erfgoedobject

Onze-Lieve-Vrouwekapel

bouwkundig element
ID
42616
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42616

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Onze-Lieve-Vrouwekapel
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Onze-Lieve-Vrouwekapel
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskern Orsmaal
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Onze-Lieve-Vrouwekapel
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Schuin tegenover het gemeentehuis bevindt zich de Smidskapel of Witte kapel. Gebouwd door Jan Lowet ter vervanging van een oudere kapel vormt de huidige, octogonale kapel een goed bewaard voorbeeld van een neoclassicistische votiefkapel.

Historiek

Naar verluidt werd deze achthoekige kapel gebouwd door Jan Lowet ter vervanging van een oudere, vermoedelijk bouwvallige kapel.

Een archieftekst vermeldt het volgende: "De kapelle onlangs nieuw opgebouwd staende inder Orsmael, digt bij het huys van François Linaer tot de welcken onderhoud sullen dienen besteed worden de inkomsten van omtrent 97 roeden bos, gelegen onder Neerlinter-Ransberg regenoten Hecking-Cleeren, en den overschot indien er zich bevindt, zal moeten geemployeert worden tot leesen van missen voor de zielen van mij testateur en van wijlen mijn broeder Françiscus Lowet, ik versoeck en magtig de Eerweerdige Heeren, pastoors van Orsmael de uytvoering van desen last te besorgen en bij nood te eysschen."

Bij herstellingswerken werd de vroegere witte beschildering - waar de naam 'Witte kapel' naar verwees - verwijderd.

Beschrijving

De octogonale kapel is opgetrokken in baksteen, op plint in blauwe hardsteen en afgedekt met een natuurleien tentdak. De bredere voorzijde is vrijwel volledig in hardsteen uitgewerkt. Twee gegroefde pilasters met sokkel en Dorisch kapiteel flankeren een geprofileerde rondboogdeur ingeschreven in een rechthoek met uitgeholde hoeken, druiplijst en acanthussluitsteen. De groengeschilderde, houten vleugeldeur met getraliede doorkijk wordt bekroond met een waaiervormig bovenlicht. Halfcirkelvormige vensters zijn gevat in een vlakke hardstenen omlijsting en zijn voorzien van een sluitsteen verlevendigen de andere wanden.

Inwendig wordt de ruimte gestructureerd door ionische pilasters met guirlandeversiering waarboven een kroonlijst opgehoogd met empiremotieven. In een nis een Mariabeeld op een in diverse marmersoorten uitgewerkte altaar dat fraai harmonieert met de marmeren vloer met centraal stermotief. Het originele beeld werd gestolen en nadien vervangen door het huidige dat in een gracht werd gevonden en nooit werd opgeëist.

  • DOPERE F. 1997: Middeleeuwse burchten in Oost-Brabant, Ons Heem 51, 218.
  • ROUMIEUX E. 1958: Geschiedenis van Orsmaal-Gussenhoven, Tienen (publicatie van een manuscript 1998).
  • VINCKX L. 1928, Korte aantekeningen over Orsmael-Gussenhoven, Brabantse Folklore 41, 331-349.
  • WAUTERS A. 1887: Géographie et histoire des communes belges. Arrondissement de Louvain. Canton de Léau, Brussel (anastatische herdruk 1963), 96-110.
  • WAUTERS J. 1935: Uit oude tijden. Iets over het kasteel van Orsmaal, De Landbouwer, s.l.

Bron: Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, DB002119, Smidskapel of Witte kapel, beschermingsdossier
Auteurs: Paesmans, Greta
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dorpskern Orsmaal


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Onze-Lieve-Vrouwekapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42616 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.