erfgoedobject

Pensionaat der Religieuze Ursulinen

bouwkundig element
ID
47435
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47435

Juridische gevolgen

Beschrijving

Overblijfselen van het voormalige "Pensionaat der religieuze ursulinen", heden Vrije Basisschool (nummer 28) en zogenaamd Kloosterhof (nummer 26). In 1860 werd in Gierle door enkele zusters van de ursulinen van Tildonk een meisjesschool opgericht. De zusters namen hun intrek in een klein klooster gelegen aan de toenmalige "Boschberg", heden Kloosterstraat. Het klooster bestond uit een kapel, een refter en de nodige cellen, geschonken door Maria De Nef uit Turnhout. De school die aanvankelijk slechts twee klassen telde groeide gestaag en in 1873 werd een meisjespensionaat opgericht. De plannen hiervoor werden opgemaakt door Moeder Maria Agatha (Elisa Brabants).

Het instituut kende vooral na de eeuwwisseling een ongekende bloei. Vanuit diverse Europese landen en zelfs daarbuiten kwamen dochters van welgestelde ouders naar Gierle om onderricht te volgen. Parallel aan de toename der leerlingen, groeide ook het gebouwenbestand: zo werd in 1878 de noordoostelijke vleugel gebouwd en in 1903 de nu nog bestaande kapel met onderliggende feestzaal, heden onder meer in gebruik als leslokaal, feestzaal en refter. In het tweede kwart van de 20ste eeuw werd het "kloosterhof" opgericht, het huidige nummer 26. De laatste zusters vertrokken in 1964; de meeste gebouwen werden nadien gesloopt.

Nummer 26. "Kloosterhof", drie bouwlagen met verspringende volumes onder plat dak, uit het tweede kwart van de 20ste eeuw, aansluitend bij de nieuwe zakelijkheid, naar ontwerp van K. Steenackers, zie plint. Op het kadaster ingetekend in 1936.

Nummer 28. Vrije Basisschool met sterk aangepaste bakstenen klassenvleugels waarin nog duidelijke sporen van de oudere constructie, zoals boogfriezen en trompe-l'oeils. Interieurs aangepast aan de huidige normen inzake hygiëne en veiligheid.

Ten zuidoosten van de geplaveide speelplaats bevindt zich de monumentale neogotische kapel met onderliggende feestzaal, gebouwd in 1903-1904: baksteenbouw onder zadeldak (nok parallel aan de straat, leien) met eenvoudige klokkentoren; schip van vijf traveeën en aansluitend een lager en smaller, rood beschilderd koor van één rechte travee met driezijdige sluiting. De travee van het schip worden geritmeerd door gevelhoge lisenen, bovenaan verbonden door boogfriezen. Onderaan eenvoudige rechthoekige vensters met rolluikkasten in spitsboogvelden, kapel met sobere spitsboogvensters. Kapel, heden bergruimte, met bepleisterd en beschilderd interieur; houten spitstongewelf met gordelbogen neerkomend op colonnetten; bewaarde glasramen. Voormalige feestzaal, heden ook refter, met troggewelfjes en I-balken op uitgewerkte ijzeren consoles.

  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Gierle, schetsen 1905/3 en 1936/11.
  • DE KOK H. & VAN DEN BRANDEN W., Gierle bezocht door Kan. J.E. Jansen... anno 1926 en 1939, Heemkundige Kring "Norbert de Vrijter", Jaarboek 1992, X, p. 37-58.
  • VAN ROOY K., Geschiedkundige aanteekeningen over Gierle, vooral in kerkelijk opzicht, in Taxandria. Annales du Cercle historique et archéologique de la Campine, X, 1913, p. 145-146.
  • Gegevens verstrekt door directeur J. Van den Brande.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2001: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Herentals, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pensionaat der Religieuze Ursulinen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/47435 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.