erfgoedobject

Kantoorgebouw Ruys & Co

bouwkundig element
ID
5303
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5303

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kantoorgebouw in gematigde art-decostijl, naar een ontwerp door de architect Willie Pijl uit 1920 (gevelinscriptie). Opdrachtgever was cargadoors- en expeditiebedrijf Ruys & Co. Het nieuwbouwproject werd opgezet als uitbreiding van een voormalig herenhuis op de Oever, aan het andere uiteinde van het perceel. Vandaag is het pand geïncorporeerd in een seniorenflat met dienstencentrum van het OCMW, naar een ontwerp uit 2002. Bij dit nieuwbouw- en renovatieproject, voorbereid vanaf 1998, werd het oorspronkelijk drie bouwlagen hoge kantoorgebouw met een extra verdieping verhoogd.

De oprichting van Ruys & Co klimt op tot 1864, jaar waarin het cargadoors- en expeditiekantoor zich onder de naam Ruys & Kellar afsplitste van het Rotterdamse zeescheepvaartbedrijf Willem Ruys & Zonen. Dit laatste was in 1861 opgericht door Willem Ruijs senior (Ouderkerk aan de Amstel, 1809-Den Haag, 1889), die al sinds 1828 als ondernemer in de zeescheepvaart actief was. Willem Ruys & Zonen bepalen zich tot de rederij, vanaf 1883 onder de naam Rotterdamsche Lloyd. Met Ruys & Kellar zette jongste zoon Daniel Theodorus Ruijs (Rotterdam, 1841-Den Haag, 1913), de cargadoors- en expeditie-activiteiten verder. Van 1867 dateert de oprichting van het kantoor in Antwerpen, dat vanaf 1868 onder leiding stond van oudste zoon John Daniel Ruijs (Rotterdam, 1835-Brussel, 1916). Vanaf 1868 opereerde het Antwerpse kantoor onder de naam Ruys & Cornelsen, vanaf 1874 onder de naam Ruys & Co. De firma was onder meer agent van de Manchester, Sheffield & Lincolnshire Railway Company, de Orient Line en de Red Cross Line, met scheepvaartlijnen naar respectievelijk Australië en Jamaica, en Brazilië. In 1881 liet Ruys & Co een kantoorgebouw optrekken aan de Koolkaai, in 1886 werd een kantoor geopend in Amsterdam en in 1892 in Marseilles.

Het kantoorgebouw Ruys & Co behoort tot het relatief vroege oeuvre van Willie Pijl. Na een verblijf in het buitenland, tekende de jonge architect in 1911 als een van zijn allereerste realisaties voor een ensemble burgerhuizen in de Eglantierlaan, waar hij zich vervolgens zelf ook vestigde. Waar het beginwerk laveert tussen art nouveau, beaux-arts- en cottagestijl, vertoont zijn oeuvre uit de jaren 1920 naast regionalistische kenmerken ook de aanzet tot een klassiek geïnspireerde art-decostijl. In deze periode legde de architect zich vooral toe op het vrijstaande landhuis voor de burgerij, waarvan de pittoreske villa Verswijvel en de meer eigentijds gestileerde villa Vles in de Jasmijnstraat representatieve voorbeelden zijn. Actief in Antwerpen tot begin jaren 1940, ontwikkelde Pijl vanaf de jaren 1930 een internationaal georiënteerd baksteenmodernisme, herkenbaar aan de strakke volumewerking.

Met een gevelbreedte van vijf traveeën, omvat het kantoorgebouw vandaag vier bouwlagen onder een plat dak. Bij de verhoging met een extra verdieping in 2002 e.v., werd de oorspronkelijk gevelordonnantie aangehouden en de attiekbekroning herplaatst. De lijstgevel heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband, met gebruik van blauwe hardsteen voor de geprofileerde plint en lekdrempels, en witte natuursteen voor de puilijst en blinde attiekbekroning. Geleed door de getande puilijst, is de opstand opgebouwd uit een gedrukte pui met rondboogopeningen, en een door lisenen geritmeerde bovenbouw in kolossale orde. Rechthoekige vensters op de eerste en tweede verdieping, en rondboogvensters met sluitsteen in de topgeleding. Een blinde pseudo-balustrade met tandlijst en postamenten vormt de attiekbekroning.

Volgens de bouwplannen bestond het complex oorspronkelijk uit een voorbouw met kantoren op de verschillende verdiepingen, ontsloten door de achteraan ingeplante traphal. Hierbij sloot gelijkvloers een vijf traveeën diep bediendenkantoor met loketten aan, verlicht door bovenlichten onder parallelle ijzeren dakspanten, dat aansloot op het bestaande gebouw zijde Oever.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1920#9964.
  • Geschiedenis Ruys & Co [online] (geraadpleegd op 2/11/2018).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kantoorgebouw Ruys & Co [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/5303 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.