erfgoedobject

Watermolen

bouwkundig element
ID
52735
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/52735

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Watermolen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voormalige watermolen, met vermelding mogelijk opklimmend tot de vroege Middeleeuwen (8ste eeuw - 9de eeuw). Oorspronkelijk eigendom van de abdij van Corbie, naderhand in handen van de Molse Voogd, de hertog van Brabant en de volgende vorsten; door verkoop in 1786 particulier bezit. De initialen A.S., aan weerszijden van een molenijzer, en het jaartal 1758 op een arduinen hoeksteen links onderaan verwijzen naar toenmalige herstellingswerken aan sluishout en -muren, uitgevoerd door molenpachter Adriaan Smolders.

Wegens watertekort werd de loop van de Molse-Nete verlegd, zodat deze ter hoogte van de Bresserdijk samenvloeide met de Scheppelijke Nete waardoor het waterdebiet toenam en de Molse watermolen voldoende kon bevoorraad worden; de oorspronkelijke rivierarm kreeg toen als benaming Oude Nete; wanneer deze omlegging gebeurde werd tot op heden nog niet achterhaald, in ieder geval tussen de 8ste en de 9de eeuw (bouw watermolen) en 1300, wanneer de benaming Oude Nete voorkomt in geschreven bronnen.

Eind 19de eeuw was de molen economisch niet langer interessant door de toename van windmolens. Hij bleef nog tot circa 1910 in gebruik en werd circa 1913 aangekocht door de gemeente; het rad werd verwijderd en het molenwiel werd ingericht als zwemgelegenheid. In 1963 werd het molenhuisje gesloopt, in 1985 werd het wiel hersteld. Molenwerk volledig verdwenen en constructie naderhand in gebruik door volksdansgroep Klepperman.

Sterk aangepaste, deels onderkelderde constructie met bakstenen lijstgevel onder half schilddak (nok parallel aan de straat, Vlaamse pannen), links sterk overkragend ter overkapping van het vroegere rad. Sporen van voormalig zandsteengebruik voor hoekblokken, kozijnen en lateien. Rechthoekige muuropeningen. Gevelstenen links van de deur verwijzen naar oprichting en 50-jarig bestaan van vermelde volksdansgroep. Gepotdekselde linker zijgevel.

  • KNAEPEN R., Mol - Baelen - Dessel 1559-1795, Mol, 1982, 384-390.
  • PEETERS F., SANNEN S. & VER BRUGGEN M., Schansen in de voogdij Mol - Balen - Dessel. Van Motte-toren tot Bosschans, Balen, 1995, 80-81.
  • S.N., Profiel van Mol,; Mol, 1971, 319.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Mol, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Mol


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Watermolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/52735 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.