erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Agnes

bouwkundig element
ID
38314
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38314

Juridische gevolgen

Beschrijving

Ingeplant ten noorden van de Dentergemstraat met omringend ommuurd kerkhof; ten noorden in de kerkhofmuur de toegang naar de pastorie, bakstenen geplaveide paadjes leiden van de pastorie naar het kerkportaal en de sacristie. Parochiekerk gebouwd in 1857 (gewijd in 1859) in neoromaanse stijl naar ontwerp van Jan August Clarysse ter vervanging van de oude bouwvallige en te klein geworden nog deels romaanse kerk. Gerestaureerd in 1891 onder leiding van architect Hoste, en na de oorlogsschade van 1918.

De plattegrond vertoont een driebeukig schip van vijf traveeën met uitspringende vierkante westtoren; halfcirkelvormige koortravee en apsis, ondiepe vlak afgesloten zijkoren en flankerende sacristieën. Bruinrode baksteen met verwerking van arduin van Ecaussines voor plint, deur- en vensterdorpels, deuromlijsting, cordons van de toren en dekstenen. Westgevel met uitspringende vierkante toren, ondersteund door overhoekse versneden steunberen en geleed door waterlijsten. Rondboogportaal: flankeerzuiltjes met versierd kapiteel en ingeschreven korfboogdeur en timpaan met blind maaswerk en driepas . Erboven rondboogvenster met maaswerk met ingeschreven oculi onder omlopende waterlijst. Blinde tweede geleding met rondboognissen. Bovenste geleding met klokkenkamer met per twee gekoppelde rondboogvormige galmgaten gevat in rondboognis met oculus. Aflijnende omlopende boogfries en muizentand onder de achtkantige ingesnoerde naaldspits. Tegen de zuidgevel gebouwd overluifeld kruisbeeld met grafzerken. Westgevels van de zijbeuken afgezet met lisenen en klimmende boogfries en voorzien van een blind rondboogvenster. Noordelijke en zuidelijke zijgevels geleed door bakstenen pilasters, onderling verbonden door boogfriezen en doorbroken door rondboogvensters met tweelichten met gietijzeren roedeverdeling. Vier gekleurde reliëfs onder glas uit het leven van Sint-Macharius. Zelfde indeling bij het koor, doorbroken door vijf rondboogvensters, met twee behouden glasramen naar ontwerp van J. Beernaart (Gent) van 1860. Aansluitende lage zijsacristieën met rondboogvenster.

Interieur

Driebeukige hallenkerk met verhoogd schip van de zijbeuken gescheiden door ronde zuilen, versierd met plaasteren heiligenbeelden, op achthoekige sokkel en met gestileerd bladkapiteel. Overwelving door hangkoepels gescheiden door gordelbogen, bij de zijmuren vertrekkend van krulconsoles en in de middenbeuk rustend op zuiltjes. Zij-apsissen van het koor eveneens overwelfd door hangkoepels, hoofdkoor met rechthoekige travee met kruisriboverwelving met sluitsteen met Grieks opschrift (Moeder Gods) en straalgewelf in halfronde apsis, in sluitsteen een Pax-monogram en Griekse letters alfa, nu en omega; ribben met afgeschuinde kanten rustend op krulkapiteel van zuiltjes.

Mobilair

Schilderijen: boven de zijaltaren, twee door R. Goethals op lijnwaad geschilderde medaillons van 1898. Hoofdaltaar van 1859 met neoromaans eiken retabel van 1888 door F. Van Den Hende; witstenen neoromaanse zijaltaren met figuren in terracotta, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en Sint-Agnes, van 1898 en uitgevoerd door Mathias Zens. Koorgestoelte uit kerk van Heusden. Communiebank door Van Biesbroeck van 1863. Eikenhouten preekstoel van 1904 door Mathias Zens. Twee eiken biechtstoelen, onder meer één door E. Latte van 1874.

Orgel toe te schrijven aan P. van Peteghem en zonen, tweede helft van de 18de eeuw met rococo-orgelkast, zou afkomstig zijn uit de kerk van Poeke wijzigingen in 1901-02 T. De Waegenaare, door O. Anneesens in 1929 en door H. Laureys in 1963.

18de-eeuws doopvont met koperen deksel. Kruisweg van 1885 door E. Fazzi.

  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, dossier 905.
  • Pastorie Wontergem, Liber Memorialis.
  • VAN CLEVEN J.F., J.-A. Clarysse (1814-1873) priester-architekt. Een studie van zijn kerkelijke bouwkunst,/ (onuitgegeven licentiaatsverhandeling R.U.G.), 1975, p. 148-166.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Agnes [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38314 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.