erfgoedobject

Landhuis Goed te Sande met park

bouwkundig / landschappelijk element
ID
35626
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/35626

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis Goed te Sande met park
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Kastelen met omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis Goed te Sande
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Voormalig "goed te Sande", heden zogenaamd Kasteel Te Lande. Vermeld in een koopakte van 1532 als "hove ten Sande". Op de kaart van F. Horenbault van 1583 voorgesteld als een rechthoekig, enkelvoudig omgrachte site met hofstede. Volgens een vermelding van 1772 was het goed te Sande een leen: "... bestaende in een bewalde ende poortsluytende hofstede ..." afhangende van het opperleenhof van Sint-Pieters.

Kasteeldomein met grachten en vijvers ten zuiden grenzend aan de Beukendreef, ten oosten aan de Kerkstraat en ten noorden aan de Kasteeldreef. Het huidige kasteel ligt binnen een afzonderlijk, ruim rechthoekig omgracht deel van het kasteelpark grenzend aan de Kasteeldreef, tegenover het halfcirkelvormig uitgestulpte middendeel van de oostelijke kasteelgracht. Begin 19de eeuw werd de bestaande oude hofstede of kasteel met U-vormige aanleg vervangen door een kleinere buitenplaats met weinig uitgesproken H-vormige plattegrond. Op de kaart van P. Gérard van 1837 en van Ph. Vander Maelen aangeduid als "Campagne te Sande". Waarschijnlijk licht gewijzigd in de tweede helft van de 19de eeuw. Naar verluidt circa 1938 vergroot en in zijn geheel wat aangepast met onder meer de verlenging van de noordelijke vleugel ter vervanging van de vroegere serre, toevoeging van een gang tegen de westgevel en ingrijpende veranderingen aan het zuidelijk risaliet (verbreed maar ingekort tot één verdieping met terras). Tijdens de verbouwingswerken kwamen enkele archeologische vondsten boven namelijk twee kleine urnen, marmeren zuilen in Dorische stijl en een schouwmantel; deze overblijfselen van een ouder gebouw werden in de gewijzigde buitenplaats geïntegreerd.

De oorspronkelijke symmetrische aanleg van de vroegere buitenplaats is ondanks latere wijzigingen nog herkenbaar, evenals het eenvoudige, classicistisch karakter met lichte empire-inslag. Heden lichtgeelgeschilderde bepleisterde lijstgevels met groengeverfd houtwerk. Het lange rechthoekige hoofdgebouw van twee verdiepingen, heden met schilddak (Vlaamse pannen) en later bijgevoegde houten dakkapellen, bewaart nog grosso modo zijn oorspronkelijke ordonnantie aan de oostkant: middenrisaliet van drie traveeën boven het hoofdgestel bekroond door een driehoekig fronton op twee pseudo-consoles in Lodewijk XVI-stijl met later bijgevoegd groot radvenster. Twee benedenvensters bijgemaakt tussen de vroegere vijf traveeën met rechthoekige vensters. Centrale rondboogdeur met booglijst op halfzuiltjes. De eerste drie traveeën die het hogere deel van de noordvleugel met schilddak vormen, hoorden eveneens bij de aanvankelijke buitenplaats. De begane grond ervan bevat een ovaal salon in empirestijl met vier Venetiaanse deurvensters waarvan één zichtbaar in de noordgevel en één in de westgevel. Salon voorts met vlakke zoldering in trompe-l'oeil beschildering met bladgoud, boven een tegen de wand omlopende klassieke geschilderde fries. In het zuidelijk risaliet werden imitaties van de oorspronkelijke drielichten aangebracht.

Binnen de zuidoostelijke hoek van de kasteelgracht gesitueerd polygonaal bakstenen tuinpaviljoen, waarschijnlijk uit midden 19de eeuw. Heden met plat dak en dienstig als appelbewaarplaats. Gevels met hoge mijterboogvormige spaarvelden waarin een rechthoekige deur uitgespaard tegenover een rondboogvenster.

Een tweede tuinpaviljoen met uitzicht op de straat achter de zuidelijke kasteelgracht. Achtzijdig bakstenen gebouwtje met bepleisterde platte banden en plat dak. Steekboogvensters in de bredere gevelvlakken.

IJskelder uit midden 19de eeuw, gelegen aan de serpentinevijver tussen de westelijke en zuidelijk kasteelgracht. Twee tunnelvormige toegangen in imitatierots versmelten tot één toegang voor de eigenlijke kelderruimte met cirkelvormige lichtopening in het koepelgewelf.

Voorts nog drie 19de-eeuwse bruggen met ijzeren leuningen en één houten hangbrug. In het gedeeltelijk door een gracht begrensde zuiddeel van het kasteelpark werd een nieuwe woning in hoevestijl opgetrokken ter vervanging van de vroegere paardenstallen en koetshuis.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plans, nummer 368.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten in de Provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 3, Gent, 1864-1870, p. 23
  • RAMON R., Wandeltocht langs de kastelen van Destelbergen, De Oost-Oudburg, Jaarboek XIII, 1976, p. 124-125.
  • Uit het opzoekingswerk van Erik Livinus Schepens, Thesla Husdine Grasduintje 2 en 4, 1986).

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Moestuin

In het verlengde van de Beukendreef bevond zich de oude moestuin, waarvan de moestuinmuur en de serre bewaard gebleven zijn.

Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Beukendreef

  • Is deel van
    Kastelensite Destelbergen en Sint-Amandsberg


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Landhuis Goed te Sande met park [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/35626 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Destelbergen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.