erfgoedobject

Vakwerkhoeve

bouwkundig element
ID
70307
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70307

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kleine vakwerkhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Kleine vakwerkhoeve
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Achterin gelegen hoeve aan een bocht van de weg, in een gaaf bewaard weidelandschap. Deze omgeving is op de opeenvolgende kaarten van het Militair Cartografisch Instituut (1861, 1883) reeds aangeduid als weidegebied met een boomgaard voor het huis, met andere woorden is er sprake van historisch permanent grasland.

Kleine vakwerkhoeve met een versteend boerenhuis en - in het verlengde ervan - een kleine vakwerkschuur met een recentere beplanking. Beide volumes zijn als dusdanig reeds aangeduid op het primitief percelenplan (circa 1835). Een fotografische afbeelding van dit type vakwerkhuis, met opkamer en onder zadeldak met strooien bedaking en strooien afdekking van het rechter gevelveld tijdens de Eerste Wereldoorlog vindt men bij R. Lampaert (het valt niet met zekerheid te zeggen of het om déze woning gaat).

Ten westen, boerenhuis van vijf traveeën + rechts één opkamertravee onder een pannen zadeldak (rode Vlaamse pannen) ter vervanging van een strooien bedaking. Geknikte dakoverstek op hondjes. Het jaartal "1862" in het dakveld is recent aangebracht en geeft een te recente datering van het huis dat reeds op het primitief percelenplan van 1835 aangegeven is.

Witgeschilderde baksteenbouw waaronder de oorspronkelijke vakwerkbouw grotendeels bewaard is. De vakwerkbouw, oorspronkelijk van vijf traveeën, is in verschillende fases versteend. De bakstenen erfgevel (zuidgevel) met getoogde muuropeningen is vermoedelijk reeds einde van de 19de eeuw of begin van de 20ste eeuw volledig versteend (steenplaat zichtbaar). De linker travee met zijgevel (oorspronkelijk stal, naar verluidt voor varkens) is bijgebouwd in baksteen (bouwnaad met de versteende erfgevel). Bij het kadaster is deze uitbreiding slechts geregistreerd in 1937 (confer mutatieschets), dit samen met een uitbreiding aan de achterzijde van een haaks aansluitende koeienstal onder zadeldak (golfplaten ter vervanging van strodak). (In 1937 geeft de mutatieschets tevens aan dat een vrijstaand bakhuis is afgebroken). De bewaarde balkenzoldering van laatstgenoemde is gedateerd 1862, wat wellicht wijst op een vroegere totstandkoming. Na de Tweede Wereldoorlog werd een nieuw bakstenen parement opgetrokken voor de oorspronkelijke constructie van de rechter zijgevel en de achtergevel.

Bakstenen erfgevel met links tweeledige staldeur (kozijnconstructie) met bewaard houten sluitwerk. Voorts getoogde muuropeningen onder strek, eenvoudig witgeschilderd houtwerk met T-indeling, beschilderde luiken.

De vakwerkbouw bestaat uit een ankerbalkconstructie. In de achtergevel is een deel van de vakwerkconstructie aan de buitenkant nog zichtbaar (oksel met de koeienstal, deels onder een aansluitend afdak): stijl- en regelwerk met smalle vakken van circa 50 centimeter, heel lage muurplaat (maaiveld) op bakstenen voeting. Hier twee bewaarde vierkante venstertjes met kleine roedeverdeling en luiken met smeedijzeren hengsels. Zowel de lange gevels als de zijgevels waren oorspronkelijk in vakwerk opgetrokken confer de twee gebinten die oorspronkelijk fungeerden als buitengevel met ingewerkte stijlen en links sporen van een kozijnconstructie (geen sporen van leemvullingen, mogelijk oorspronkelijk afgedekt met stro). Onder het linker gebint, muurplaat en bakstenen muur.

Interieur

Linker kamer: schorrenvloer - naar verluidt recuperatiemateriaal van de kerk van Reninge. De balkraveling wijst op een afgebroken schouw. De kamer rechts hiervan is overlangs ingedeeld in een kamer en in twee smalle achtergelegen ruimtes (mogelijk oorspronkelijk slaapvertrekken), deze zijn toegankelijk via strokendeuren met smeedijzeren hengsels en houten sluitwerk. Voorts wordt deze kamer gekenmerkt door muren in stijl- en regelwerk en een bewaarde balkenzoldering van moerbalk en kinderbalken. De moerbalk loopt door tot de achtergevel, de velling is aangepast aan de ruimtes. De moerbalk wordt in de stijl van de achtergevel ondersteund met een korbeel. Opkamer: bewaarde vakwerkwanden, onder meer schuine schoren, en enkelvoudige balkenzoldering. Kelder met enkelvoudige balkenzoldering, het stijl- en regelwerk loopt door tot het maaiveld (vakken hier opgevuld met recente baksteen). Bewaarde binnenluiken met smeedijzeren hengsels. Bewaarde bakstenen overloop.

Kap van drie getelmerkte gebinten (combinatie schaar- en nokgebint) waarvan het linker en het rechter gebinte de oorspronkelijke topgevels vormden.

De haaks aansluitende bakstenen koeienstal is tegen het huisvolume aangebouwd, dakconstructie (zadeldak met golfplaten ter vervanging van strodak, geknikte dakoverstek met Vlaamse pannen) staat los van die van het boerenhuis. Moerbalk met opschrift "F. MERLEVEDE 1862".

Kleine dwarsschuur onder steil zadeldak (golfplaten ter vervanging van strobedaking), dakoverstek op hondjes. Vakwerkbouw met ankerbalkconstructie, aan de buitenzijde afgewerkt met een gepotdekselde horizontale houten beplanking. Rechts, aansluitend gebouwtje onder zadeldak (Vlaamse pannen), aan de binnenkant versteend met betonstenen. De zijpuntgevels in stijl- en regelwerk zijn afgeslagen met golfplaten. Vermits hier geen sporen van leemvullingen zijn, was de afdekking oorspronkelijk mogelijk met stro. De stijlen op circa 40 à 50 centimeter afstand, voorzien van schuine schoren bewaren hun vlechtwerk en de leemvullingen. Erg eenvoudige gebinten met pen- en gatverbindingen. Erfgevel (zuidgevel) met hoge schuurpoort met klinket, achtergevel met lagere schuurpoort.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, mutatieschetsen nummer 207, schets nummer 1937/5 en 1970
  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, primitief percelenplan.
  • LAMPAERT R., Reninge onder vuur, Koksijde, 2002, p. 166.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MISSIAEN H. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lo-Reninge, bestaande uit deelgemeenten Lo, Noordschote, Pollinkhove en Reninge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL14, onuitgegeven wekdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vakwerkhoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70307 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.