erfgoedobject

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart

bouwkundig element
ID
43791
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43791

Juridische gevolgen

Beschrijving

Decanale kerk ingeplant midden een ovaalvormig kerkhof afgesloten door eenvoudige lage bakstenen kerkhofmuur, aan de Dorpsstraat met ijzeren hekwerk verhoogd, toegankelijk via ijzeren hekken aan bakstenen pijlers aan oost- en westzijde. De oude kerkhofmuur, reeds vermeld in 1515, werd in 1917 en 1921 volledig afgebroken en heropgebouwd en voorzien van ijzeren hekken door smid H. Van Schoorisse, zie Dorpsstraat nummer 2.

De oude eenbeukige romaanse kruiskerk uit de 12de eeuw werd volledig gesloopt in 1788. De huidige classicistische kerk dateert van 1789-1790, zie jaartal 1790 op torenkruis en naar verluidt op een balk onderaan torenspits. Restauratie van dak en toren in 1896 onder leiding van H. Geirnaert. Inwendig opgefrist en gerestaureerd onder leiding van architect J. Ysabie (Gent) in 1993.

Driebeukige kerk van vijf traveeën met vooruitspringend portaal, geflankeerd door berging en trap naar doksaal, koor van één travee met inwendig driezijdige sluiting met in de hoeken een zijinkom en de trap naar de toren, en ten noordoosten aansluitende sacristie met erboven vierkante toren.

Sobere baksteenbouw op plint van vermoedelijk hergebruikte zandsteen; naar noordoosten georiënteerd.

Vooruitspringende zuidwestelijke bouw met rondboogportaal in rechthoekige omlijsting met kroonlijst, oorspronkelijk van arduin en in 1973 vervangen door zandsteen; bovenlicht met reliëf in keramiek door Vermeer (Oostende) van 1974; erboven rondboogvenster.

Zijgevels met rondboogvensters. Aan de gevels hangen zes staties van de ommegang van Sint-Antonius Abt in glazen kasten, op koper geschilderd door Th. Waelkens-Devos (Oudenaarde) van 1937-38.

Toren onder ingesnoerde naaldspits met in 1948 vernieuwd torenkruis en haan. Aan blinde gevel, calvariekruis van eikenhout geflankeerd door twee in arduin gesculpteerde doodskoppen op knekels uit begin 18de eeuw en vermoedelijk afkomstig van de hekstijlen van het kerkhof.

Interieur

Muurschilderingen, onder meer damastschildering op de lambrisering en erboven tekstbanden en marmerimitatie op de zuilen in 1935 door Waelkens-Piens (Oudenaarde), gerestaureerd in 1993 door Provo n.v. en architect J. Ysabie. Tochtportaal van 1790 met deur onder andere versierd met trofeeën van muziekinstrumenten. Boven tochtportaal tekst "Looft den Heer met reigezang en met orgelspel". Boven venster in zuidwestelijke gevel eveneens stucversiering met muziekinstrumenten. Rondboogvormige scheibogen op gemarmerde zuilen met Toscaans kapiteel en hoge achtkantige basis. Gestucte tongewelven van midden- en zijbeuken gescheiden door gordelbogen rustend op vergulde consoles, met rosas als sluitsteen. Op de muren, onder de ramen tekstpanelen. Rijke stucversiering in koor met trofeeën en attributen van Oude en Nieuwe Testament; zes pilasters met Korinthisch kapiteel.

Mobilair

Schilderijen: Heilige Drievuldigheid van 1622; Piëta, Vlaamse stijl, 17de eeuw; De Heilige Drievuldigheid en het vrijkopen van christenen slaven door de Trinitariërs, 1662; tussen de vensters van de zijbeuken, acht ovale medaillons met het leven van Maria geschilderd door C. Destoop van 1830.

Beeldhouwwerk: Onze-Lieve-Vrouw op wereldbol op hoofdaltaar, Heilige Anna met Maria en Heilige Anthonius op zijaltaren; aan de zuilen, acht polychrome plaasteren heiligenbeelden op consoles uit begin 20ste eeuw. IJzeren kruisbeeld.

Marmeren hoofdaltaar en twee zijaltaren van Onze-Lieve-Vrouw en Heilige Anthonius, van gemarmerd stucwerk van circa 1790.

Koorlambriseringen van circa 1790. Eiken communiebank van 1899. Eiken kansel met grisailleschilderingen uit eind 18de of begin 19de eeuw, hersteld en geschilderd door J. Bevernaege (Gent) in 1908. Twee biechtstoelen, één in rococostijl, uit 18de eeuw.

Orgel van L.B. van Peteghem (Gent) en vader van 1794, hersteld in 1932 door Mahauden (Geraardsbergen); orgelkast door F. Lambert (Oudenaarde) van 1784. Witmarmeren doopvont met koperen deksel van 1845, gietijzeren halfcirkelvormige afsluiting. Op doek geschilderde kruisweg door R.E. Van Maldeghem van 1860.

Dertien glas-in-loodramen, in koor en doksaal veelkleurig decoratief, in zijbeuken met vlechtmotief, met namen van de schenkers, geplaatst door C.J. Van Nieuwenhove (Brussel) in 1898, gerestaureerd door J. Grossen (Hakendover) in 1978.

Grafsteen in westgevel uit 19de eeuw en muur van toren.

  • Sint-Maria-Horebeke, Dekenij, Liber Memorialis.
  • Rijksarchief Ronse, Oud Kerkarchief Sint-Maria-Horebeke, nummer 7, nummer 8.
  • DHANENS E., Kanton Sint-Maria-Horebeke, Tekst, Inventaris van het Kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, VII, Gent, 1971, p. 331-348
  • DHANENS E., Kanton Sint-Maria-Horebeke, Illustratie, Inventaris van het Kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, VIII, Gent, 1971, afbeelding 563-583.
  • Parochie Sint-Maria-Horebeke, 200 jaar kerk, 1790-1990, s.l., 1990.
  • VANDENBUSSCHE-VAN DEN KERCKHOVE CH., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, provincie Oost-Vlaanderen, Kanton Oudenaarde, Brussel, 1978, p. 71-74.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Zie ook:

  • VAN ELSLANDE R. 1991: Het altaarschilderij voor de kerk van Sint-Maria-Horebeke (1443), Het land van Aalst, 43.4, 353-360.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43791 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.