erfgoedobject

Kasteel van Zevenbronnen

bouwkundig element
ID
40619
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40619

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Zevenbronnen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Zevenborren
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Zevenbronnen
    Deze vaststelling was geldig van tot

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Zevenborren
    Deze bescherming was geldig van tot

Beschrijving

Het kasteel van Zevenbronnen ligt binnen een groot domein met een vijver aan straatzijde en is bereikbaar via een gekasseide en met bomen omzoomde oprijlaan.

Historiek

Het landhuis is gebouwd op de site van de priorij van Zevenbronnen. Dit grote augustijnerklooster werd gewijd in 1389 en opgeheven in 1784 ten gevolge van het edict van Jozef II van 17 maart 1783. Het uitzicht van de priorij rond 1727 is bekend van een gravure van Sanderus. De kloostergebouwen werden na de afschaffing ontmanteld, volgens gegevens uit de literatuur op het gastenkwartier na, dat als onderkomen moest dienen voor de beheerder van de kloostergoederen.

Ten tijde van de eerste kadastrale mutatie in 1849 waren de resterende gebouwen op deze locatie in handen van graaf Jacobus Andreas Coghen-Rittweger. De toestand voor de mutatie toont vijf gebouwen op het terrein: een langgestrekt gebouw op rechthoekig grondplan dat ongeveer van noord naar zuid loop, in het verlengde ervan een kleiner gebouwtje op rechthoekige grondplan en in het verlengde daarvan en naar het westen uitgestrekt een gebouw op L-vormig grondplan. Links en rechts van dit gebouw, ten zuiden en op enige afstand, zijn nog twee constructies op rechthoekig grondplan te zien. In 1849 word het gros van deze gebouwen afgebroken. Alleen de oost-west georiënteerde vleugel van het L-vormige volume blijft overeind.

Bij de volgende kadastrale mutatie in 1917 wordt deze vleugel uitgebreid tot de grondvorm die ook vandaag nog kadastraal herkenbaar is. Het pand is dan in handen van Leon Vital Timberman, een handelaar uit Sint-Gillis, die op dat ogenblik ook de andere gebouwen op de site van Zevenbronnen bezat.

Volgens gegevens uit de literatuur werd het huidige landhuis gebouwd met recuperatiemateriaal van de priorij en ligt het op de plaats van het gastenkwartier, het enige gebouw dat na de afschaffing bewaard bleef. Vergelijking van de huidige situatie met de Ferrariskaart en de gravure van Sanderus toont aan dat de bouwplaats van het huidige landhuis inderdaad overlapt met de plaats waar een deel van de kloostergebouwen gelegen was. Ook de vijvers vooraan en achteraan het terrein situeren zich op locaties waar zich volgens Ferraris waterpartijen van de abdij bevonden.

Beschrijving

Landhuis met bepleisterde en zalmroze geschilderde gevels onder overkragend schilddak (leien) met dakvensters en dakkapellen en vernieuwde kroonlijst. Twee bouwlagen met onregelmatige travee-indeling, aan de tuinzijde geritmeerd door rechthoekige muuropeningen.

Op het gevelbrede balkon aan tuinzijde, dat op houten kolommen rust en dat voorzien is van een fraaie geajoureerde afwerking aan de onderzijde, komen vijf beluikte deurvensters uit.

In de tuingevel is een gedenksteen ingewerkt, in barokke stijl, met, in cartouches met rolwerk gevat, rechts het zegel van de priorij van Zevenborren en links een onbekend wapenschild, met twee sikkels, een korenschoof en drie eikels en met opschrift 'Semper Messis Fons Signatus'. Onderaan staan de jaartallen 1415 - 1432 en onder de gedenksteen is een afzonderlijke jaarsteen 1470 ingewerkt.

Aan de straatzijde is over de gehele gevelbreedte een veranda aangebouwd, die voor een deel van steekboogvormige vensters is voorzien.

Rechts van het kasteel liggen het wagenhuis en een bijgebouw, gebouwd tegen de schuur van de abdijhoeve. Gevels van het wagenhuis geritmeerd door muurpilastertjes en voorzien van arduinen rondbogen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Sint-Genesius-Rode, eerste afdeling, 1849/24, 1917/13.
  • DE BECKER U. & VANHEMELRIJCK F. 1982: Geschiedenis van Sint-Genesius-Rode, naar Constant Theys, Sint-Genesius-Rode, 439-471.
  • WAUTERS A. & MARIEN F. 1974: Description historique des localités qui formaient autrefois l'Ammanie de cette ville 10B, Bruxelles, 280-361.

Auteurs: De Houwer, Veerle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De dakkap van het landhuis dateert uit de 17de of 18de eeuw. De kap bestaat uit schaargebinten met flieringen en gordingen, en daarboven een nokgording. Het huidige landhuis bevat dus nog een oude kern die misschien nog dateert uit de periode van de priorij op deze plaats.

  • Informatie verkregen van Geert Vynckier n.a.v. een plaatsbezoek bij toevalsvondst (september 2021).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Zevenbronnen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40619 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.