erfgoedobject

Koninklijke Academie

bouwkundig element
ID
48128
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48128

Juridische gevolgen

Beschrijving

Naar het voorbeeld van de grote steden werd ook in Dendermonde een tekenschool opgericht in 1800 op initiatief van vijf burgers, schilders, architecten, gemeenteraadsleden. Ze stond onder toezicht van de stad en werd gehuisvest in het geseculariseerde klooster van de paters karmelieten-discalsen op de plaats van het huidige Justitiepaleis. Na een kort verblijf op de Grote Markt verhuisde de tekenacademie in 1861 naar de bovenverdieping van de pas opgerichte Middelbare school in de Ridderstraat, later deel uitmakend van het Heilige Maagdcollege. Sinds 1883 beschikt de academie over eigen lokalen op de huidige locatie in de Dijkstraat op de plaats van het voormalige augustijnenklooster. De plannen waren van stadsarchitect Edouard Bouwens en omvatten een imposante neoclassicistische voorbouw en bakstenen vleugels gegroepeerd omheen een rechthoekige binnenplaats achteraan. In september 1914 werden, bij de zware bombardementen van de stad, ook de academiegebouwen getroffen en deels vernield. De school vond een tijdelijk onderkomen in de Begijnhoflaan. Plannen voor een nieuw gebouw dateren van 1924 en zijn van de hand van stadsarchitect en later leraar architectuur Fernand de Ruddere. Hij ontwierp een imposante voorbouw in een voor Dendermonde opvallende art-decostijl met invloed van de functionalistische richting en de romantisch-decoratieve tendens met reminiscenties aan de Egyptische kunst en integreerde en renoveerde de niet vernielde vleugels van de vroegere academiegebouwen van 1883. Gebouwen ingehuldigd in 1926 naar aanleiding van het 125-jarig bestaan van de instelling en volledig in gebruik genomen in 1927.

Het gebouwencomplex omvat oorspronkelijk drie delen: het monumentale inkomgebouw aan de Dijkstraat, het woonhuis met directieruimten op de hoek met Oude Vest (intussen gesloopt) en de oude klaslokalen gegroepeerd omheen een rechthoekig binnenplein.

Monumentaal inkomgebouw van drie traveeën en twee bouwlagen met souterrain onder plat dak. Opgetrokken uit een betonskeletstructuur met voorgevelparement van platen vlak geschuurde Euvillesteen. Sterk verticaal gemarkeerde lijstgevel met gekoppelde zware, verjongende kolossale pilasters met decoratief kapiteel op de hoeken en de middentravee, geaccentueerd door een gebogen fronton en centrale toegangsportiek. Een strak geometrisch hoofdgestel lijnt de verdiepte traveeën af. Massief uitgewerkte portiek met vier treden en breed bordes geflankeerd door rechthoekige kolommen met bekronend balkon met gesmeed ijzeren leuning tussen zware hoekpostamenten. Twee dubbele deuren met gedeelde bovenlichten met siersmeedwerk. Bovenverdieping met zeven gekoppelde deurvensters. Zijtraveeën met gesmeed ijzeren hekwerk voor de vensters van het souterrain. Een ruim drielicht, met gecanneleerde deelzuilen en teerlingkapiteel en verfijnde lekdrempels, verlicht de verhoogde begane grond. De blinde bovenverdieping is voorzien van spiegels met opschrift: "Koninklijke Academie/ van/ Schone Kunsten", in de linker travee. Het Franstalige opschrift rechts is verwijderd. Haast blinde bakstenen achtergevel met enkel een dubbele beglaasde deur en twee vensters op de verhoogde begane grond. Het souterrain met kleine binnentuin werd vroeger gebruikt als conciërgewoning. De verhoogde begane grond omvat een centrale hal met rechts achteraan een brede, onderaan uitwaaierende bordes, een grote rechthoekige ruimte links en twee kamers rechts. De bovenverdieping is ingenomen door een gevelbrede tentoonstellingsruimte.

Ten noorden, aan het inkomgebouw palende gebouwencomplex met klaslokalen van 1883 op U-vormige plattegrond geschikt rondom een rechthoekige geplaveide binnenplaats. Oost- en westvleugel van zeven traveeën en twee bouwlagen, nu onder plat dak. Opgetrokken uit baksteen op een gecementeerde plint, geritmeerd door pilasters en korfboogvormige spaarvelden verlevendigd met natuurstenen sluitstenen. Ruime vierkante benedenvensters en korfboogvormige bovenvensters met roedeverdeling; nieuw schrijnwerk. Beglaasde deur in de middentravee, in de oostvleugel gedicht.

  • Vlaamse Overheid, Ruimte & Erfgoed, Afdeling Oost-Vlaanderen, Onroerend erfgoed, archief.
  • DE DECKER J., DE HAUWERE W. & INGELAERE H., Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Dendermonde, 175 jaar kunstonderwijs, Dendermonde, 1976.
  • DE DECKER M., 1800-1990, 190 jaar Academie voor Schone Kunsten te Dendermonde, Dendermonde, 1990.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koninklijke Academie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48128 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.