erfgoedobject

Verloren Kostmolen

bouwkundig element
ID
41808
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41808

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Houten windmolen
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Verloren Kostmolen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Houten staakmolen
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De Verloren Kostmolen, is een 19de-eeuwse korenmolen, van het type houten staak- of standaarmolen met gesloten voet.

De molen werd in 1826 in Beverlo (Limburg) opgericht. In 1902 erfde Denis Lemmens-Grootjans de molen. In 1903-1904 werd de molen ontmanteld en heropgebouwd in de Kerkstraat in Schaffen. De windmolen staat bekend onder verschillende namen: de Verloren Kostmolen, de Molen van Schaffen, De Windmolen en de Molen van 't Dorp.

De molen bleef tot 1953 beroepsmatig in werking, tot 1966 in gebruik. Daarna werd hij aanvankelijk goed onderhouden, waarna een periode  van verval intrad. Meubelmaker Julien De Jaegher uit Eeklo kocht de vervallen molen in 1972 met het doel hem af te breken en de eikenhouten balken tot meubels te verwerken. Uit veiligheidsoverwegingen werden de roeden en de trap verwijderd. In de jaren 1970 kocht de stad Diest de molen. In 2002-2004 onderging de molen een grondige restauratie tot maalvaardige molen (demontage-restauratie-montage) door Thomaes Molenbouw nv uit Beveren-Roeselare. Op 24 maart 2004 plaatste deze firma in één dag de gehele molen terug: de kast, de molenas met wielen, de kap en de geklinknagelde roeden (type Verhaeghe, Adriaens Molenbouw, Weert).

De Verloren Kostmolen is een houten standaardmolen met gesloten voet onder een piramide-vormig dak, gelegen op een omhaagde, met gras begroeide, lage belt. De witgeschilderde bakstenen voet heeft rechthoekige muuropeningen. De molenkast heeft een overkragende, mansardevormige kap (eikenhouten schaliën) op modillons met een dakoverstek aan staartzijde. De windzijde van de molenkast heeft een gepotdekselde beplanking met onderaan een baard, de zijwanden en staartzijde hebben een verticale beplanking, op de zijwanden voorzien van loergaten. Aan de staartzijde bevindt zich het balkon met portaaltje en inkom, en het korenluik. Het wiekenkruis heeft een ijzeren askop, en is uitgerust met geklinknagelde roeden (type Verhaeghe, Adriaens molenbouw, Weert). De staartconstructie bevat een staart met een trap met dubbele leuning die eindigt op het balkon. Het kruiwerk gebeurt door middel van een kruihaspel met ketting en kruipalen.

De molen is een tweezolder met bewaarde maalinrichting en herbergt twee koppels maalstenen.

  • Archief Onroerend Erfgoed Industrieel Erfgoed, DB000551, Diest-Schaffen (Houten staakmolen), Historiek.
  • DUWAERTS M.A. 1961: Les moulins du Brabant, Bruxelles.
  • GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.

Auteurs: De Sadeleer, Sibylle; May, Laura
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Verloren Kostmolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41808 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.