erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Willibrordus

bouwkundig element
ID
46808
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46808

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vrijstaande kerk met schip, transept, koor en sacristie van 1952-1954 in een moderne interpretatie van gotische stijl en een begin 16de-eeuwse toren in Kempense hooggotiek. In kern minstens tot de 15de eeuw opklimmende kerk, begin 16de eeuw in hooggotische stijl opgebouwd naar ontwerp van Rombout II Keldermans; kruisbeuk en hoogkoor werden eind 16de eeuw totaal verwoest; een nieuw koor en transept werden in 1882 naar ontwerp van P.J. Taeymans gerealiseerd.

De oude, op 26 september 1944 grotendeels verwoeste kerk werd in 1952-1954 naar ontwerp van J.L. Stynen en P. Berger heropgebouwd. Eerstesteenlegging op 16 juli 1953 (zie gedenksteen koor); herinwijding op 27 september 1954. Het volledig binnen- en buitenwerk werd uitgevoerd in handvormsteen uit de streek.

Aan zuidzijde, arduinen grafmonument met Heilig Hartbeeld en gevallen soldaat, gesigneerd Simon Goossens juni 1924, opgericht ter nagedachtenis van de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog; later werden ook de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog bijgezet.

Aan noordzijde, gereconstrueerd gevelfragment van het vroeger hooggotisch kerkschip toegeschreven aan Rombout II Keldermans, in 1953 heropgebouwd op het voormalige kerkhof. Kenmerkende steunberen met blindnissen, pinakels, hogels en kruisbloemen; spitsboograam met zandstenen ribben en flamboyant maaswerk.

Georiënteerde kruisbasiliek met westtoren, aansluitend driebeukig schip van zes traveeën, vlak afgesloten transept van drie traveeën en dito koor van drie. Voormalige sacristie, nu weekkapel aansluitend bij zuidelijke transeptarm; doopkapel en zijportaal aan westelijke uiteinden der zijbeuken. Bakstenen lijst- en puntgevels onder leien zadel-, lessenaars- en schilddaken met dakkapellen.

Indrukwekkende hooggotische westtoren, toegeschreven aan Rombout II Keldermans, in 1505-1525 opgetrokken door meestermetsers Geert en Jan Anthonis uit Breda, uitgebrand in 1944 en in 1950-1952 onder leiding van J.L. Stynen en P. Berger gerestaureerd. Bestaande uit vijf geledingen onder ingesnoerde leien spits (na de Tweede Wereldoorlog heropgebouwd en met zeven meter verhoogd), op de hoeken vermeerderd met verjongende overhoekse steunberen met blindnissen en pinakels; zuidoostelijke steunbeer uitgewerkt als polygonale traptoren van vier geledingen. Uit ter plaatse vervaardigde baksteen opgetrokken torenmuren (zie opstelling in 1495-1496 van de logie of drooghal op het kerkhof naast de kerk), uitgewerkt met blinde spitsbogen, bakstenen maaswerk, bekronende rondboogfriezen. Zuid-, zuidoost- en noordzijde met metselaarstekens van gesinterde baksteen. Zandstenen afzaat en kordons, hoekstenen en pinakels, omlijsting van de steigergaten, portaal en venster van de westgevel. Twee onderste geledingen van de westgevel met monumentale zandstenen spitsboognis in omlopende, geprofileerde omlijsting, geopend met eenvoudige korfboogpoort, drie gekoppelde (lege) beeldnissen en een groot, vierdelig spitsboogvenster met hooggotisch maaswerk. Bovenste torengeleding met gekoppelde, spitse galmgaten met dubbel niveau.

Interieur: overwelving met vernieuwde bakstenen kruisribgewelven (zandstenen ribben); tweede torengeleding (hoogzaal) met groot glas-in-loodraam met voorstelling van musicerende engelen door Jan Huet, 1955.

Schip, transept, koor, sacristie en zijkapellen met spitsboogvensters in geprofileerde bakstenen omlijsting of dito spaarvelden.

Sober, bij moderne zaalkerk aansluitend interieur afgewerkt met Kempense baksteen. Spitboogarcades, gescheiden door kapiteelloze pijlers met sierlijke ankers ter hoogte van de zijbeuken, doorlopend als pilasters in de lichtbeuk. Transept met klein triforium en ondiepe spitsboognissen met zijaltaar. Vlakke zolderingen van betonnen cassettenwelfsels.

Mobilair: Beeldhouwwerk: houten beelden van Heilige Barbara (circa 1525) en Heilige Willibrordus (1654), gedecapeerd, en Sint-Anna-ten-Drieën (eerst helft 18de eeuw), witgeschilderd; kruisbeeld in koor (lindehout, 19de eeuw, gerestaureerd 1954), Heilige Familie (1896). Nieuwe beelden door S. Goossens, P. Van Esbroeck en Heilige Cornelis.

Glas-in-loodramen, door Jan Huet, namelijk voorstelling van de kruisweg (1958), voorafbeeldingen van het doopsel, Heilige Lucia, Heilige Willibrordus, en door F. Crickx.

Meubilair: eikenhouten communiebank (1775); neogotische houten biechtstoel door C. Van Roey (1899) in kruisbeuk ten zuiden, voorts kopieën (1954). Hardstenen doopvont met deksel in messing (eerste helft 17de eeuw). Orgel door de firma Gerard D'Hondt uit Herselt, ingewijd op 21/8/1960.

  • BEMINDT P., Tekens op de toren, in Heemkundige Kring Rijkevorsel, 1990, 134-137.
  • VERBIST C., Rijkevorsel bouwt een toren, in Heemkundige Kring Rijkevorsel, 1985, 19-35.
  • S.N., Fietsroute Rijkevorselse kerken en kapelletjes, Rijkevorsel 1997, 1-3.
  • SMITS J., Bijdragen tot de geschiedenis van de Sint-Willibrordus Parochie, in Heemkundige Kring Rijkevorsel, 1980, 82-142.
  • SMITS J., Een kijkje in de vorige parochiekerk, in in Heemkundige Kring Rijkevorsel,1993, 89-103.
  • SMITS J., Een monument voor de gesneuvelden, in Heemkundige Kring Rijkevorsel, 1991, 125-129.

Bron: DE SADELEER S. & PLOMTEUX G. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Hoogstraten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Willibrordus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/46808 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.