erfgoedobject

Neoclassicistisch burgerhuis

bouwkundig element
ID
4717
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4717

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neoclassicistisch burgerhuis, vermoedelijk met een traditionele kern die minstens opklimt tot de 17de eeuw, en in de vroege 19de eeuw werd aangepast. Pierre Corneille Ommeganck liet in 1834 de neoclassicistische koetspoort aanbrengen, ter vervanging van de 17de-eeuwse, barokke, geblokte rondboogpoort met voluten, een bovenlicht of timpaan en mijterboog. Vermoedelijk in opdracht van zijn zoon Clément Ommeganck voegde de architect Louis Baeckelmans in 1867 het huidige hoofdgestel toe. Dezelfde Clément Ommeganck verkreeg in 1887 (vernieuwd in 1888 en 1889) een vergunning voor de huidige winkelpuien, die pas in 1892 werden uitgevoerd. In 1894 liet hij het gietijzeren balkon op de eerste verdieping aanbrengen, en de vensters van de tweede verdieping verhogen; mogelijk dateert ook het verbrede balkonvenster van deze ingreep. Uit deze laatste bouwdossiers vallen ontwerper noch aannemer af te leiden. De vroegere binnenplaats met arcade maakt deel uit van het Godshuis Isenbaert-De Boey.

Pierre Corneille Ommeganck (1797-1872), suikerraffinadeur van beroep en gehuwd met Isabelle Auwers, was de zoon van de landschapsschilder Balthasar Paul Ommeganck (Antwerpen, 1755-Antwerpen, 1826). Deze laatste speelde een belangrijke rol in het repatriëren van de onder Frans bewind geroofde kunstwerken uit Parijs in 1815. De scheikundige Clément Ommeganck (Antwerpen, 1827-Antwerpen, 1905), zoon van Pierre Corneille Ommeganck, betrok het hotel in de Wolstraat van 1857 tot zijn overlijden, en baatte in een aanpalend pand in de Coppenolstraat (gesloopt) een scheikundig laboratorium uit. Hij maakte in de vroege jaren 1860 naam als technisch onderlegd fotograaf, en publiceerde in 1864 over zijn experimenten met de collodium-fotografie. Ook was hij de stichter en directeur van de Association scientifique d’Anvers, en stichtend lid van de Association belge de Photographie (1874-1905).

De verbouwing van 1867 behoort tot de weinige gekende privéopdrachten van Louis Baeckelmans, die vermoedelijk in 1863 zijn debuut maakte en in 1871 op 36-jarige leeftijd overleed. Als zijn belangrijkste ontwerpen gelden de neogotische Sint-Amanduskerk uit 1869-1874 in de Van Kerckhovenstraat, en het eclectische Gerechtshof uit 1871-1874 aan de Britselei, die door oudere broer François Baeckelmans werden voltooid.

Voorname rijwoning van zes traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat, pannen). De bepleisterde en beschilderde lijstgevel beantwoordt aan een regelmatig ordonnantieschema, zonder zichtbare sporen van een oudere kern. Een rechthoekige koetspoort markeert sinds 1834 de middenas, gevat in een omlijsting uit blauwe hardsteen, samengesteld uit vlakke pilasters op neuten en een entablement met gestrekte waterlijst. Hetzelfde type komt voor in Keistraat 50 en Sint-Pieter-en-Paulusstraat 2. De houten winkelpuien met zijportaal en hardstenen plint uit 1892, die in spiegelbeeld de koetspoort flankeren, bestaan uit Ionische pilasters en een entablement met voluutconsoles. Verder is de opstand opgebouwd uit verkleinende registers van rechthoekige vensters, oorspronkelijk haast vierkant op de tweede verdieping, met individuele lekdrempels. Mogelijk werden bij het aanbrengen van de gebuikte, gietijzeren balkonborstwering boven de koetspoort in 1894, de twee middenvensters van de bel-etage aangepast tot één breder venster. Het klassieke hoofdgestel uit 1867 dat de gevelbeëindiging vormt, is samengesteld uit een gelede architraaf, een fries met casementen en rozetten, en een houten kroonlijst met tandlijst. De oorspronkelijke houten vleugeldeur uit 1834, met paneelwerk, een gecanneleerde makelaar en beslag is bewaard, evenals het schrijnwerk van de winkelpuien en de gietijzeren voetschrapers

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1834#177, 1867#248, 1887#746, 1888#405, 1889#1258 en 1894#977.
  • JOSEPH S.F., SCHWILDEN T. & CLAES M.-C. 1997: Directory of photographers in Belgium, Antwerpen, Deel 1, 302.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neoclassicistisch burgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4717 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.