erfgoedobject

Kasteel van Rooi

bouwkundig element
ID
37508
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/37508

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Kasteel Rooi
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kasteel Rooi met omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van Rooi
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De plaatsnaam wordt voor het eerst vermeld in 1278. Het was een leen van de Luikse kerk, waaraan nooit heerlijke rechten verbonden waren. De grond was aanvankelijk in bezit van de ridders van Mulken (confer Tongeren, Mulken). Een kasteel op deze plaats wordt waarschijnlijk gebouwd in de 14de eeuw door Libert Butoir. Eind 14de eeuw komen kasteel en goederen in het bezit van Jacques de Hemricourt (1391). Vervolgens in het bezit van de families van Wellen (1416), van Puttem (1436), van Horpmaal (1499), van Ciney (1503), van Wezeren (1616), de Fraisne (1690), de Bussy (1703), de Voet (1792).

U-vormig kasteel met aansluitende, gesloten hoeve en ten zuidwesten een vijver. Een dreef verbindt de binnenplaats met de Hasseltsesteenweg ten westen.

De noordwestvleugel van het kasteel, een witgekalkt bakstenen gebouw onder zadeldak (leien) behield sporen van het oorspronkelijke gebouw (14de eeuw ?) in de silex-onderbouw afgelijnd met mergelstenen hoekbanden, van de zuidwestelijke zijgevel; deze gevel is een trapgevel uit de 16de eeuw (venstertjes met geprofileerde latei in de geveltop). De rest van deze vleugel werd aangepast in het midden van de 17de eeuw en in 1698 (datering door middel van muurankers); gesmeed ijzeren muurankers en mergelstenen kroonlijst op ojiefvormige consoles. De muuropeningen werden aangepast in de 19de eeuw (deuren met hergebruik van kalkstenen materiaal). Kaasrek tegen de noordoostgevel.

Tegen deze vleugel werd in de tweede helft van de 17de eeuw (1698 ?) aan de zuidzijde van de binnenplaats een L-vormige vleugel bijgebouwd; de datering 1714 door middel van jaarankers in de zuidwestgevel verwijst naar een restauratie. Witgekalkt bakstenen gebouw onder wolfs- en zadeldak (leien), voorzien van gesmeed ijzeren muurankers. Mergelstenen kroonlijst op vereenvoudigde consoles. Muuropeningen uit de 19de eeuw. De bovenverdieping der zuidwest-, noordwest- en noordoostgevels behielden een reeks gedichte kloosterkozijnen in kalkstenen omlijsting met negblokken (tweede helft 17de eeuw).

Twee dienstgebouwtjes, waaronder een laag torentje sluiten aan op de noordoostgevel van de zuidwestvleugel.

Het interieur bevat een renaissance-schouw en een 17de-eeuwse trap.

De aansluitende, gesloten hoeve dateert in kern uit het midden van de 17de eeuw. Van deze periode resten slechts de inrijpoort, in een recent poortgebouw en de aangepaste dwarsschuur. De stallen zijn volledig recent, met hergebruik van de oorspronkelijke S-vormige muurankers. Gebouwen gegroepeerd rondom een rechthoekig, gekasseid erf.

Kalkstenen rondbooginrijpoort, de posten voorzien van negblokken. Naast de poort, kalkstenen gevelsteen met wapenschild van de familie Wezeren Elderen (1616-1690), met opschrift WEZEREN ELDEREN/ QA DIEU PLAIST EST NOSTRE SOUHAIT.

In de zijgevel van de stal naast de inrijpoort bevindt zich een mergelstenen oculus en een baroknis met opschrift IHS van hetzelfde materiaal.

Ten zuidoosten van het erf, bakstenen dwarsschuur onder zadeldak (Vlaamse pannen), voorzien van gewijzigde muuropeningen. Zijgevels met aandaken, muurvlechtingen en ronde uilengaten.

  • BAILLIEN H., Het kasteel van Rooi en zijn bezitters, (Het Oude Land van Loon, 4, 1949, p.33-44).

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Kasteeldomein Rooi

  • Is deel van
    Neerrepen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Rooi [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/37508 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.