erfgoedobject

Parochiekerk Heilig Hart van Jezus

bouwkundig element
ID
47911
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47911

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gelegen op plantsoen gevormd door Kapelsesteenweg, Sint-Huibrechtlei en Donksesteenweg.

Historiek

Parochie opgericht bij Koninklijk Besluit van 30.4.1886, deze parochie strekt zich uit over de gemeenten Ekeren en Brasschaat. De grond voor de bouw van de kerk werd gegeven door graaf Alfred de Baillet. Neogotische kerk naar ontwerp van architect Louis Gife, opgericht in 1888-1890. Om te voorkomen dat de kerk werd ingebouwd, werd in 1919 door F. Baillet-Latour een perceel grond van 2.077 vierkante meter aan de kerkfabriek overgemaakt. Kerk fel geteisterd tijdens de Tweede Wereldoorlog, herstellingswerken (1946-1954) naar ontwerp van architect Leo De Graef.

Beschrijving

Georiënteerde driebeukige kruisbasiliek met noordtoren aan einde van het transept; schip en zijbeuken van vier traveeën, aan westzijde van zuidelijke zijbeuk: doopkapel van 1958; transeptarmen van één travee met vlakke sluiting (ten zuiden), in oksels sacristie en bergplaats; koor van twee rechte traveeën en een driezijdige sluiting.

Bakstenen kerk met gebruik van zandsteen voor doorlopende banden en omlijstingen, gemarkeerd door steunberen, leien zadel- en lessenaarsdaken. Verspringende westgevel met lagere achteruitwijkende zijbeuken. Middenpartij omlijnd door steunberen en afgewerkt met puntgevel op schouderstukken; bekroond met kruis. Dieper gedrukt spitsboogvormig muurvlak waarin segmentboogdeur geflankeerd door colonetten, spitsboogveld met klaverbladvenster (zie plannen: drie kleine spitsboogvensters) omringd door waterlijst. Hoger neogotische tweelichten en radvenster, middenpenant met op een hoge sokkel een beeld van Heilige Benedictus van 1891 door Jan Gerrits. Middenbeuk met tweelichten, zijbeuken met drielichten, telkens in verdiept muurvlak. Transept aan zuidzijde eindigend met puntgevel op schouderstukken bekroond met kruis. Aan noordzijde vierkante toren van drie geledingen onder leien naaldspits, steunberen op hoeken, bovenaan steigergaten. Spitsboogvormge vensters en galmgaten. Aan oostzijde polygonale traptoren eveneens met leien spits. Koor met tweelichten in verdiept muurvlak.

Interieur

Het interieur werd in 1972 aangepast naar ontwerp van L. Gabriëls. Bepleisterde en beschilderde kerk met spitsboogvormige bakstenen scheibogen op vierkante bakstenen pijlers met eenvoudig natuurstenen kapiteel. Middenbeuk met houten spitstongewelf doorlopend in het straalgewelf van het koor, zijbeuken met kruisribgewelven op sierlijke consoles, beschilderde gewelfsleutels en bakstenen gewelfvlakken.

Mobilair

Retabel van het Heilig Hart in witte steen van Caen, ontwerp van J.B. De Boeck en J.B. Van Wint van 1890, gerestaureerd in 1978 door E. De Win. In noordelijke kruisbeuk: plaasteren kruisweg van 1897 naar ontwerp van M. Zens. In zuidelijke kruisbeuk: neogotisch kruisbeeld van 1901 naar ontwerp van M. Zens. Oorspronkelijk neogotisch meubilair (altaar, predikstoel, communiebank en doopvont) in 1890 ontworpen door J.B. De Boeck en J.B. Van Wint.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Kerken Ekeren-Donk, Heilig Hart. dossiers 1, 3, 5, 6, 8.
  • BRESSELEERRS F., De Nobele Donk (Ekeren-Brasschaat), Ekeren, 1965, p. 85-94.
  • GOETSCHALCKX P.J., Geschiedenis der parochie Donk, (Bijdrage tot de Geschiedenis, bijzonderlijk van het aloude Hertogdom Brabant, 1914, XIII, p. 58-77).
  • LAMBAERTS S., Onder de toren: kerken en parochies, in Brasschaat van heidegrond tot parkgemeente, Brasschaat, 1980, p. 261 en volgende.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n1 (A-He), Brussel - Gent.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

In de westgevel van de kerk is een witstenen gedenkplaat geîntegreerd, bestaande uit een drieluik, gevat in drie gotische spitsbogen op Korinthische zuiltjes. Het middenluik toont een piëta in reliëf, de zijluiken bevatten de namen van Brasschaatse en Ekerse gesneuvelden, waarboven telkens een engel in reliëf. Onderaan nog de inscriptie "zoals weleer/ haar zoon die sneefde/ de moeder/ van smert/ prangt 't vaderland/ vol liefd zijn zonen/ die sneefden/ aan 't hert".
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Heilig Hart van Jezus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47911 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.