erfgoedobject

Magazijn Albert

bouwkundig element
ID
5651
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5651

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Magazijn Albert
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bouwblok met pakhuizen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Bouwblok met pakhuizen
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Historiek en context

Geheel van twee haaks op elkaar ingeplante pakhuizen, gebouwd in opdracht van de firma Van den Bergh & Cie, naar ontwerpen door de architect Frans J.H. Bex. Als eerste kwam in 1850 het rechter pand (drie rechter traveeën) tot stand, in 1862 gevolgd door het linker pand (vijf linker traveeën). Onder de naam Van den Bergh & Cie, baatten de broers Maximilien Van den Bergh (1802-1873) en Jean Félix Van den Bergh-Elsen de brouwerij-stokerij “La Cloche” uit, vroeger “De Gulden Klok” genaamd, die zij in 1843 hadden overgenomen. Beide zonen van de jeneverstoker Jean Jacques Van den Bergh-Aerts (1768-1844) waren sinds eind jaren 1820 eveneens als scheepsmakelaar actief onder de naam Van den Bergh Fils. De eigenlijke brouwerij, stokerij en mouterij van “La Cloche” bevond zich vermoedelijk aan de Brouwersvliet, gebouwen die in 1870 door brand werden verwoest, en aan de overzijde van de Oudeleeuwenrui. In 1919 werden de pakhuizen gekocht door de Werf- en Vlasnatie, en omgedoopt tot “Magazijn Albert”. Het complex onderging een grondige renovatie tot handels- en kantoorruimte in combinatie met lofts, zogenaamd “The Lofthouse”, naar een ontwerp door de architecten Paul Van de Poel, Jan Florizoone en Pieter T'Jonck uit 1988, voltooid in 1990.

De pakhuizen behoren tot het rijpe oeuvre van Frans J.H. Bex, die als architect verbonden was aan het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen. Over de bouwprojecten die hij in deze functie tot stand bracht is weinig bekend. Als privé-architect realiseerde hij met name tijdens de jaren 1850 enkele voorname neoclassicistische woningen, en voerde verbouwingen uit aan meerdere van de meest prestigieuze patriciërswoningen in de stad. Tijdens de jaren 1850 en 1860 voerde Bex meerdere opdrachten uit voor Van den Bergh & Cie, onder meer de verdwenen gebouwen van de brouwerij uit 1866-1867 aan de overzijde van de Oudeleeuwenrui.

Architectuur

Het complex met een gevelbreedte van in totaal acht traveeën, omvat vier bouwlagen en een mezzanine, onder schilddaken (nok loodrecht op en parallel aan de straat, pannen). Eenvoudige constructie uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, met spaarzaam gebruik van blauwe hardsteen voor de plint, puilijst, posten van de poorten en lekdrempels. De lijstgevel beantwoordt aan een regelmatig ordonnantieschema, opgebouwd uit registers van getoogde vensters; getoogde poorten in de eerste, derde, zesde en achtste travee. Een klassiek hoofdgestel met rechthoekige mezzaninevensters en houten kroonlijst vormt de gevelbeëindiging. Het inkomportaal in de vierde en vijfde travee dateert van de recente renovatie.

In het vroegere interieur werden drie beuken door (brand?)-muren gescheiden. Binnenconstructie door middel van houten moer- en kinderbalken, in de linker- en rechterbeuk rustend op houten kolommen met dubbele slof. In de middenbeuk rustten twee zware moerbalken op een houten balk; laatstgenoemde werd ondersteund door twee houten kolommen met slof; kolommen geflankeerd door twee zijstukken. Tussen de vier kolommen in middenbeuk: interne hijskoker. De begane grond was verbouwd, onder meer met inbreng van gietijzeren kolommen en metalen liggers om vrije doorvaartbreedte te vergroten.

Aan de achterliggende Spanjaardsteeg wordt het perceel afgesloten door een pakhuis van zes traveeën, vier bouwlagen en een mezzanine onder zadeldak, dat vermoedelijk eveneens uit het derde kwart van de 19de eeuw dateert. De constructie beantwoordt aan dezelfde karakteristieken als beide pakhuizen aan de Oudeleeuwenrui, in de tweede en laatste travee gemarkeerd door poortrisalieten.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1850#639, 1862#14 en 86#880425 (pakhuizen), 1866#480, 1866#631 en 1867#782 (verdwenen brouwerij).
  • DERYCKE I. 2015: Antwerpse brouwerijen in den rond de stad, vroeger en nu (Antwerpen Bierstad Cahier nr. 2), Antwerpen, 23-24 en 41-42.
  • FIERENS J. 1977: Antwerpse stapelhuizen: een balans van 1850 tot 1910, onuitgegeven verhandeling, Nationaal Hoger Instituut voor Bouwkunst en Stedenbouw Antwerpen, 65-66.
  • HIMLER A. 1976: Inventarisering industrieel-archeologische relicten... gedeelte havenarcheologie , onuitgegeven werkdocument, Antwerpen, 5.

Auteurs: Plomteux, Greet; Steyaert, Rita; Manderyck, Madeleine; Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Bouwblok met pakhuizen

  • Is deel van
    Oudeleeuwenrui


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn Albert [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5651 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.