erfgoedobject

Eclectisch herenhuis met siertuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
33623
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33623

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch herenhuis met siertuin
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Siertuin
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dorpskom Zomergem
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Zomergem
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch herenhuis
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Het eclectische herenhuis werd in 1922 gebouwd op de plaats van de voormalige brouwerswoning van brouwerij Galens. Achter de woning strekt zich een siertuin aangelegd in landschappelijke stijl uit. In de tuin bevinden zich nog het voormalig koetshuis met paardenstallen en het mouterijgebouw.

Historiek

De site van de voormalige dorpsbrouwerij bevindt zich tegenover de dekenij van Zomergem. In de eerste helft van de 19de eeuw betrof het de bierbrouwerij van de familie Galens. Brouwer Francies Galens was in die periode een tijdlang burgemeester van Zomergem. De brouwerij werd overgenomen door de familie Standaert die in 1865 het geheel gevormd door het brouwershuis, de bierbrouwerij en aanhorigheden (gebouwen en bijhorende gronden) aankocht. De brouwerij bleef in bedrijf tot aan de Eerste Wereldoorlog. De brouwerswoning werd in 1922 vervangen door een herenhuis met voorgevel in eclectische bouwstijl. Het achterin gelegen brouwerijgebouw is verdwenen. Sinds 1865 bleef de eigendom aan dezelfde familie toebehoren en omvat deze nagenoeg dezelfde uitgestrekte oppervlakte. In de koopakte van 1865 werd onder meer melding gemaakt van de bijhorende tuin, visvijver, lusthof beplant met fruit en andere bomen, moestuin en zaailand.

Beschrijving

Het eclectische herenhuis is aan de straat afgesloten door een decoratief ijzeren hek; links bevindt zich een hoger opgaand breed toegangshek aan bepleisterde, gemetste, vierkante pijlers met bekroning. Het dubbelhuis telt vijf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak met pannen (nok parallel met de straat). Het bouwjaar 1922 is aangebracht in het centrale topstuk van de voorgevel. De lijstgevel met parement van witte baksteen en hardsteen is verlevendigd door gekleurde faiencetegeltableaus, onder meer in de boogvelden van de bovenvensters. De voorgevel heeft een centraal tuitvormig dakvenster op overhoekse schouderstukken en wordt bekroond door een driehoekig fronton: de initialen J S van de bouwheer, brouwer Jules Standaert, zijn leesbaar in de blinde oculus.

Achter de brouwerswoning sluit een fraai aangelegde beboomde siertuin aan, aangelegd in landschappelijke stijl met glooiende gazons waarin zich een lager gelegen vijver bevindt. Als meest merkwaardige van de oude bomen, die mee het typisch karakter van de tuin bepalen, kunnen vermeld worden: een hangende zilverlinde (Tilia tomentosa 'Pendula'), een tulpenboom (Liriodendron tulipifera), een moerascipres (Taxodium distichum) en een gewone es (Fraxinus excelsior ‘Jaspidea’). Aan deze tuin paalt nog een relict van een boomgaard. Voorts grenst ten zuiden en ten oosten van de aangelegde tuin weiland dat deels rondom afgezoomd is door een bomenrij hetgeen de eenheid van deze aanhorigheid van de voormalige brouwerij visueel accentueert.

In de diepe achterliggende tuin bevinden zich nog gebouwen die aanvankelijk hoorden bij het brouwerijbedrijf van de familie Galens, in oorsprong mogelijk opklimmend tot het eerste kwart van de 19de eeuw. Het voormalig koetshuis met paardenstallen bevindt zich tegen de rechter zijkant van de achterliggende tuin. Het tot zaal gerenoveerde, voormalige mouterijgebouw uit het derde kwart van de 19de eeuw staat tegen de linker tuinzijde. Het betreft een lang onderkelderd rechthoekig gebouw van één verdieping met vernieuwde rondboogvensters en een vernieuwd dak.

Aan de rand van de tuin staat nog een klein landelijk bijgebouw (niet weergegeven op het kadasterplan), namelijk een eenvoudige vroegere schapenstal. Het is een lage, rechthoekige, bakstenen stal afgedekt door een zadeldak van mechanische pannen.

  • Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DO002079, Tuin brouwershuis (S.N., 1998).
  • BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1994: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Waarschoot - Zomergem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N5, Brussel - Turnhout.

Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Dekenijstraat

  • Is deel van
    Dorpskom Zomergem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch herenhuis met siertuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33623 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.