erfgoedobject

Herberg Drie Koningen

bouwkundig element
ID
57932
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57932

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Herberg Drie Koningen
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herberg Drie Koningen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Houtave
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Herberg "Drie Koningen". Vormt voorheen samen met de nabijgelegen hoeve en smidse (nummer 15) een geheel dat in de 19de eeuw als één grote afspanning lange tijd wordt uitgebaat. Naar verluidt kan de benaming teruggaan op een aloude traditie van een processie in Houtave op Driekoningendag.

Historiek

Lang gedateerd als 18de-eeuwse herberg. Vermoedelijk echter al in de 17de eeuw gebouwd als losstaande herberg met aanhorigheden, zie vermelding in een staten van goed (1654) van Marie Coussemaekere als "[...] eenen huys ende herberge, mette schueren ende stallingen [...] genoempt de Drye Coninghen, staande ende liggende binnen de ambochte en de prochie van Houtawe, comende metten westzyde lancxt de straete die loopt vander oosten naer den wester nieuwech door het dorp,[...] ghebruyckt door Jan de Ryckere [...]". In een akte van verpachting van 16 december 1771 vermeld als "[...] een woonhuys genaamd de 3 Koningen, gelegen in 't dorp van houttave [...]". In het laatste kwart van de 18de eeuw - op het moment dat de uitbating gebeurt door de familie Coudeville volgens naambord "Herberg "Drie Koningen" O. Coudeville - 1785" wordt de herberg aan de westzijde langsheen de straat uitgebreid met stallingen en een hoeve (nummer 15) die lange tijd als één grote afspanning worden uitgebaat. In 1872 (zie datering) wordt het geheel nog eens uitgebreid met een schuur aan het westelijke straateinde (nummer 13). In de 19de eeuw is de afspanning eigendom van onder meer respectievelijk de familie Mabesoone en enkele Oostendse brouwers.

Tot de Tweede Wereldoorlog voert men in de herberg toneelstukken op en vinden er onder meer trouwpartijen en begrafenismaaltijden plaats. Tevens houdt het gemeentebestuur van Houtave er vaak zijn zittingen. In 1946 wordt het achterliggend bakhuis verruimd. In 1982 wordt de herberg van de naastgelegen hoeve afgesplitst. De achtergevel wordt verbouwd in 1986. Nu eetgelegenheid met landelijke specialiteiten.

Beschrijving

Exterieur

Laag half vrijstaand hoekwoning van vijf en twee traveeën en een bouwlaag onder zadeldak (nieuwe S-pannen); twee opkamertraveeën langs de Zakstraat onder hoger zadeldak met aandak en muurvlechtingen. Hanggoot met gootijzers. Hoge bakstenen schoorsteen. Witgekaleide baksteenbouw op hoge gepekte plint; muurankers. Kelder onder opkamer met vensters voorzien van dievenijzers. Licht getoogde muuropeningen onder strek met oorspronkelijk schrijnwerk (T-vensters) met grote roedeverdeling; luiken (niet bij opkamer). Arduinen onderdorpels. Getoogde deuropening met vernieuwde deur en bovenlicht.

Langs de Zakstraat via ijzeren hek smalle toegang tot kleine betegelde binnenkoer waarrond bijgebouwen. Witgekaleid voormalig bakhuis en zomerkeuken onder zadeldak (nok evenwijdig met Kerkhofstraat, Vlaamse pannen); rechthoekige muuropeningen met deels vernieuwd schrijnwerk; betegelde onderdorpels.

Interieur

Inkomdeur leidt onmiddellijk naar gelagkamer, naar verluidt met aankleding grotendeels daterend van 1903, evenwel met oudere -oorspronkelijke- interieurelementen. Balkenzoldering van moerbalken met geprofileerde balksleutels en kinderbalken bekleed met spreidsel. Omlopende geschilderde houten lambrisering. Veelkleurige cementtegelvloer. Eenvoudig geschilderd houten schouwtje, onder meer met voluutconsoles op tandlijstje. Toegang tot achterliggende later heringerichte tweede gelagzaal eveneens met balkenzoldering en veelkleurige cementtegelvloer. Nieuwe bakstenen schouw. Huidige keuken in zuidelijke aanbouw met nieuwe tegelvloer. Vanuit gelagzaal trap naar opkamer met arduinen bloktrede en treden bekleed met cementtegels; ijzeren leuning. Toegang via laag houten opgeklampt geschilderd deurtje waarrond geprofileerde deuromlijsting met brede kroonlijst. Deels vernieuwde opkamer met balkenzoldering en cementtegelvloer; nieuwe bakstenen schouw. Kelder onder opkamer met troggewelfjes en Boomse tegelvloer. Dakstoel met schaar- en nokgebinte; pen- en gatverbinding.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Zuienkerke, 1863/15, 1873/4, 1946/7, 1955/7, 1982/9.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212: Kadastrale legger, Zuienkerke, artikels 103, 457, 805.
  • Rijksarchief Brugge, Staten van Goed van het Brugse Vrije, Eerste reeks, nr. 8861 (1654).
  • S.N., transcriptie van akte gedateerd 16 december 1771, vermeld op menukaart in eetgelegenheid.
  • HOUTHAEVE R., Houtave, Oekene, 1986, p. 26.
  • Monument en Tijd, Brochure Open Monumentendag 10/09/2000, Zuienkerke, 2000, p. 10 en 12-13.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SNAUWAERT L. 2002: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zuienkerke en deelgemeenten Houthave, Meetkerke en Nieuwmunster, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL13, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskom Houtave

  • Is deel van
    Kerkhofstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herberg Drie Koningen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/57932 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.