erfgoedobject

Sint-Dionysiuskapel

bouwkundig element
ID
58135
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/58135

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Dionysiuskapel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Sint-Dionysiuskapel
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Dionysiuskapel
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Wegkapel gewijd aan Sint-Dionysius, met voorgevel aan de Pennemansbaan ingeplant op het achtererf van een voormalige hoeve en café "In Mexico".

Historiek

Volgens het kadasterarchief werd de kapel in 1872 nieuw gebouwd door de cabaretier Pierre François Van de Slycke, eigenaar van het bijhorende erf met woonhuis/café. Het huis had hij in 1865 laten bouwen ter vervanging van een kleiner huis dat in 1833 aan de pas recht getrokken steenweg was opgericht.

In de onmiddellijke nabijheid aan de Dendermondsesteenweg zou al minstens van in de 18de eeuw een wegkapel toegewijd aan Sint-Dionysius hebben bestaan. Op een kaart in het renteboek van Kalken van 1756 is aan het kruispunt van "den heerwegh van Dendermonde naer Ghendt" (nu Dendermondsesteenweg) met "de Fromon straete" (nu Pennemansbaan) en Zauwerstraat, een kleine wegkapel voorgesteld die met de bedoelde Sint-Dionysiuskapel in verband kan worden gebracht. Op de kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden door graaf de Ferraris (1771-1778) is aan de Pennemansbaan bij een bocht van de weg duidelijk een kapel aangegeven met vermelding van "Clle St Denis". Het bochtige tracé van de Dendermondsesteenweg ter hoogte van Pennemansbaan en Zauwerstraat werd omstreeks 1830 bij het kasseien van de steenweg Gent-Zele rechtgetrokken. De oude Sint-Dionysiuskapel was in die periode bouwvallig; het Sint-Dionysiusbeeld uit die kapel zou sinds de Franse tijd op de zolder van het nabijgelegen huis / café "In Mexico" bewaard gebleven zijn. Ten slotte besliste de eigenaar van café "In Mexico" een nieuwe kapel voor het behouden beeld op te richten.

Beschrijving

Kleine bakstenen wegkapel naar materiaal, vormgeving en stijl representatief voor dit landelijke religieuze gebouwentype uit het derde kwart van de 19de eeuw. Eenvoudige rechthoekige grondvorm met afgeronde sluiting. Leien zadeldak overgaand in een half tentdak boven de afgeronde kapelsluiting; nokpannen gedecoreerd met gestileerd leliemotief in reliëf. Baksteenbouw met decoratieve verwerking van gesinterde bakstenen. In de toepassing van spitsbogen refereert de kapel naar de neogotische bouwstijl. Voorpuntgevel met uitgesneden bruingeschilderde houten daklijst en een sierlijk uitgewerkt ijzeren topkruis. Toegangsdeur achter hardstenen trap van drie treden. Rechthoekige vleugeldeur ingeschreven in een spitsboog, op typische wijze geflankeerd door pilasters van gesinterde baksteen. Spitsbogig bepleisterd paneel in het boogveld van de deur omlijst met gesinterde bakstenen: geschilderd opschrift "S Dionysius B.V.O.", verwijzend naar de patroonheilige van de kapel, tevens patroon van de parochie Kalken. Omlopende daklijst van gesinterde bakstenen. Beide spitsbogige zijvensters evenals beide deurlichten met decoratieve ijzeren tracering.

Interieur

Gepleisterde en egaal geschilderde wanden en tongewelf. Lambrisering van bruingeschilderde platen met floraal reliëfpatroon aangebracht in het midden van de 20ste eeuw. Cementtegelvloer in dambordpatroon. Offerblok met gleuf bevestigd aan de binnenzijde van de deur. Gemetst altaar met lager en smal geschilderd houten altaarfront. Volks houten Heilige Dionysiusbeeld met polychromie, afkomstig uit de voorgaande kapel en wellicht 18de-eeuws. Noodheilige voorgesteld op traditionele wijze: onthoofde bisschop, hoofd met bisschopsmijter in de linkerhand voor zich dragend, gekromde bisschopsstaf in de andere hand. Meerdere geknielde engelenbeeldjes in aanbidding op het altaar.

  • Vlaams ministerie van Ruimtelijke Ordening, Wonen en Onroerend Erfgoed, Agentschap Ruimtelijke Ordening Vlaanderen, Afdeling Ruimtelijke Ordening Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • BOGAERT E. & VAN DE SOMPEL A. 1997: Kalken van de Franse Revolutie tot de gemeentefusie met Laarne, Kalken, 476.
  • DUQUET F. 1982: "Zo was Kalken", Schellebelle, 72.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Dionysiuskapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/58135 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.