Gedenkzuil voor militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, opgericht in 1922 naar ontwerp van architect Léon Stynen (Antwerpen, 1899-1990) in samenwerking met de beeldhouwer Guillaume Dumont.

Historiek

Het gemeentebestuur van Knokke beslist een gedenkzuil op te richten op het toenmalige Eeuwfeestplein als teken van eerbetoon voor de militaire slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Reeds op 1 september 1920 wordt een maquette van een monument van de hand van beeldhouwer Godefried De Vreese voorgesteld aan het publiek. Om ongekende redenen ziet men evenwel af van dit ontwerp. In maart 1921 wordt een openbare wedstrijd uitgeschreven onder Belgische kunstenaars, waarna 16 ontwerpen worden ingestuurd. Uit de verslagen van de Provinciale Commissie voor Monumenten en Landschappen wordt in een vergadering van 30 januari 1922 met veel lof gesproken over het ontwerp van de jonge Antwerpse architect Léon Stynen, een ontwerp dat "...een indruk van eenvoud en grootheid uitademt die wij geenszins in andere gelijkaardige ontwerpen aantreffen...". Ofschoon het advies van de Commissie niet bindend is, wordt het ontwerp in samenwerking met beeldhouwer Guillaume Dumont goedgekeurd. De realisatie van de gedenkzuil gebeurt in 1922 door de firma Rousseau (Brugge); de beelden zijn van de hand van Guillaume Dumont (verkeerdelijk vermeld als "Dupont" op het identificatieplaatje aangebracht op de oostelijke zijde van het aarden heuveltje waarop het gedenkteken staat). Een deel van de kosten voor de uitvoering wordt vergoed door de toegangsgelden van de Willem II-batterij, die als militair museum dienst doet. De gemeente verleent een subsidie van 30.000 frank. De onthulling van het gedenkteken vindt plaats op 11 juni 1922 van datzelfde jaar. A. Lantsoght, voorzitter van de gedenktekenactie draagt het monument over aan burgemeester De Klerck en -toenmalig- schepen Frans Desmidt houdt een toespraak; legeraalmoezenier Dumon staat in voor het gelegenheidssermoen.

Beschrijving

Centrale dominerende en beeldbepalende inplanting op het plein. Opgetrokken op een aarden heuveltje met bloemenperken omgeven door een laag art-decogetint hardstenen muurtje. Uitvoering in combinatie van hardsteen (sokkel en zuil) en brons (beelden en wapenschild). Onderbouw bestaat uit een vierkante hoekig geprofileerde art-decogetinte sokkel, die op twee treden rust en opgebouwd is uit geometrische vlakken. Hierop staat een hoge gedenkzuil, naar boven toe versmallend. Steunmuren met onderaan uitgebogen zijden ondersteunen de zuil. In de vier aldus gevormde nissen staan grote bronzen beelden van soldaten met afgewend hoofd, in volledige uitrusting en met het geweer in rust en de loop naar boven. Hier hebben de soldaten niet enkel een ondersteunende functie, zie bijvoorbeeld het IJzergedenkteken te Nieuwpoort, maar primeert het funeraire aspect en het aspect van eerbetoon, zie uitrusting en houding. Tweetalig opschrift. Op de zuil : op de zuidzijde "aan onze helden", op de noordzijde "a nos héros"; op de oostzijde de namen van de slachtoffers. Op de sokkel : op de zuidzijde "voor recht en vrijheid", aan de noordzijde "pour le droit et la liberté"; op de oostzijde "1914-1918", en aan de westzijde idem en het wapenschild van Knokke in brons uitgevoerd. Gesigneerd : "Rousseau, Bruges, constructeur; Léon Stynen, Anvers, architecte; Guillaume Dumont, sculpteur; [.]uliers-fondeur".

Afmetingen: hoogte 405 cm x breedte 308 cm x diepte 386 cm.