erfgoedobject

Feestlokaal Bouw & Nijverheidskamer van Antwerpen

bouwkundig element
ID
6574
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6574

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dit pand werd rond 1903 opgericht als vergaderingslokaal en woning voor de Naamlooze Maatschappij Bouw & Nijverheidskamer van Antwerpen, met zetel in de Gemeentestraat 18. Het gebouw werd grotendeels ingenomen door een grote feestzaal op de verdieping, maar bevatte ook een grand café op de begane grond en hotelkamers op de bovenverdieping. Wegens de grote feestzaal in het gebouw, werd het pand vanaf het interbellum gebruikt als variététheater Hacienda.

De plannen werden getekend door architect Edward Craeye. Het is één van de vroegste werken van deze architect, die zich in zijn carrière vooral zal gaan toeleggen op de sociale huisvesting. Bij het begin van zijn loopbaan koos hij voor dit ontwerp de toen gangbare, sterk versierde eclectische stijl, die vaak voor dit type gebouw werd gekozen en ook doorgetrokken wordt in het rijk versierde interieur.

Het pand telt drie en een halve bouwlagen en drie/vijf traveeën onder platte bedaking, doorbroken met beglaasde lichtstroken voor vestibule en feestaal. Het pand is volledig onderkelderd; in de ruime kelderverdieping bevinden zich voorraad- en bierkelders, een machinekamer, stookplaats en opslagplaats voor brandstoffen; achteraan ook een wasplaats en eetplaats voor personeel. Op de gelijkvloerse verdieping werd aan straatzijde een "Grand Café" voorzien, geflankeerd door twee gangen uitkomend op twee trappenhuizen naar de verdiepingen. Achter het café, een "achterzaal", een grote vestiaire en sanitair. Op de eerste verdieping is aan straatzijde over de hele breedte van het pand de feestzaal ingericht. Deze feestzaal is typerend voor de dans- en feestzalen van de 19de eeuw en is opgebouwd op een rechthoekige plattegrond, met een brede centrale beuk die van de twee smallere zijbeuken wordt gescheiden door zuilen. De zaal heeft een houten parketvloer is overspannen met cassetteplafonds met centrale lichtkoepel. De wanden kregen een neoclassicistische stucversiering, met panelen tussen pilasters en een om de ruimte heen lopende fries met ranken en chutes. Achter de zaal, een rijk versierde vestibule met koepel en twee bestuurszalen. Het interieur van dit pand, goed gedocumenteerd door prentkaarten in het stadsarchief, is vermoedelijk nog deels bewaard. Op de bovenste verdieping werden hotelkamers voorzien. Omdat de feestzaal aan straatzijde twee volle verdiepingen hoog is, werden aan de achterzijde van het pand twee tussenverdiepingen voorzien, gebruikt als duplexappartement van de hotelhouder.

De brede eclectische lijstgevel heeft een natuurstenen parement, met gebruik van hardsteen voor plint, puilijst, onder- en tussendorpels van de vensteropeningen en entablementen van de bovenvensters. Het originele houten schrijnwerk met geometrische roedeverdeling is niet bewaard. De begane grond is ingedeeld met vijf deuropeningen, de drie centrale uitkomend in het café, de twee zijdelingse uitkomend in gangen die naar de verdiepingen leiden, links voor het hotel, rechts naar de feestzaal. De ligging van de feestzaal is in de gevel af te lezen door een groot korfbogig venster met balkon, waarboven het opschrift "BOUW EN NIJVERHEIDSKAMER". In de zijtraveeën twee rondboogvensters, samen met het centrale grote venster onder een geprofileerde waterlijst gevat met maskerkopsleutels. De bovenverdieping, waar de hotelkamers zich bevinden, kregen vijf eenvoudige rechthoekige vensteropeningen met entablementen. De zijtraveeën worden van de brede centrale travee gescheiden door pilasters, die boven de kroonlijst uitsteken met topstukken, waartussen een balustrade. Deze gevelbeëindiging is geïnspireerd op de art nouveau.


Auteurs: Hooft, Elise
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Feestlokaal Bouw & Nijverheidskamer van Antwerpen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/6574 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.