erfgoedobject

Burgerhuis in eclectische stijl

bouwkundig element
ID
6685
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6685
Dit erfgoedobject heeft geen erfgoedwaarde meer. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop.

Beschrijving

Burgerhuis in eclectische stijl gebouwd naar een ontwerp door de architect Jean Baptiste Vereecken uit 1882. Opdrachtgever was Jean Persenaire (Antwerpen, 1824-1907), eigenaar van een kuiperij en stoomzagerij gespecialiseerd in Amerikaanse duigen. Dit bedrijf opgericht in 1824 was sinds 1866 gevestigd op een terrein tussen de Muizenstraat en de Lange Beeldekensstraat. Vereecken had in 1877 al een wintertuin toegevoegd aan het aanpalende hotel Persenaire uit 1870 op de hoek van De Coninckplein en Muizenstraat, dat hij in 1889 samen met zijn zoon Emile herop bouwde na brand. Het burgerhuis uit 1882 kwam tot stand op een deel van de tuin van het hotel. De Etablissements Persenaire, de belangrijkste fabrikant en exporteur van houten vaten in Antwerpen, vestigden zich na de Eerste Wereldoorlog aan de Vaartkaai in Merksem. De vroegere kuiperij werd in 1920 omgevormd tot automobielgarage, vanaf 1926 Garage Permeke. Het burgerhuis uit 1882 werd in 2003 samen met de Garage Permeke gesloopt voor de bouw van de Permeke Bibliotheek, een project van de Stad Antwerpen door het architectenbureau Stramien ontworpen en uitgevoerd in 1998-2005.

Jean Baptiste Vereecken bouwde vanaf midden jaren 1860 een succesvolle carrière uit in dienst van de belangrijkste Antwerpse makelaars- en bankiersfamilies, zoals Havenith, Grisar, Pecher, Bunge, Meeûs, Kreglinger, Good en Nottebohm. Hij ontwierp talrijke voorname herenhuizen op de meest prestigieuze locaties van Antwerpen en Berchem zoals het Stadspark en het Prins Albertpark, naast grote aantallen burgerhuizen in nieuwe wijken als het Zuid, onder meer ook voor eigen rekening. Daarbij bleef hij trouw aan een conventioneel eclecticisme van neoclassicistische inspiratie, of beïnvloed door de neorenaissancestijl. Vanaf midden jaren 1890 evolueerde de architectuurproductie van het bureau Vereecken, mogelijk door toedoen van zoon Emile, naar een rijker geornamenteerde neorenaissance- of neobarokidioom. Deze laatste zette de praktijk vanaf 1906 in eigen naam voort, tot midden jaren 1920.

Rijwoning van drie traveeën, een souterrain en drie bouwlagen oorspronkelijk onder een zadeldak, later vervangen door een plat dak. De lijstgevel is opgetrokken uit baksteenmetselwerk met overvloedig gebruik van witte natuursteen voor onder meer platte banden, vensteromlijstingen, sluitstenen en balkons, boven een bepleisterde en beschilderde begane grond met een bewerkte plint uit blauwe hardsteen. Nadrukkelijk horizontaal geleed door waterlijsten en cordonvormende lekdrempels, legt de compositie de klemtoon op de middenas. Deze is op de bovenverdiepingen als risaliet opgevat, gemarkeerd door geblokte pilasters, gebogen en rechthoekige balkons met voluutconsoles, bolornamenten op de postamenten en doorgetrokken ijzeren borstweringen, en consoles onder het gekorniste hoofdgestel. Oorspronkelijk bestond de bekroning uit een dakvenster tussen postamenten en voluten, onder een gebogen fronton. Verder beantwoordt de opstand aan een regelmatig ordonannantieschema, opgebouwd uit registers van spiegelboogopeningen, de bovenvensters gevat in geriemde omlijstingen. De begane grond onderscheidt zich door casementen op de penanten, de bel-etage en het middenisaliet door diamantkopsleutels. Een klassiek hoofdgestel met casementen en rozetten in de fries en een gekorniste houten kroonlijst op modillons vormt de gevelbeëindiging. Het werd oorspronkelijk bekroond door een blinde attiek, waarop oeil-de-boeufs aan weerszij van het centrale dakvenster. Latere smeedijzeren inkomdeur en souterraintralies uit de bouwperiode.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1882#177, 572#1048 (1866), 1870#822, 1877#346 en 1889#1623-1624.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in eclectische stijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6685 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.