erfgoedobject

Meergezinswoning in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
6853
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6853

Juridische gevolgen

Beschrijving

Meergezinswoning in eclectische stijl gebouwd in opdracht van Isidore Jacob Boutems, naar een ontwerp door de architect Charles Wuyts uit 1912. De Naamlooze Maatschappij "Berchemsche Bouwhandel", een bouwbedrijf, hypotheek- krediet- en spaarkas, stond in voor de bouw. Tot het oorspronkelijke bouwprogramma behoorde een achterliggende overdekte binnenplaats onder een dakspant uit ijzer en glas, en een ruime werkplaats met ijzeren structuur en centrale vide van twee, mogelijk drie bouwlagen onder een plat dak. In 1914 liet Boutems door bouwmeester-aannemer Romain Smets achter de rechts aanpalende woning een rijschool met piste voor ruiters en een speelzaal optrekken. Later dat jaar voegde aannemer Louis Mason-Thys paardenstallen met een tiental boxen toe tussen het hoofgebouw en de overdekte binnenplaats. De overdekte binnenplaats, de werkplaats, de rijschool en de paardenstallen zijn inmiddels verdwenen.

Het complex Boutems is representatief voor de vroege realisaties van de bouw- en hypotheekmaatschappij "Berchemsche Bouwhandel", met maatschappelijke zetel aan het Frederik de Merodeplein, waaraan Charles Wuyts sinds de oprichting in 1909 als architect verbonden was. De architectuur is verwant met de de talrijke burger- of opbrengsthuizen die in de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog tot stand kwamen. De maatschappij was in de jaren 1910 tot 1930 vooral actief met de bouw van rijwoningen in de wijk Zurenborg, en de gemeenten Berchem en Borgerhout.

Met een gevelbreedte van vijf traveeën, omvat de rijwoning drie bouwlagen onder een pseudo-mansarde. De lijstgevel heeft een parement uit roomkleurige Silezische brikken, geaccentueerd door rode en zwarte baksteen voor speklagen, ontlastingsbogen en de fries. Witte natuursteen is gebruikt voor de puilijst, balkons, vensterposten, hoekblokken, entablementen, sluitstenen en onderdorpels, en blauwe hardsteen voor de plint en lekdrempels. Geleed door de puilijst en symmetrisch van opzet, legt de compositie de klemtoon op de drie traveeën brede middenpartij. Deze wordt op begane grond en eerste verdieping gemarkeerd door drielichten en een balkon met consoles, waarvan de balustrade is verwijderd. Het portaal en de inrijpoort, en Franse balkons met gebuikte ijzeren borstwering, accentueren de zijtraveeën. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonnantiedchema, met registers van korf- en steekbogige vensteropeningen. Een houten kroonlijst op fijne consoles, boven een baksteenfries in dambordpatroon, vormt de gevelbeëindiging; dakkapellen met driehoekig fronton. Het houten schrijnwerk van de inkomdeur en vensters is bewaard, de inrijpoort volgens de bouwplannen met art-nouveau-smeedwerk is vernieuwd.

De plattegrond beantwoordt volgens de bouwplannen aan de klassieke typologie van het burgerhuis, dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Met de koetspoort in de rechtertravee, beslaat een enfilade van salon, eetkamer en veranda de begane grond, geflankeerd door de keuken annex pomphuis en wc in de achterbouw. De eerste verdieping vormt een autonoom appartement, dat eveneens uit een salon, eetkamer en veranda met bovenlicht bestaat, twee slaapkamers waarvan een met balkon, een badkamer en keuken annex pomphuis en wc in de achterbouw. Op de tweede verdieping bevinden zich vier slaapkamers en een badkamer, vermoedelijk horend bij het gelijkvloerse appartement; het dakniveau herbergt vijf marsardekamers.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1912#2496, 1914#4997 en 1914#5568.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meergezinswoning in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6853 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.