erfgoedobject

Eclectisch herenhuis Pétry met tuin

bouwkundig element
ID
551
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/551

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het eclectisch burgerhuis Pétry, genoemd naar de voormalige eigenaars, is gelegen in de Klokkestraat te Bilzen. Het pand werd in 1865 gebouwd in eclectische stijl door dokter Gérard François Wéry Van Herckenrode. De restauratie startte in 2012.

Historiek

De Klokkestraat kreeg haar huidige verbinding met het marktplein, na het opruimen van het kerkhof dat rond de kerk was aangelegd, na de afbraak van de huizen die aan weerszijden van het oud stadhuis waren gesitueerd en na afbraak in 1876 van de oude parochieschool die op de hoek van de Klokkestraat gelegen was.

Op de Atlas der Buurtwegen (1840-1846) bevond zich op deze plaats een gesloten complex met gebouwen geschikt rond een binnenkoer en een doorgang vanaf de straatzijde. Het huidige pand werd gebouwd op de plaats waar vroeger huis De Kat stond. Dokter Gérard François Wéry Van Herckenrode bouwde omstreeks 1865 dit burgerhuis. De initialen "VH" op de dakkapel herinneren hieraan. Het huis was daarna eigendom van de families Thijs en Janssen. Na de dood van dokter Janssen (1953) kwam het in het bezit van de aangetrouwde familie Petry. In 1998 werd het door de stad Bilzen aangekocht. In 2012 startte de restauratie van het gebouw, naar ontwerp van architectenbureau Michel Janssen, dat een nieuwe bestemming krijgt als hotel.

Beschrijving

Het betreft een U-vormig complex met een woonhuis langs de straatzijde en twee smalle gebouwenvleugels haaks op de hoofdbouw, gelegen rond een erf afgesloten met een hekwerk.

Het woonhuis is een breedhuis van zes traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een zadeldak (mechanische pannen). De gecementeerde voorgevel is voorzien van decoratie in eclectische stijl. In de derde travee, de centrale travee van de woning, bevindt zich de toegangsdeur en op de eerste en tweede verdieping een bel-etage venster met balkons. De bekroning van deze ingangstravee doorbreekt de kroonlijst en geeft een bijzonder accent aan de voorgevel. De bouwlagen worden gescheiden door doorlopende cordons met geïntegreerde vensterdorpels. Het houtwerk van ramen en deur is vernieuwd in een latere fase.

De poort en doorrit naar het achtergelegen koetshuis is gesitueerd in de uiterst rechtse travee. De achtergevel is uitgevoerd in baksteenmetselwerk en heeft dezelfde ordonnantie als de voorgevel. Het houtwerk is hier authentiek. Ter hoogte van de derde, vierde en vijfde travee is een wintertuin aangebouwd, een halfronde mooie glas- en ijzerconstructie met een koepelvormig dak.

Interieur

Inwendig bestaat de woning uit een centrale gang met trap in de tweede helft. Links en rechts van de gang liggen twee achter elkaar gelegen vertrekken, waarvan twee salonruimtes, een keuken en de eetkamer. De supraporta boven de deur die toegang verleent tot de eetkamer, is vermoedelijk uitgevoerd in gips of papier maché en stelt twee fazanten voor. De vlak bepleisterde plafonds in de salonruimtes en de eetkamer zijn telkens in twee zones verdeeld door een bepleisterde moerbalk. Elke zone is voorzien van een geprofileerde randversiering en een centraal motief. De centrale motieven verschillen per ruimte. In de keuken en de gang liggen cementtegelvloeren. De overige lokalen hebben eenvoudige planken vloeren.

Op de verdieping eindigt de centrale gang in een badkamer. Links en rechts bevinden zich twee achter elkaar gelegen vertrekken. Boven de poortdoorgang bevindt zich de slaapkamer.

Stallen en koetshuis

De poort leidt naar een gekasseid erf waarop ook de wintertuin uitgeeft en waar aan weerszijden twee architecturaal verzorgde langwerpige gebouwenvleugels met stallen en een koetshuis zijn opgetrokken. Het betreft baksteenbouw onder een zadeldak, haaks aansluitend bij een diep gebouw onder een zadeldak met een dubbele poort. Achteraan is het afgesloten door een hek naar de tuin. Het hek is van rood geschilderd smeedwerk en bestaat uit twee vaste delen en een poort. Het heeft vierkante regels en stijlen met kleine vaasjes als bekroning, onderspijlen en spijlen met lanspunten die in het hek een klimmend beloop vertonen naar de makelaar en ondersteund zijn door liggende volutes op de bovenregel. De poortpijlers worden gevormd door twee op een lanspunt uitlopende en onderling verbonden stijlen met tussenspijl.

Tuin

De tuin achter de woning beslaat het binnengebied van het bouwblok Klokkestraat-Omstraat-Kloosterstraat. Van de oorspronkelijke, meer subtiele aanleg uit de tweede helft van de 19de eeuw getuigt ondermeer nog een met klimop overgroeide siervaas op sokkel. Bij de tuin sloot oorspronkelijk een boomgaard aan die dankzij één van de laatste zonen Pétry, een priester die les gaf in Leuven, aangeplant was met oude variëteiten. In het begin van de 21ste eeuw was de tuin gedegradeerd tot niet meer dan een grasveld met sporadisch nog een fruitboom en enkele oude parkbomen. Sedert 2016 is het als stadspark ingericht.

Bomen

Linde (Tilia sp.)(146 cm en 165 cm, standaard gemeten op 150 cm hoogte); vijfstammige gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)(102 cm) langs de perceelsgrens; solitaire gewone lork (Larix decidua) (140cm); in het gazon een groepje met gewone taxus (Taxus baccata)(niet gemeten), gewone buxus (Buxus sempervirens)(niet gemeten), fijnspar (Picea abies)(108cm) en Abies glauca(niet gemeten); mooie solitaire gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)(296cm); tweestammige gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) (niet gemeten) op de perceelsgrens; twee ex.van hulst (Ilex aquifolium)(niet gemeten) en een mooie solitaire magnolia (Magnolia x soulangeana)( niet gemeten) op het aanpalend perceel.

  • DE MAEGD C. EN VAN DEN BROECK M. 2008: Inventaris van historische tuinen en parken in Bilzen, onuitgegeven tekst, Agentschap Onroerend Erfgoed
  • Beschermingsdossier DL002134, Pand Pétry (J. Gyselinck, 2000, digitaal dossier).

Auteurs: De Maegd, Christiane; Gyselinck, Jozef; Van den Broeck, Myriam
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch herenhuis Pétry met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/551 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.