erfgoedobject

Boerenwoning

bouwkundig element
ID
40307
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40307

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Boerenwoning
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Boerenwoning met stal onder hetzelfde dak, opklimmend tot de late 18de of vroege 19de eeuw. De woning maakt deel uit van een hoeve met losse bestanddelen, die beeldbepalend gelegen is in het open landschap van Brussegem, nabij de grens met het gehucht Bollebeek bij Asse.

Historiek

Al op de 18de-eeuwse kaarten (Villaret en Ferraris) is een losse bebouwing zichtbaar op deze locatie. De inplanting van die gebouwen valt moeilijk te projecteren op de huidige bebouwing. Het primitief kadasterplan en de historische kaarten uit het midden van de 19de eeuw laten daarentegen een bebouwing zien die daar wel bij aansluit. Op het kadasterplan, de Atlas van de Buurtwegen en de Poppkaart bevindt zich een volume ten noorden van het erf, met aan de oost- en westzijde ervan twee kleinere volumes die het erf flankeren. Aan de zuidzijde is een groot volume zichtbaar. Op de kaart van Vandermaelen zijn slechts drie volumes met een rechthoekige plattegrond weergegeven, en bevindt zich aan de oostzijde van het erf geen gebouw.

Volgens kadastergegevens werd de hoeve gedeeltelijk herbouwd omstreeks 1882 in opdracht van landbouwer Guilielmus Verheyden. De mutatieschets vertoont geen ingrijpende wijzigingen in het grondplan van de gebouwen. Wel werd op dat moment het bakhuis geregistreerd, dat al sinds ‘plusieurs années’ ten oosten van de hoeve gelegen was. Dit bakhuis is niet langer bewaard. Naar verluidt maakte ook een lemen schuur deel uit van de site, maar deze werd al vóór de eerste inventarisatie (1975) gesloopt. Op het moment van herinventarisatie (2015) bevond de hoeve zich in een verwaarloosde staat.

Beschrijving

Boerenwoning van een historische hoevesite met losse bestanddelen, gelegen ten noordwesten van het erf en ten oosten geflankeerd door een kleine stalvleugel onder hetzelfde dak. Het erf dat zich ervoor uitstrekt met centrale mestvaalt, wordt geflankeerd door twee kleine stallen. Ten zuiden van het erf en ervan gescheiden door een onverharde weg, bevindt zich een restant van een hoevegebouw, opengewerkt en in gebruik als wagenhuis.

De boerenwoning met aansluitende stal is opgevat als een langgestrekt volume van één bouwlaag onder een pannen zadeldak, onderbroken door twee houten laadvensters. Het dak rust op bewerkte houten modillons. De verankerde baksteenbouw is witgekalkt op een gepikte plint. Op het moment van de eerste inventarisatie (1975) resteerden nog muurankers “17..”, maar het volume onderging aanpassingen sinds de 18de eeuw. De zuidelijk georiënteerde erfgevel is regelmatig geopend met beluikte, rechthoekige vensters met vernieuwde, hardstenen lekdrempels, en bewaarde oude posten verrijkt met negblokken en sponningsprofiel. De vensters bewaren houten T-ramen en dito luiken. Rechthoekige deur onder een houten latei en bewaarde zandstenen posten met sponning. Links naast de deur bevindt zich een armpomp tegen de gevel. De westelijke zijpuntgevel bewaart vlechtingen.

De stallen die het erf flankeren zijn eveneens opgebouwd uit witgekalkte, verankerde baksteen op een gepikte plint, onder pannen zadeldaken. Voor het overige zijn ze zonder noemenswaardigheden, maar ze maken wel deel uit van het beeldbepalend gelegen ensemble.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling III (Brussegem), 1882/22.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Primitief kadaster Merchtem, afdeling III (Brussegem), sectie A.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen 2N, Gent.

Auteurs: De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne; Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boerenwoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40307 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.