erfgoedobject

Café De Marbaix

bouwkundig element
ID
6707
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6707

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Café in art-nouveaustijl
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek De Marbaixstraat
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Café in art-nouveaustijl op de hoek van De Marbaixstraat en Lange Lobroekstraat, voor eigen rekening opgetrokken door de architect Jacques De Weerdt, naar een ontwerp uit 1910, uitgevoerd in 1911. Tot hetzelfde vastgoedproject behoren het aanpalende winkelhuis en de gekoppelde meergezinswoningen De Marbaixstraat 8-10. De Weerdt realiseerde alleen al in de De Marbaixstraat vermoedelijk zestien individuele bouwprojecten, waarvan drie voor eigen rekening, goed voor in totaal vierentwintig panden. In hetzelfde bouwblok leverde hij ook meerdere ontwerpen voor percelen aan de Lange Lobroekstraat.

Het vastgoedproject is representatief voor het oeuvre van Jacques De Weerdt uit de periode vanaf omstreeks 1905 tot aan de Eerste Wereldoorlog. In nauwelijks tien jaar tijd realiseerde de architect alleen al op het toenmalige grondgebied van de stad Antwerpen meer dan honderd panden, overwegend in art-nouveau- of neorococostijl, vaak van eenzelfde standaardtype. Deze architectuur is herkenbaar aan de voorkeur voor natuursteen als parement, de vloeiende lijnvoering, de plastische volumetrie en het sierlijke smeedijzer in zweepslagstijl. Begonnen als tekenaar in dienst van de Belgische Spoorwegen vóór de eeuwwisseling, liep zijn carrière tijdens de minder productieve jaren 1920 ten einde.

Met een gevelbreedte van vijf traveeën omvat het gebogen hoekgebouw drie bouwlagen onder een pseudo-mandarde (leien). De lijstgevel onderscheidt zich door een verzorgd parement uit witte natuursteen, met gebruik van blauwe hardsteen voor de geprofileerde plint. Regelmatig van ordonnantieschema legt de compositie de klemtoon op het drie traveeën brede zijrisaliet, waarvan de middenas is doorgetrokken in het dakvenster. De eerste verdieping wordt in een vloeiende beweging bepaald door de brede bow-window met drielicht op consoles. Hierbij sluit een balkon met een smeedijzeren borstwering en gebogen postamenten aan, vóór het brede deurvenster van de tweede verdieping. Het dakvenster met neuten, rozetten en op de borstwering het opschrift “CAFE DE MARBAIX” in een rankwerkcartouche, werd oorspronkelijk bekroond door een fronton met gebogen waterlijst tussen postamenten met bolornament. Verder is de opstand opgebouwd uit regelmatige registers van korfboogopeningen in de pui (privé-inkom, venster en terrasdeuren), en hoefijzerboogvensters in de bovenbouw. Het art-nouveau-karakter berust op de profilering, lijnvoering en vormgeving van het lijstwerk zowel boven de muuropeningen, en als versiering van de erker, de zijpenanten van het risaliet en het dakvenster. Een houten kroonlijst op gekoppelde consoles vormt de gevelbeëindiging; de houten dakkapellen oorspronkelijk met neuten en een gestrekte waterlijst zijn vernieuwd, evenals al het schrijnwerk.

Volgens de bouwplannen beslaat het café met biljartzaal, de keuken annex wasplaats en de ‘koer’ de begane grond. De kwartieren op de bovenverdiepingen omvatten vier kamers en een wasplaats, de mansarde vijf kamers.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1910#2209.
  • VANHOVE B. 1978: De art-nouveau-architectuur in het Antwerpse: een doorsnede, onuitgegeven verhandeling Rijksuniversiteit Gent, 93-94.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Café De Marbaix [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6707 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.