erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Eutropius

bouwkundig element
ID
60701
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60701

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerd bedehuis gelegen ten noordoosten van het plein. Tot 1955 omgeven door kerkhof en tot 1961 aan de westzijde van het plein afgesloten door verschillende woningen. Heden wordt de kerk omgeven door parking. Omlopend bakstenen druippad.

De oudste vermelding gaat terug tot 1143, wanneer Desiderius, broer van burggraaf Rogier van Kortrijk het patronaat schenkt aan het Sint-Pieterskapittel van Rijsel. De patroonheilige was toen waarschijnlijk Sint-Amandus. Na de stichting van de kapelanie van de Heilige Eutropius door Willem van Grysperre (1295) verdrong deze geleidelijk aan Amandus als patroonheilige. De eerste kerk was vermoedelijk een Romaans, driebeukig, basilicaal bedehuis met een vierkante middentoren en drie beuken. Deze kerk onderging in de loop van de tijd vele wijzigingen.

15de eeuw: uitbreiding van de kerk met Onze-Lieve-Vrouwkapel, de grafkapel van de Heren van Heule.

Begin 16de eeuw: afbraak van de bouwvallige middentoren tussen koor en noordelijke transeptarm. De toren wordt voorlopig vervangen door een houten constructie.

1545-1546: voltooiing van de huidige laat-gotische westtoren, waartegen nadien de gedeeltelijk bewaard gebleven Calvarieberg wordt opgericht.

Circa 1585: tijdens de aanvallen van de Geuzen worden talrijke beschadigingen aangebracht aan de grafkapel en het hoogkoor, die pas in de 17de eeuw hersteld worden.

1782: uitbreiding van de kerk. Eerst afbraak van de Romaanse en deels gotische noord- en zuidbeuken en de transeptarmen. Enkel de toren en de grafkapel van de Heren van Heule blijven behouden. Bouw van driebeukige hallenkerk. Het interieur wordt gedecoreerd met classicistisch stucwerk.

Tweede Wereldoorlog: bij geallieerde luchtaanvallen op Kortrijk op 10 mei 1944 en op 21 juli 1944 worden de drie beuken grotendeels verwoest, de toren blijft intact. In 1955 wordt de gehele oostelijke helft van de kerk gesloopt en vervangen door een bijna geheel nieuwe en bredere benedenkerk, waarbij de oude grafkapel volledig verdwijnt. Naar aanleiding van het herstel van de kerk worden opgravingen uitgevoerd door Jacques Vièrin, waarbij sporen van de Romaanse kerk gevonden worden.

1953-1956: de kerk wordt heropgebouwd in neoclassicistische stijl.

1965-1967: restauratie toren door Firma Vandekerckhove.

1982: de beelden van de Calvarieberg worden in de kerk geplaatst, in plaats van buiten.

1993-1995: tweede restauratie van de toren eveneens door voornoemde firma.

Driebeukige basilicale kerk met schip van zes traveeën, koor van twee rechte traveeën en een driezijdige sluiting, vlak afgesloten zijkoren. Voorgeplaatste westtoren opgetrokken uit Balegemse zandsteen, schip, zijbeuken en koor met sacristie opgetrokken uit baksteen.

Gotische westtoren van vier geledingen onder zeszijdige spits, opgetrokken tussen 1514 en 1546. Verticale ritmering door waterlijsten. Hoeken gemarkeerd door op elkaar gestelde, verjongende steunberen gemarkeerd door spitsboognissen en bekroond door leien spitsdak.
Korfboogportaal onder druiplijst met hogels en kruisbloem, waarboven geprofileerd spitsboogvenster met gotisch traceerwerk en afzaat. De derde geleding wordt gemarkeerd door een blind spitsboogvenster waarboven, in de vierde geleding, gekoppelde galmgaten. De westzijde van de toren wordt gemarkeerd door een driezijdig bakstenen traptorentje op plint van grès d'Arras en onder plat dak. De begane grond wordt geaccentueerd door hoekbanden. Lichtgleuven en nissen met blind traceerwerk.

Zijgevels gemarkeerd door getoogde vensters in geblokte omlijsting van witte natuursteen. Flankerende puntgevels met vlechtingen en blinde spitsboogvensters met gotisch traceerwerk, waarboven lichtgleuven. Hoekbanden.

Interieur. Vlak overwelfd portaal met gedenksteen van 1872, die oorspronkelijk in de kerk stond.
Bepleisterd en beschilderd neoclassicistisch interieur, geritmeerd door rondbogen op ronde zuilen op achtzijdige sokkel en met dekblad. Vernieuwde marmeren vloer. Overwelving door gordelbogen.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archiefnr. W/00418.
  • DEBAERE J., Heule: Sint-Eutropiuskerk, Heule, 1993.
  • DESPRIET P., De Zuidwestvlaamse parochiekerken. Een duizendjarige geschiedenis, Kortrijk, 1982-1984, deel 1, p. 145-193.
  • MEIER-ROOSE B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Kortrijk I, Brussel, 1981, p. 17-19.
  • ROELSTRAETE J., Heule, een overzicht van zijn geschiedenis (vervolg 1), in Heulespiegel, nr. 11, 1990, p. 20-39.

Bron: DE GUNSCH A. & METDEPENNINGHEN C. met medewerking van CALLENS T. & VAN DEN MOOTER M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Kortrijk, Deel IIA: deelgemeenten Aalbeke, Bellegem, Bissegem en Heule, Deel IIB: deelgemeenten Kooigem, Marke en Rollegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL5, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callens, Toon; Van den Mooter, Maarten; De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Eutropius [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/60701 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.