erfgoedobject

Herberg met bakoven

bouwkundig element
ID
43307
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43307

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Herberg met bakoven
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Herberg met bakoven
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Neerijse
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Neerijse
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpswoning
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het betreft een herberg en winkel in traditionele bak- en zandsteenstijl uit het laatste kwart van de 18de eeuw.

Het gebouw is gesitueerd ter hoogte van de bijna haakse bocht in de baan Leuven-Overijse en kijkt uit op het kerkhof van de Sint-Pieter en Sint-Pauluskerk.

Oorspronkelijk vrijstaand gaat de rechterzijgevel momenteel schuil achter de aangrenzende rijwoning. Naast en achter de woning bevindt zich een kleine tuin, grotendeels in beslag genomen door een omvangrijk bijgebouw, vermoedelijk uit het begin van de 20ste eeuw.

Het is opgevat als een traditioneel bak- en natuurstenen dubbelhuis, vijf traveeën breed, anderhalve bouwlaag hoog en afgedekt met een zadeldak (rode en zwarte handvormpan). Op basis van stijlkenmerken dient de bouw wellicht in het laatste kwart van de 18de eeuw gesitueerd.

De strak symmetrische gevelordonnantie wordt bepaald door vier grote, rechthoekige ramen in een vlakke, kalkstenen omlijsting met vooruitspringende sluitsteen en sporen van verdwenen luiken. Centraal in de gevel de monumentale, als een portiektravee uitgewerkte inkomdeur, voorafgegaan door een paar afgeronde treden. De recente houten deur met waaiervormig bovenlicht is gevat in een rondboogomlijsting met sterk geprofileerde booglijst, gelede imposten en neuten, op haar beurt ingeschreven in een rechthoekige omlijsting met pilasters en een geprofileerde druiplijst op gegroefde consoles met punt- en dropmotief. De vijf lage, rechthoekige verdiepingsvensters zijn enkel voorzien van een kalkstenen onderdorpel. Het houten schrijnwerk in de voorgevel werd volledig vernieuwd. Ook van relatief recente datum is de donkere voorzetplint en het cementvoegwerk. Een foto van 1967 toont een nog volledig witgekalkte voorgevel op een donkerder geschilderde en gecementeerde plint.

De witgeschilderde, linkerzijgevel voorzien van een klein zoldervenster en een later aangebracht venster op de verdieping is afgewerkt met een aandak, muurvlechtingen en schouderstukken.

De eveneens witgeschilderde achtergevel is veel soberder uitgewerkt: een eenvoudige korfboogdeur en slechts twee rechthoekige vensters met identieke omlijsting zoals in de voorgevel en drie, lage, rechthoekige vensters op de verdieping. De gelijkvloerse vensters zijn nog voorzien van 19de-eeuws (vermoedelijk tweede kwart 19de eeuw)) schrijnwerk met fraai geprofileerde midden- en tussenstijl en diamantkopmotief.

De dragende structuur wordt gevormd door moer- en kinderbalken en twee eiken kapspanten met een gording.

De overzichtelijke plattegrond toont een centrale middengang geflankeerd door vier ruime kamers. De enige ingreep bestond in het aanbrengen van een tussenschot in de dwarsgang waarbij ook enkele deuren werden verplaatst. De volledig afgekaste houten steektrap naar de verdieping bevindt zich in de rechterwoonhelft tussen de voor- en achterkamer en is van de gang afgesloten met een deur. Onder deze trap bevindt zich de natuurstenen keldertrap die via een lange gang naar de ruime, overwelfde kelders met rode tegelvloer leidt. In de keuken rechts achteraan bevindt zich een grote schouw met geprofileerde haardbalk op kraagstukken die aansluit op de achterliggende aanbouw die de gemetselde bakoven omvat. Enkel de kamer rechts vooraan heeft haar 18de-eeuwse gestucte schouwboezem en aansluitende kooflijst bewaard. Het geschilderde middenpaneel dat een bostafereel met twee dorstige herten voorstelt zou volgens de eigenaar uit de jaren 1920 dateren en het werk zijn van de schilder die op dat moment in de kerk werkzaam was. De vloeren werden overal vernieuwd terwijl de eenvoudige marmeren schouwen vermoedelijk uit de 19de eeuw dateren.

De verdieping toont een zeer ongebruikelijke indeling met een over de ganse lengte van het gebouw doorlopende brede gang waarop verschillende kleine kamers uitgeven. Eén ervan bevat tevens de zoldertrap. Een mogelijke verklaring voor deze ongewone indeling is de vroegere functie. Van oudsher was in dit pand een herberg gevestigd. Volgens een opmetingsplan bij een akte van 1913 was het begin 20ste eeuw ook als winkel in gebruik.


Bron: Beschermingsdossier DB002130, Herberg met bakoven (digitaal dossier).
Auteurs: Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskern Neerijse


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herberg met bakoven [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43307 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.