erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Pieter met kerkhof

bouwkundig element
ID
55080
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/55080

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Sint-Pieterskerk
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Georiënteerde kerk met westtoren, midden in omhaagd en ommuurd kerkhof; omlopend geasfalteerd pad tussen dubbele bomenrij.

Wederopbouw naar ontwerp van architect T. Raison (Brugge) van 1922, ter vervanging van de tijdens de Eerste Wereldoorlog vernielde kerk. Het oorspronkelijk eenbeukige bedehuis werd in 1872 met uitzondering van de westtoren gesloopt en vervangen door een neogotische kerk.

De plattegrond ontvouwt: een voorgeplaatste vierkante westtoren met traptorentje tegen de zuidgevel; een driebeukig schip van vijf en een halve travee, een hoofdkoor van twee rechte traveeën en een driezijdige sluiting; een sacristie ten zuiden.

Rode baksteenbouw onder meer geel voor de geprofileerde omlijstingen van vensters en casementen in de westtoren. Leien zadeldaken.

Westtoren gestut door middel van overhoekse steunberen met versnijdingen. Korfbogig westportaal waarboven rondboognis met beeld van de Heilige Petrus. Erboven, spitsbogig tweelicht. Drie gekoppelde spitsbogige casementen voorzien van maaswerk samen met bovenliggende twee aan twee gekoppelde galmgaten ingeschreven in één groot spitsbogig casement met blinde oculus in de top. Leien tentdak met houten dakkapel. Begroende traptoren met korfboogpoortje in de noordgevel.

Schuin oplopende westgevels voorzien van oculi. Travee van middenschip geritmeerd door versneden steunberen, door twee aan twee gekoppelde spitsboogvensters gevat in rondboognis met afzaat en door bovenlichten in de vorm van oculi.

Koorsluiting geajoureerd door middel van drielichten in een geprofileerde omlijsting; steunberen met versnijdingen.

Interieur

Witbepleisterd interieur boven betegelde sokkel. Basilicale opstand. Spitsbogige scheibogen op zuilen met achtzijdige sokkel en knoppenkapiteel. Houten afdekking onder meer spitstongewelf met dito trekbalken in het middenschip.

Mobilair

Calvarie (hout) uit 17de eeuw in de zuidwestelijke hoek van de kerk: Jezus aan het kruis, Maria, Maria Magdalena en Heilige Johannes. Beelden (beschilderd hout): Heilige Macharius en de Heilige Jozef respectievelijk in noord- en zuidbeuk. Arduinen doopvont in de noordwestelijke doopkapel. Voorts neobyzantijns mobilair confer altaren, biechtstoelen, preekstoel, sokkels...

  • Algemeen Rijksarchief Brussel, Dienst der Verwoeste Gewesten, 5203.
  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, 795.
  • ROOSE-MEIER B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Oostende II, p. 30.

Bron: HUYS M., KERRINCKX H. & VANNESTE P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Middelkerke, Deelgemeenten Leffinge, Lombardsijde, Mannekesvere, Schore, Sint-Pieterskapelle, Slijpe, Westende en Wilskerke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL10, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Huys, Martine; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het vierhoekige kerkhof van de Sint-Pietersparochie was volgens de Ferrariskaart uit de 18de eeuw niet afgesloten van de omgevende bebouwing en erven. Enkel ter hoogte van de ten zuiden liggende weg en ten westen suggereert hij een bomenrij. De Atlas der Buurtwegen lijkt die situatie te bevestigen en toont bovendien een noord-zuid lopende buurtweg nummer 3 die het kerkhof kruist. Omstreeks 1873 verdwijnt de buurtweg van de topografische kaarten. Een ongedateerde postkaart daterende van voor de Eerste Wereldoorlog toont duidelijk een ommuurd kerkhof. De bakstenen muur moet op een later ogenblik door de huidige muur vervangen zijn.

Vandaag is het een met een bakstenen muur met ezelsrug ommuurde site. Het zuidelijke deel van het kerkhof is geruimd met uitzondering van enkele graven in blauwe hardsteen. Aan de noordzijde is er een veelheid aan graftekens bestaande uit stèles, kruisen en een grafkruis in cimorné, een materiaal dat veel voorkomt op kerkhoven in de deelgemeenten van Middelkerke. Daarnaast zijn er grafzerken in blauwe hardsteen en graniet (vanaf jaren 1960).

Het terreinbezoek vond plaats in 2016.

  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaarten van België, Eerste Editie, Krijgsdepot, uitgegeven in 1865-1880, schaal 1:20.000.
  • S.N s.d.: St.-Pierre-Capelle La Place, Le cimetière et L’Eglise, uitgever Lutte Frères Genappe [online] https://www.delcampe.net (geraadpleegd op 22 april 2021).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Pieter met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/55080 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.