkijn, 1862/11.

Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Spiere-Helkijn, Deelgemeenten Helkijn en Spiere, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL16, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve 't Wit Hof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/72123 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.