erfgoedobject

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw met kerkhof

bouwkundig element
ID
41580
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41580

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gotisch en neoclassicistisch geheel; omvat een toren, een beuk van vier traveeën, een uitspringend transept en een veelzijdig koor, geflankeerd door recentere sacristieën (19de en 20ste eeuw).

Gedrongen gotisch koor van zandsteen uit einde 16de eeuw, voorzien van eenvoudige lancetten, tussen steunberen met een versnijding (drie toegemetselde vensters); later vernieuwde gewelven.

Noordkruisarm in laatgotische stijl (16de eeuw); zuidtranseptarm van baksteen herbouwd tijdens de vorige eeuw. Toren en schip heropgebouwd circa 1854 (jaartal op het plafond van de beuk).

Mobilair. Schilderij in het koor (circa 1600?); vijf panelen, getuigend van Rubensiaanse invloed, in het transept en de doopkapel (einde 18de eeuw); verscheidene gepolychromeerde beeldjes onder meer een Sint-Sebastiaan, in de noorddwarsarm (17de en 18de eeuw); hoofdaltaar, kansel, koorgestoelte en biechtstoelen in barokstijl (18de-eeuws).


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs: Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kerkhof

Ommuurd kerkhof met graftekens uit de 19de en 20ste eeuw.

Historiek

Volgens de laat-18de-eeuwse Ferrariskaart was het kerkhof van Hever ten noordoosten, westen en zuiden, aansluitend bij de straat ommuurd en ten noorden en oosten afgebakend met een bomenrij. In 1840 bevestigt de Atlas der Buurtwegen grotendeels de situatie, enkel ten westen is er een gebouw opgetrokken. Een postkaart uit 1934 toont het ommuurde kerkhof. Ter hoogte van het westportaal is de toegang tot het kerkhof op dat ogenblik afsluitbaar met een metalen hekken aan twee bakstenen hekpijlers met kapitelen. Op het kerkhof zijn meerdere graftekens zichtbaar die ook vandaag nog bestaan. Op luchtfoto’s is zichtbaar dat de kerkhofmuur ten zuidwesten tussen 2005 en 2011 werd afgebroken en vervangen door een haag omwille van een verbreding van de aanpalende straat.

Beschrijving

Ommuurd, niet opgedeeld kerkhof met één omlopend pad dat de site ontsluit. De bakstenen kerkhofmuur die ook fungeert als keermuur heeft een ezelsrug en wordt geritmeerd door steunberen met hardstenen afdekking. In de kerkmuur zitten meerdere hardstenen spuiers om het water af te voeren.

Tegen de zuidelijke kerkmuur en het koor staan verschillende graftekens uit de 19de eeuw opgesteld. Tegen de oostgevel van het koor hangt de hardstenen grafplaat voor Ioannes de Meester de Ravenstein (+1818) en zijn echtgenote. Naast de graftekst is de steen voorzien van het familiewapen. Tegen het zuidelijk transept hangt de neoclassicistische grafplaat voor Egidius Henricus Van Luffen (+1842). Het grafteken bestaat uit een hardstenen omlijsting met een witmarmeren tekstplaat, erboven een hardstenen druiplijst met fronton en akroteria. Het eclectische hardstenen grafteken voor de familie Coen uit 1885 bestaat uit een stèle en een getrapte licht gebogen zerk met opliggende letters. De stèle draagt een witmarmeren tekstplaat en is versierd met een lauwerkrans uit eikenbladeren, een kruis en is bekroond met een gesluierde urne. Het hardstenen neoclassicistische grafteken voor Henri de Brouckhoven uit 1878 is een stèle bestaande uit een plint, lichaam met druiplijst en een driehoekig fronton. In het lichaam is de graftekst gebeiteld, eronder een schedel met gekruiste dijbeenderen en erboven een wapenschild. In het fronton staat een kruis.

Op het kerkhof bleef een grote densiteit en rijkdom aan vrijstaande graftekens bewaard.

Aan de westkant van het kerkhof, ter hoogte van de ingang, en ter hoogte van het koor staan de graftekens uit het begin van de 20ste eeuw en het interbellum. Ze zijn opgetrokken in neogotiek, eclecticisme en sobere art deco. In deze periode domineren door kruisen bekroonde stèles met tombes het beeld. Ze worden aangevuld met stèles, vaak kruisvormige, in combinatie met omheinde graftuinen. Achterin liggen graftekens in art deco, gekenmerkt door een stèle met zerk en uitgevoerd in composietsteen en hardsteen. Verschillende graftekens zijn voorzien van metalen en porseleinen applicaties of tekstplaten in witte marmer of marbriet. Grafsymboliek beperkt zich tot IHS-monogrammen, porseleinen applicaties en gestileerde planten.

Naoorlogse modernistische graftekens liggen ter hoogte van het schip en het koor van de kerk. Ze zijn opgetrokken uit hardsteen en composietsteen. Verschillende identieke graftekens wijzen op de stijgende massaproductie van graftekens in deze periode. Op maat gemaakte grafstenen worden dan weer persoonlijker (bijvoorbeeld Van Liefland +1956?). Ook marbriet voor de tekstplaten blijft nog populair in de jaren 1950. Het marmeren grafteken voor Jan De Loore (+1973) getuigt van de zoektocht naar nieuwe materialen in de jaren 1960-1980. Opvallend is dat op dit kerkhof amper granieten graftekens aanwezig zijn. Enkel aan de noordzijde van de kerk, tegen de kerkhofmuur, liggen enkele granieten graftekens uit de jaren 1980. Dat bevestigt dat het graniet hier pas vanaf de jaren 1980 in gebruik kwam.

Ten noorden van de kerk, tegen de kerkhofmuur liggen kindergraven. Vaak zijn het miniatuurversies van de graftekens voor volwassenen.

  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Geoportaal Onroerend Erfgoed, Open Streetmap & Orthofoto’s 2005-2007, 2008-2011, Heverplein 4, Boortmeerbeek [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 13 augustus 2021).
  • S.N. 1934: Hever - kerk [online], https://www.delcampe.net (geraadpleegd op 11 augustus 2021).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Orgel

Orgel vervaardigd door Augustin Verhulst, daterend van het laatste decennium van de 19de eeuw en van een opmerkelijk goede kwaliteit. Neogotische orgelkast met naamplaatje: "FACTEUR D'ORGUES D'ÉGLISE/ AUGUSTIN VERHULST/ HERENT/ BREVET D'INVENTION".

  • FAUCONNIER A., ROOSE, P. 1977: Het historisch orgel in Vlaanderen: een inventaris van het orgelbezit per geografische eenheid, deel IIb, arrondissement Leuven, Brussel.
Auteurs: May, Laura
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/41580 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.