erfgoedobject

Kasteel Te Lake

bouwkundig element
ID
38366
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38366

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Te Lake
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Te Lake
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Kasteel Te Lake, ook Kasteel Limnander of kasteel van Zulte.

Historiek

Huidig kasteel van 1748 gebouwd op de oude site met walgracht van de heerlijkheid "Te Lake" waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 13de eeuw (zie een testament van 1297). De heerlijkheid, genaamd naar de familie Van Lake, was een leen van het leenhof "de Stenen Man" van Oudenaarde. Aan het einde van de 15de en in de 16de eeuw in het bezit van de familie van Gavere, ook van Liedekerke genoemd en vanaf 1592 van de familie Basta. Het versterkte kasteel gebouwd op een motte "rondom in't water, met twee torens en bruggen" is ons bekend door een tekening van Vaast du Plouich, oorspronkelijk bestemd voor Sanderus' Flandria Illustrata. Baron de Beer verkoopt de heerlijkheid in 1715 aan J.S. Limnander, heer van de heerlijkheid "ter Werft" in Zulte. Zijn zoon zal het oude kasteel laten slopen en een nieuw comfortabeler kasteel bouwen met stallen, hoveniershuis en tuinen.

Bij recente restauratie, sporen van een trapgevel en zandstenen hoekblokken in de noordelijke zijgevel en achtergevel ontdekt waaruit blijkt dat het 18de-eeuws kasteel op dezelfde plaats opgetrokken werd.

In 1857 in handen van baron C. Van Zuylen, in 1888-89 van de familie Van Malcote de Kessel die het circa 1910 verkoopt aan de paters Oblaten. Zij richten er onder meer een melkerij in. Circa 1920 gaat het domein over op A. Versele van brouwerij Anglo-Belge en wordt verhuurd aan J. De Clerck voor onder meer een paardenfokkerij en het herinrichten van de melkerij "Leiedal". In 1989-90 volledig gerestaureerd onder leiding van de architecten W. Govaerts en A. Versele in samenwerking met kunsthistorici en decorateurs.

Binnen de grote Leiebocht gelegen kasteel oorspronkelijk door een rechtlijnige dreef, de huidige Limnanderdreef, verbonden met het dorpscentrum. Door de aanleg van het Leiekanaal (1972) geïsoleerd van het dorp. Dreef tussen kasteel en Leiekanaal vernieuwd in 1985.

Beschrijving

Recent gerestaureerd classicistisch kasteel en koetshuis gelegen binnen een vijfhoekige omgrachting, toegankelijk via een brug (1802 gedateerde sluitsteen) en ijzeren hek aan hoge vierkante witgekalkte pijlers met dekplaat en bekronende siervazen, gestut door schuinaflopende muurtjes.

Kasteel

Sober doch imposant kasteel op rechthoekige plattegrond, elf traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (leien, nok loodrecht op de straat), gebouwd in 1748. Bepleisterde en okerkleurig geschilderde voorgevel op natuurstenen plint. Sterk horizontaal gerichte lijstgevel, verticaal gemarkeerd door een middenrisaliet en hoekpilasters met siervaasbekroning. Uitgewerkt middenrisaliet met aflijnende kwartholle pilasters met rocaillestucwerk en bekronend gebogen fronton (vermoedelijk nooit afgewerkt). Ervoor gebogen bordestrap van arduin (vijf treden) met leuningen en jaartal 1748 in medaillon. Monumentale rondboogdeur gevat in geprofileerde arduinen omlijsting met versierd kwarthol beloop op neuten, met imposten, sluitstuk en bekronende druiplijst; stucrocailles in de zwikken. Prachtige gesculpteerde houten vleugeldeur in rococostijl met uitgewerkte makelaar en bekronende rocaille, hier geplaatst na 1889 door Ch. Van Malcote de Kessel en oorspronkelijk afkomstig van de in 1753 gebouwde sacristie van het klooster der Geschoeide Karmelieten aan de Langesteenstraat te Gent waar ze in 1847 verdween. Bovenlicht met ijzeren waaier. Bovenverdieping met spiegelboogvormig deurvenster in beschilderde arduinen omlijsting en ijzeren balkonhek. Licht getoogde vensters met groengeschilderd nog oorspronkelijk houtwerk met roedeverdeling en rocaillesluitstuk, deels bewaard geblazen glas, gevat in platte banden. Vroegere persiennes verdwenen. Aangepast fronton, heden met nis met Heilig Hartbeeldje achter glas. Omlopende geprofileerde pui- en daklijst.

