erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Norbertus

bouwkundig element
ID
6659
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6659

Juridische gevolgen

Beschrijving

Sobere georiënteerde neogotische basiliek van 1901-04 naar ontwerp van Ernest Dieltiens. Ingeplant op rechthoekig terrein aan de oostelijke zijde van het plein, op hoek met Korte Altaarstraat.

Voorlopige kapel, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Gedurige Bijstand, geopend in 1883; voor bouw van huidige kerk gesloopt en heropgebouwd aan binnenplaats van Grotehondstraat huisnummer 42-44.

Opbouw huidige kerk aanbesteed op 20 februari 1901, eerstesteenlegging op 15 mei 1902, geopend op 8 mei 1904 en ingewijd op 29 september 1904 (zie gedenkstenen naast hoofdportaal). Oorlogsschade aan daken hersteld in 1951 en aan glasramen in 1956. Schilderwerken in 1963-64.

Plattegrond: ingangstravee met ten noorden vierkante toren en ten Zuiden vierkante, voormalige doopkapel; driebeukig schip van vijf traveeën; niet uitspringend transept van één travee met vlakke sluiting; koor met drie traveeën en driezijdige sluiting, zijkoren van twee traveeën en vlakke sluiting. Rechthoekige sacristie aan noordelijke zijde hoogkoor met toegang aan de Korte Altaarstraat, rechthoekig magazijn aan zuidelijke zijde.

Bakstenen gebouw met decoratief gebruik van natuursteen, leien zadel- en lessenaarsdaken. Accent op voorgevel met op noordelijke hoek vierkante toren van vijf geledingen onder ingesnoerde naaldspits (leien) met sierlijke houten dakkapellen. Op elkaar gestelde versneden steunberen eindigend op pinakels. Centrale ingangstravee onder puntgevel. Voormalige doopkapel van twee bouwlagen, bekronende borstwering.

Schip en koor geritmeerd door eenvoudige versneden steunberen. Transept met op elkaar gestelde steunberen, bekronende pinakels. Spitsboogvensters met afgeschuinde lekdrempels, bij voorgevel voorzien van waterlijsten. Roosvensters bij voorgevel en transept. Spitsbogige portalen bij westelijke en zuidelijke gevels; westportaal en zuidelijke zijingang voorzien van wimberg.

Sacristie met voorgevel aan Korte Altaarstraat; twee bouwlagen onder zadeldak (leien). Risalietvormende deurtravee onder tentdak; uitspringende venstertravee onder puntgevel. Klooster- en kruiskozijnen. Puntgevel met ingeschreven roosvenster onder waterlijst. Rechthoekige deur met wimberg.

Met uitzondering van zuilen en gewelf bepleisterd en gebroken witgeschilderd interieur. Spitsbogige scheibogen op arduinen zuilen met polychrome banden; sokkels en knopkapitelen van natuursteen. Hoogkoor met spitsbogige blindnissen. Kruisribgewelf, met bakstenen gewelfkappen, eindigend op schalken met gepolychromeerde knopkapitelen en sokkels. Muurschilderingen op goudkleurige achtergrond in middenbeuk, transept en koor.

Mobilair. Neogotisch meubilair naar ontwerp van E. Dieltiens; witstenen hoogaltaar door J. Gerrits, van circa 1904; zijaltaren met geschilderd retabel door J. Anthony, van 1904. Preekstoel en biechtstoelen, respectievelijk van 1905 en 1907. Witstenen kruisweg door J. Gerrits, van 1904. Mozaïekpanelen in boogvelden toegangsdeuren naar ontwerp van E. Dieltiens, van circa 1904. Muurschilderingen koor door J. Ratinckx, van circa 1908, middenbeuk met taferelen uit het leven van H. Norbertus door T. Van Os, J. Van Puyenbroeck en Van den Oever, van circa 1935. Glasramen door Comère en Capronnier, De Beeck en J. Dobbelaere, van 1904 tot 1911. Orgel door Jos. Stevens, van 1924.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken, Antwerpen, St.-Norbertus, dossiers 1, 3, 3ter, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12.
  • BAKELANTS I. 1983: De glasschilderkunst in België 19de en 20ste eeuw, dl. 1A, Deurne, 50.
  • FAUCONNIER A. en ROOSE P. 1983: Het historisch orgel in Vlaanderen, dl. III, Arr. Antwerpen, Brussel, 214-17.
  • S.N. 1974: Gids voor de Sint-Norbertusparochie (Zurenborg), Antwerpen-Berchem.
  • JANSEN J. 1979: Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen. Kanton Antwerpen V en VI, Brussel, 93.
  • ORIGIO 1912: De schilderingen in de St.-Norbertuskerk te Antwerpen, in Kunstgids, maandschrift voor Kunst, Letteren en Oudheden, IV, 56-58.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Norbertus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6659 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.