erfgoedobject

Hoeve 't Brouwershof

bouwkundig element
ID
60863
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60863

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Hoeve 't Brouwershof
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve Brouwershof
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historische hoeve zogenaamd "Brouwershof", ook gekend als "Wilgenhof" en "Cense de l'Aulnoit" (zie boedelbeschrijving van 1691).

Historiek

De oudste vermeldingen gaan terug tot 1665. De oudste bewaarde gebouwen (schuur en stalvleugel) dateren van 1720, wanneer het Wilgenhof wordt heropgebouwd, zie als wapenschild uitgewerkte datumsteen in het poortgebouw. Als gesloten vierkantshoeve reeds aangeduid in het Landboek van Kooigem van 1770-1771 met opening ten zuidwesten. De Atlas der Buurtwegen (1843) toont een hoeve met gelijke opstelling. Circa 1850 wordt de hoeve uitgebreid met een brouwerij gelegen aan de overzijde van de straat, waarna de hoeve het brouwershof wordt genoemd. De brouwactiviteiten zouden in de Eerste Wereldoorlog worden stopgezet. De bedrijfsgebouwen worden afgebroken in 1976. In de 19de eeuw is er tevens een steenbakkerij aan de hoeve verbonden die onder meer de stenen leverde voor de bouw van de nieuwe kerk van Kooigem in 1848. In 1857-1858 wordt het oude woonhuis gesloopt en vervangen door de huidige beeldbepalende burgerwoning. Naast de woning wordt ook het lagere volume gelegen links van het woonhuis opgetrokken en ook in het noordwesten wordt een volume bijgebouwd volgens kadastrale schetsen. De hoeve evolueert in 1858 tot een volledig gesloten hoeve. Circa 1903-1904 worden de gebouwen aan de straatzijde vermoedelijk afgebroken en heropgebouwd en wordt de rooilijn iets naar achteren verschoven, zie kadastrale schetsen. Tijdens deze fase worden het "knechtenhuis", het poortgebouw en de paardenstal opgetrokken. Deze bouwfase wordt bevestigd door de datumsteen boven de toegangspoort. De hoeve krijgt op dat ogenblik haar huidige uitzicht.

Beschrijving

Beeldbepalende hoeve gelegen ten noordoosten van de dorpskern. Niettegenstaande wordt ze omgeven door velden waardoor ze een baken vormt in het landschap. Heden hoeve met gesloten opstelling bestaande uit boerenhuis, poortgebouw, schuur, stallingen en opslagplaats voor biertonnen, gegroepeerd rondom gekasseide binnenkoer. Ten noorden en zuiden populieren.

Boeren-brouwershuis: Ten noorden van het erf, imposant boerenhuis van 1857-1858, dat qua typologie eerder aansluit bij de 19de-eeuwse brouwerswoning dan bij een boerenhuis cf. de nagenoeg vierhoekige plattegrond en robuuste opbouw. De woning wordt vrij snel opgetrokken nadat rond 1850 de brouwerij wordt opgericht. Met de bouw van deze woning wilde de eigenaar vermoedelijk zijn status als brouwer benadrukken, aangezien brouwers dikwijls een vooraanstaande rol spelen in het politieke, economische en sociale dorpsleven. Sobere baksteenbouw op bakstenen sokkel van vier en vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak. Houten kroonlijst op klossen. Licht vooruitspringende centrale deurtravee. Aflijnende fries met verdiepte rechthoekige spiegels. Korfboogvensters met ontlastingsboog van lichtrode baksteen. Behouden schrijnwerk cf. persiennes van de benedenvensters. Bovenvensters met doorgetrokken arduinen onderdorpels. Paneeldeur met gedeeld bovenlicht; bordestrap met twee treden. Gelijkaardige, maar soberder uitgewerkte erfgevel beschaduwd door linde.

Interieur. Volledig onderkelderd dubbelhuis. Centrale gang die de woning in twee verdeelt en geflankeerd wordt door de verschillende salons.

De woning wordt geflankeerd door twee lagere vleugels. Vleugel langs de straatzijde: vermoedelijk "knechtenhuis" van vier traveeën en anderhalve bouwlaag. Licht getoogde vensters; behouden schrijnwerk, zie schuiframen en persiennes. Tweede bouwlaag gemarkeerd door rechthoekige verdiepte panelen. Links ervan vooruitspringend, langgestrekt poortgebouw, van 1903, zie arduinen sluitsteen. Segmentboogpoort met druiplijst. Onderaan negblokken. Arduinen schampstenen. Aflijnende geprofileerde bakstenen fries. Getoogde vensters met ontlastingsboog van lichtrode baksteen en met oren. Aansluitend de magazijnen. Rechts wordt de woning geflankeerd door de lager aanpalende dubbele dwarsschuur (westen). Vermoedelijk uitgebreid in 1858. Thans is de linkerpoort dicht gemetst. Centrale rondboogpoort met klinket. Halfronde getraliede muuropeningen onder meer boven toegemetst. Gelijke erfgevel maar de rechterpoort bleef open. Zijgevel met vlechtingen.

Ten oosten schuur, vermoedelijk in kern teruggaand tot 1720. Zijgevel gemarkeerd door centrale steunbeer. De dakpannen vermelden 't Brouwershof. Ten zuiden stalvleugel, vermoedelijk in kern teruggaand tot 1720. In het dak datum 1920 door middel van rode dakpannen, vermoedelijk verwijzend naar het vervangen van de dakbekleding van strodak naar dakpannen. Gesloten achtergevel gemarkeerd door steunbeer. Erfgevel doorbroken door drie deuren. Voorliggende open mestvaalt. Bakstenen troggewelfjes tussen ijzeren I-balken. Bakstenen vloer. Arduinen slieten.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, primitief plan (1835); mutatieschetsen 207 (1858/schets 7, 1904/ schets 10); legger 212 (artikelnrs. 124 en 126).
  • WITDOUCK R., DECALUWÉ C., Kooigem, in Landelijk leven en hoevengids Groot Kortrijk, deel 4, Tielt, 1991, p. 150-151.
  • VAN HOONACKER E., Duizend Kortrijkse straten, Kortrijk, 1986, p. 252.

Bron: DE GUNSCH A. & METDEPENNINGHEN C. met medewerking van CALLENS T. & VAN DEN MOOTER M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortrijk, Deel IIA: deelgemeenten Aalbeke, Bellegem, Bissegem en Heule, Deel IIB: deelgemeenten Kooigem, Marke en Rollegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL5, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callens, Toon; Van den Mooter, Maarten; De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve 't Brouwershof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60863 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.