erfgoedobject

Olieslagerij Vandemoortele

bouwkundig element
ID
51613
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/51613

Beschrijving

Oliefabriek Vandemoortele nv. en Cargill Belgium nv, voorheen enkel N.V. Vandemoortele. Gebouwenpark, gelegen tussen de Zuidkaai en Prins Albertlaan, bestaande uit silo's, magazijnen, werkplaatsen en gebouwen voor de productie en bewerking van oliën.

1899: stichting van een stoomoliefabriek voor het verwerken van kool- en lijnzaad, door C. Vandemoortele. De fabriek was iets meer ten zuiden gelegen dan de huidige.

1901: eerste uitbreiding van de fabriek, gevolgd door een tweede in 1909.

1914: omvorming tot "Société en nom collectif Adhémar en Edgard Vandemoortele". Tijdens de Eerste Wereldoorlog: economische terugval te wijten aan de verouderde en deels ontmantelde fabriek.

1919: bouw van een nieuwe perserij.

1921: stichting van de "N.V. Oliefabrieken Vandemoortele", gevolgd (1922) door de oprichting van een nieuwe oliefabriek en conciërgerie, burelen en magazijn (laatst genoemde verdwenen), naar ontwerp van Walter Vercoutere (Izegem).

1928: uitbreiding van de fabriek in aansluitende bouwstijl, naar ontwerp van A. Spriet (Izegem).

1928-1929: verkoop van de oudste fabrieksgebouwen aan de stoomweverij "N.V. Anciens Etablissements G. van Wtberghe".

Vanaf 1934: import en verwerking van sojabonen uit Manchourije en productie van sojakoek als veevoeder impliceren de omschakeling van productie van industriële oliën, naar de productie van eetbare oliën met onder meer tafelolie.

1936: bouw van een olieraffinaderij.

1940: oprichting van nieuwe burelen, naar ontwerp van A. Van Coillie (Roeselare).

1942: bouw van extractie-inrichting en hydrogenatie-inrichting, naar ontwerp van Joseph De Bruycker (Roeselare).

Vanaf 1944 extractie van sojaolie. 1950: bouw van een distillatie-inrichting voor glycerine. In de jaren 1950: geleidelijke uitbreiding van de fabriek richting Prins Albertlaan (ten noorden) met onder meer de aankoop van de oude lijnwaadfabriek "Kahn-Dreyfus".

1951: overname van de margarinefabriek "Firma Albers" (Lier), en uitbreiding van de markt met margarine, frituurvetten, mayonaises en vinaigrettes.

1953: bouw van refter, kleedkamers en douches; verwerking en bewerking van oliën en vetten; productie van brood- en banketproducten en bakkerijgrondstoffen.

Vanaf 1974: productie van sojamelk- en desserts (thans in Wevelgem gevestigd).

1990: oprichting van een nieuwe inkompartij, naar ontwerp van architectenbureau Van Kerckhove (Roeselare).

Vermeldenswaardig is de behouden olieslagerij, van 1922 en uitgebreid in 1928, gelegen aan de Zuidkaai en deels verborgen achter tal van pijpleidingen; in gebruik door "N.V. Vamo Mill.". Baksteenbouw getypeerd door de tijdsgebonden industriële bouwstijl zie geaccentueerde hoofdtravee onder gebogen fronton, geflankeerd door doorgetrokken pilasters met dekplaat, casementen van geglazuurde tegels met bedrijfsnaam Van De Moortele. Decoratieve gevelbehandeling door gebruik van witte baksteen en muurvlakken met overhoeks metselverband, verticaliserende hoeklisenen met ruitmotief van gele baksteen. Interieur met behouden ijzeren polonceauspanten.

Ten westen, aanpalende uitbreiding van 1928, in aansluitende bouwstijl; typerend opengewerkte bakstenen borstwering.

Ten noordoosten, voormalig hydrogenatiegebouw en hardvetmagazijn, opgetrokken in 1942, naar ontwerp van Joseph De Bruycker (Roeselare). Eenvoudige baksteenbouw horizontaal belijnd door de onderdorpels die overgaan in gecementeerde muurbanden; ramen met geprefabriceerde roedeverdeling van gewapend cement.

  • Stedelijk Archief Izegem, Bouwvergunningen 8/ 1899-1902, 23/ 1928, 38/ 1920-1922, 39/ 1920-1921, 70/ 1940, 71/ 1941, 73/ 1942, 78/ 1945.
  • Kadaster West-Vlaanderen, schetsen nr. 3 (1901), nr. 3 (1902), nr. 1 (1910), nr. 201 (1929), nr. 106 (1937), nr. 67 (1943), nr. 91 (1945), nr. 59 (1947), nr. 90 (1949).
  • ANONYMUS, Yseghem, vlytigh en de boos. Historisch, economisch overzicht van de Izegemse nijverheden, p. 77-78.
  • GELDHOF J., Bij het honderjarig bestaan van de St.-Hiloniuskerk Izegem, 1855-1955, p. 76-78.
  • ROOSE Cl., Industriële inplantingen te Izegem, 1830-1914. Methodologische en heuristische benadering van de industriële archeologie. Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, RUG, 1974-1975, 6 dln., p. 580-582.
  • VANDROMME A., Izegem vroeger, beeld van een stad, Izegem, 1989, p. 333-335.

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C. & VANNESTE P. met medewerking van TANSENS A. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kantons Hooglede - Izegem - Lichtervelde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De site werd verder gemoderniseerd: de westelijke uitbreiding van de olieslagerij van 1928 en het voormalige hydrogenatiegebouw en hardvetmagazijn van 1942 werden gesloopt. De olieslagerij gemarkeerd door een fronton, is nog zichtbaar tussen de talrijke pijpleidingen. 

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Olieslagerij Vandemoortele [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/51613 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.