Achtergevel, voorheen sterk verbouwd en verwaarloosd, onder meer met behouden dakrand van het vroegere kasteel, nu gerenoveerd met nieuwe deurvensters op de begane grond. Aangebouwde nieuwe feestzaal opgevat als oranjerie. Op de bovenverdieping alternerend blinde vensters en centraal spiegelboogvenster in verdiept gevelvlak. Zijgevels van zeven traveeën met centrale getoogde deur en spiegelboogvensters in identieke omlijsting op de bovenverdieping (raam met ijzeren roedeverdeling).

Interieur

Interieur met symmetrische aanleg: brede centrale gang tussen voor- en achterdeur gedwarst door een gang tussen de deuren in de zijgevels, met onder meer stucplafond bij de inkom en in de zijgangen, 18de-eeuwse paneeldeuren, marmerschilderingen en 18de-eeuwse trap achteraan. Salons vooraan volgens suite-concept met links Lodewijk XVI-salon met stucplafond met eikelmotieven en een rococosalon met stucplafond met schelpen en rechts twee salons met versierde schouwboezems in stuc, met voorstelling van de fabels van La Fontaine, onder meer "Le Renard et La Cigogne" en wapenschild van de familie Limnander. Volgens F. De Potter bevatte de gang op de bovenverdieping in zijn tijd een portrettengalerij van de familie Limnander. In de rechtse kamers achteraan hadden de peters Oblaten hun melkerij ondergebracht, nu keuken en sanitair.

Koetshuizen en stallen en bijgebouw

Vroegere koetshuizen en stallen links voor het kasteel, in kern van 1748, naderhand aan de voorzijde verhoogd met een halve verdieping. Okerkleurig geschilderd bakstenen gebouw van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder mank zadeldak (pannen, nok parallel met de straat). Verticaal geritmeerde gevel met bakstenen pilasters waartussen steekboogvormige poorten (deels gedicht). Vierkante openingen in vlakke omlijsting op de bovenverdieping. Blinde bakstenen achtergevel.

Rechts van het kasteel, eveneens binnen de omwalling gelegen bakstenen gebouw van negen traveeën en twee bouwlagen onder schilddak (pannen, nok parallel met de straat) met vroegere personeelswoningen, mogelijk op de plaats van een vroeger oud bijgebouw.

  • CAULLET G. 1974: De gegraveerde, onuitgegeven en verloren geraakte tekeningen van Sanderus' Flandria Illustrata, Handzame, 36-37.
  • DE POTTER F. & BROECKAERT J. 1864-70: Geschiedenis van de gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 8, Gent, 5-14.
  • GOVAERTS W., DE CLERCQ L., DE ZEGHER K. & VERSELE A. 1990: Kasteel Te Lake (onuitgegeven kunsthistorisch onderzoek en persmap), Zulte.
  • S.N. 1974: Het Pand der Geschoeide Karmelieten en de wijk "het Patershol" te Gent, Gent, 82-83.
  • S.N. 1976: Bijdrage tot de geschiedenis van Zulte, Zulte, 16-19.
  • WILLEMIJNS F. 1990: 150 jaar geschiedenis rond het kasteel van Zulte, in Bijdragen tot de geschiedenis en de folklore van Zulte, s.l., 54-71.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Te Lake [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38366 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.